Dünyada tüm ülkelerin mutfaklarına baktığımızda bayat ekmekle yapılmış çok önemli yemekler olduğunu görürüz. Ekmek tabii ki bu yemekler için bayatlatılmamıştır.
Türk milleti ekmekçidir. Ekmeksiz yapamaz, yapamadığı gibi ekmek onun aç kalmama güvencesidir. Evlere ekmek her zaman gereğinde fazla alınır. Ama ekmek para değil ki bir kenarda biriktirilsin.. Üstelik bayatlayınca, tadı kaçar. Ülkelerin mutfaklarına baktığımızda da bayat ekmekle yapılan çeşitler görürüz. Kuşkusuz bu çeşitler için ekmek bayatlatılmamış; bayat ekmeği yabana atmamak için bunlar yaratılmışlardır. Bizdeki papara, tirit gibi yemekler hemen aklımıza gelsin ve Ramazan’da yapılan peynirli ekmek makarnası (ne de lezzetli olurdu). İtalyanların panacotta’sı İngilizlerin ekmek pudding’i, Amerika da çok yapılan sarımsaklı ekmek, Fransızların French tostu; ki muhtemelen Avusturyalıların şinitzeli de bayat ekmeği değerlendirme için üretilmiş tariflerdir. Bayat ekmekleri zevkle yiyecek hale getirmek iki türlü ödül olur ayrıca, hem kalmış ekmekle değerledirilir hem de zevkle yenilen çeşitler soframızda olur.
French tost ya da yumurtalı ekmek Bize okulda verilen bu yumurtalı ekmeğe French tost derdik. Sonradan öğrendim ki Anadolu’nun muhtelif yerlerinde aynisi yapılıyormuş. Helal olsun. Göçebe kültürünün de hiç bir şeyi telef etmek kültürünün uzantısı veya değil, yapılıyor olması muhteşem. (Four Seasons, ‘Çırağan Kempinski gibi brunch’ları iddialı olan yerlerde yapılmaması dikkatimi çekti..) Tarifi kısaca şöyle: Sarısıyla beyazıyla iki yumurtayı iyice çırptıktan sonra bir orta büyüklükte Türk kahvesi fincanı tam yağlı süt ekleyip tekrar iyice tekrar çırpın. Dilimlenmiş bayat ekmekleri bu karışımın içine bırakın. Dilimleri ters yüz ederek yumurtalı sütle iyice ıslatın, ıslanmamış yeri kalmasın. Yenilecekleri zaman bir tavaya bolca zeytinyağı koyup dumanı tütmeyecek kadar kızdırdıktan sonra ekmekleri tavaya yavaşca bırakın. Orta-hararetli ateşte acele etmeden kızartın ki, ekmeklerin içindeki karışım da pişip lezzet kazansın. Evdeki tüm reçel bal çeşitleriyle sunun. Ben üzerine şeker ekerek yemeyi tercih ediyorum, yanında da beyaz peynir..
Bir başka tarif de kızım Yasemin’den. Dilimlenmiş bayat ekmeklerin üzerine ince bir tabaka olarak önce tereyağ sonra tahin sürüp üzerine bolce şeker serpin. Bunları önceden ısıtılmış fırında ekmekler gevreyinceye ve üzerinde karışım hareketleninceye kadar pişirin. Üzerine tarçın serptikten sonra hemen servis edin. (Bunları önceden hazırlayıp kahvaltı esnasında yapabilirsiniz, sıcak yemek için.)
