EPDK'dan kurşunsuza zam

Enerji Piyasası Düzenleme
Kurulu (EPDK), akaryakıt dağıtım ve bayi satışlarına yönelik belirlediği "tavan
fiyat"ı kurşunsuz benzinde 1 kuruş artırdı. Böylece akaryakıt fiyatları,
EPDK'nın tavan fiyat uygulamasının ardından kısmi bir düşüş gösterse de, son
dönemde gelen zamlarla uygulama öncesi düzeyinin üzerine çıktı.

EPDK, 1-3 Ağustos tarihlerinde geçerli olmak üzere, akaryakıt bayi tavan
fiyatlarını 95 oktan kurşunsuz benzin için litrede 3,25 liradan, 3,26 liraya
çıkardı. Motorinde en son, litrede 2,62 lira olan akaryakıt bayi tavan fiyatı
değişmezken, kırsal motorinde akaryakıt bayi tavan fiyatı litrede 2,49 liradan
2,50 liraya yükseltildi.

A.A muhabirinin derlediği bilgilere göre, 25 Haziran'da Enerji Piyasası
Düzenleme Kurulunun aldığı kararla akaryakıtta tavan fiyat uygulamasına
geçilmesinden bu güne akaryakıt bayi tavan fiyatı 95 oktan kurşunsuz benzinde
litrede 3,05 liradan 3,26 liraya, motorinde de 2,49 liradan, 2,62 liraya
yükseldi.

Bir başka deyişle 37 günlük süreçte akaryakıt bayi tavan fiyatı benzinde
21 kuruş, motorinde ise 13 kuruş arttı. Uygulamanın başlamasının ardından
akaryakıt fiyatlarında yaşanan kısmi ucuzlama da mevcut durumda tersine dönerek,
son dönemde fiyatlara zam olarak yansıdı.

EPDK'nın belirlediği tavan fiyat formülünde, bayi ve dağıtıcı payları
sabit olarak uygulanırken, uluslararası akaryakıt fiyatlarındaki artışlar,
otomatikman formüle dahil ediliyor. Dağıtım şirketleri de tavan fiyatlarındaki bu
artışları tüketiciye nihai zam olarak yansıtıyor.

Buna göre, akaryakıt dağıtım şirketleri, uygulamanın hemen ardından 28
Haziran tarihinde kurşunsuz benzinde litrede 15 kuruşluk, motorinde 9 kuruşluk
indirime giderken, fiyatlar 95 oktan kurşunsuz benzinde 3,20 liradan 3,05 liraya,
motorinde 2,58 liradan 2,49 liraya geriledi.

Fiyatlardaki indirim daha sonraki günler itibariyle 2-7 kuruş arasında
değişen tutarlarda devam ederken, 15 Temmuz tarihi itibariyle fiyatlarda artış
yönünde bir değişim başladı. Kurşunsuz benzinin litre fiyatı 15 Temmuz'da 2,92
liradan 3,15 liraya, motorinde de 2,35 liradan 2,53 liraya çıkarken, söz konusu
artış trendi bugüne kadar devam etti.

Tavan fiyattaki son 1 kuruşluk zammı da fiyatlara yansıtan akaryakıt
dağıtım şirketleri kurşunsuz benzinin fiyatını bugün itibariyle 3,25 liradan 3,26
liraya çıkardı.

Böylelikle akaryakıt dağıtım şirketlerince, tavan fiyat uygulamasının
başladığı günden bu yana benzine yapılan 21 kuruşluk, motorine de 13 kuruşluk zam
aynen tüketiciye yansıtıldı. Söz konusu son zamlarla birlikte fiyatlar, tavan
fiyat uygulamasından önceki rakamların üzerine çıktı.

-BAYİLER MALİYETLERİ, TÜKETİCİ CEBİNİ DÜŞÜNÜYOR-
Akaryakıt bayileri ile sektör temsilcileri de akaryakıtta tavan fiyat
uygulamasına, bayilerin zaten kar paylarının düşük, maliyetlerinin yüksek olduğu
iddiasıyla karşı çıkıyor.

Bayi ve dağıtıcı şirketlerin temsilcileri, belirlenen tavan fiyat
çerçevesinde taşıma bedellerinin yer almadığına ve bu bedellerin oldukça yüksek
olduğuna dikkati çekerken, Türkiye'ye özgü maliyetlerin dikkate alınmadığını, bu
nedenle özellikle Anadolu'daki bayi istasyonlarının kapanma tehlikesiyle karşı
karşıya kaldıklarını ifade ediyor.

Edinilen bilgiye göre, tavan fiyat uygulamasından olumsuz
etkilendiklerini ve mağdur olduklarını belirten sektör temsilcileri, Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile bir araya gelerek, sorunlarını dile
getirdi. Tavan fiyat uygulamasının yeniden değerlendirilmesi talebi üzerine,
sektör temsilcileri, EPDK ve Rekabet Kurumunun da katılımıyla önümüzdeki
haftalarda bir toplantı yapılarak, tavan fiyat uygulaması konusunun ele alınması
bekleniyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, akaryakıtta tavan fiyat
uygulamasıyla ilgili olarak, konuya vatandaşın haklarının korunmasının yanı sıra
piyasa düzeninin korunması açısından da bakılması gerektiğini belirtmişti.

Tüketici dernekleri de, başta vergiler olmak üzere akaryakıt fiyatlarını
oluşturan tüm unsurların azaltılarak fiyatların kalıcı olarak indirilmesini
istiyor.

-UYGULAMA 25 AĞUSTOS'TA SONA ERİYOR-
Öte yandan Kanundaki "Petrol piyasasında faaliyetleri veya rekabeti
engelleme, bozma veya kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran veya
doğurabilecek nitelikte anlaşma veya eylemlerin piyasa düzenini bozucu etkiler
oluşturması halinde, gerekli işlemlerin başlatılmasıyla birlikte, her seferinde
iki ayı aşmamak üzere, faaliyetlerin her aşamasında, bölgesel veya ulusal düzeyde
uygulanmak için taban ve/veya tavan fiyat tespitine ve gerekli tedbirlerin
alınmasına Kurum yetkilidir" hükmüne bağlı olarak 25 Haziran tarihinde
başlatılan uygulama, 2 ay sonra yani 25 Ağustos tarihinde sona erecek.

Tavan fiyat uygulamasının 2 ay daha devam edip etmeyeceğine de Kurul
karar verecek.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), petrol piyasasında faaliyet
gösteren dağıtıcı lisansı sahiplerinin fiyat uygulamalarında en yakın
erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınmadığı anlaşıldığından,
lisans sahiplerinin fiyat uygulamalarını, söz konusu aykırılıkları giderecek
şekilde Petrol Piyasası Kanununun ilgili maddesinin (Rafinerici ve dağıtıcı
lisansı kapsamında yapılan piyasa faaliyetlerine ilişkin fiyatlar, en yakın
erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak, lisans sahipleri
tarafından hazırlanan tavan fiyatlar olarak Kuruma bildirilir) hükmüne uygun hale
getirmeleri için 20 Haziran 2009 tarihine kadar süre vermişti.

Bu süreçte de akaryakıt dağıtım şirketleri benzinde 3 ile 8 kuruş,
motorinde de 3-4 kuruş indirime gitmiş ve fiyat tekliflerini EPDK'ya bildirmişti.

Dağıtım şirketlerinin fiyat ayarlamalarını yeterli görmeyen EPDK da akaryakıt
dağıtım ve bayi satışlarına yönelik iki ay geçerli olmak üzere tavan fiyat
uygulanmasına karar vermişti.

-AKARYAKITTA FİYAT DEĞİŞİMLERİ-

Dağıtım şirketlerinin tavan fiyat uygulamasından bir önceki (23 Haziran)
ve sonrasında uyguladığı fiyatlar, 95 oktan kurşunsuz benzin ve motorin için
litre başına (KDV'li) şöyle:


Fiyatlar (KDV'li) (*)
95 oktan kurşunsuz Motorin
Tarih benzin (litre) (litre)
- -
23 Haziran 3,20 2,58
28 Haziran 3,05 2,49
30 Haziran 3,03 2,46
02 Temmuz 3,02 2,46
03 Temmuz 3,02 2,46
04 Temmuz 2,95 2,43
07 Temmuz 2,97 2,43
09 Temmuz 2,96 2,39
10 Temmuz 2,96 2,39
11 Temmuz 2,94 2,36
14 Temmuz 2,92 2,35
15 Temmuz 3,15 2,53
18 Temmuz 3,18 2,56
21 Temmuz 3,19 2,57
23 Temmuz 3,20 2,61
25 Temmuz 3,24 2,61
28 Temmuz 3,25 2,62
30 Temmuz 3,25 2,62
01 Ağustos 3,26 2,62
(*): Dağıtım firmalarının belirlediği tavan fiyatlar, rekabet ve serbesti
nedeniyle şirketler ve şehirlere göre küçük çaplı değişiklikler gösteriyor.