En çok Kanyon değerlendi daire alanlar parasını katladı

Dünyanın tanınmış emlak gruplarından Realty World’ü Türkiye’ye getiren Yaşar Büyükçetin, son dönemde en çok İstanbul’daki Kanyon’un değerlendiğini söyledi. Büyükçetin, “Kanyon’da metrekaresi 3.100 dolardan satışa sunulan yerlerin metrekaresi şimdi 7.000-7.500 dolar arasında değişiyor. Bir yılda kazanılan parayı düşünün” diye konuştu

Türkiye’de 2006’nın 9 aylık rakamlarına göre satılan toplam konut sayısı 1 milyon 43 bin 495 adet. 2007’de ev mi almalı, arsa mı almalı? Konut kredileri ne olacak? Mortgage Yasası çıkacak mı? Yasanın ertelenmesi gayrimenkul piyasasını nasıl etkileyecek? Yabancıların ilgisi sürecek mi? Müteahhitler evleri zamanında teslim edebilecek mi? Bir buçuk yıl önce dünyanın tanınmış emlak gruplarından Realty World’ü Türkiye’ye getiren Yaşar Büyükçetin’le 2007’de gayrimenkul piyasasını bekleyenleri konuştuk. Büyükçetin’in öyküsü “girişimcilik” adına iyi bir örnek. Makine mühendisliği okumuş, sonra Colorado Üniversitesi’nde işletme okumuş. “1983’te Özal Başbakan oldu ve Türkiye kapılarını Batı’ya açtı. P&G geldi. Alo-Mintax’ı aldı. Alo-Mintax tarafında masaya oturanlardandım. Kariyerimin başındaydım” diyor.

P&G yöneticileri Alo-Mintax’ı alırken Büyükçetin’i de yakından tanıma fırsatı bulmuşlar ve “Seni Amerika’ya götürelim, P&G’de eğitim al, seni yetiştirelim” demişler. Büyükçetin 1989’a kadar Amerika’da P&G’de çalışmış. Türkiye’ye P&G’nin fabrika müdürü olarak geri dönmüş. Bir yıl sonra P&G Avrupa Yürütme Kurulu Üyesi olmuş. “İş yaşantımın en parlak günlerini geçirdim. Çok şey öğrendim ve bir gün tamam dedim. 1994’te ani bir kararla ayrıldım” diyen Büyükçetin, tek başına ne yapabileceğini denemek istemiş. Aslında ne yapacağını bilmiyormuş.

Bir süre farklı alanlarda incelemeler yaptıktan sonra lojistikte büyük boşluk olduğunu görmüş CargoTech’i kurmuş. CargoTech 5 yıl içinde hızla büyümüş. Yıllık 12 milyon gönderiye ulaşılmış. CargoTech’i lojistik devi TNT’ye satmış ve ikinci çıkışını Realty World’ü getirerek yapmış.

* Emlak aklınıza nereden geldi?
Bir yıl gezdim. Farklı sektörlere baktım. Gayrimenkul hiç batmayan bir sektör. Bu iş hep prim yapıyor dedim ve sektördeki firmaları araştırmaya başladım. Amerika’ya gittim. Realty World ne Türkiye’de ne de Avrupa’da vardı. Patronunu sevdim, iş yapma biçimleri hoşuma gitti. Türkiye’yi hiç tanımıyorlardı. Amerika’da çok hızlı büyüyorlardı ama Avrupa’ya girişte bile muhafazakar davranıyorlardı. Amerika dışına çıktıkları ilk ülke Türkiye. Bir yılda rekor kırdık. 60 franchise verdik. Avrupa organizasyonunu aldık. Belçika, Hollanda, İngiltere, Fransa, Almanya üzerine çalışıyoruz.

KONUTA İHTİYAÇ VAR

* Kaç konut satıldı geçen yıl? Mayıs’taki dalgalanma ne değiştirdi?
Türkiye’de 9 ayda satılan konut sayısı 1.043.495. Gayrimenkul sektörü dalgalanmadan çok etkilendi. Bir anda bıçak gibi kesildi sektör. Yine de 2006 çok kötü geçti diyemeyiz.

* 2007 seçim yılı. Siyasette esen rüzgarlar hep piyasaları vuruyor...
Bir kere 260 sektör çalışmak zorunda. Herkes planını yaptı. Seçim ekonomisi izlenecekse başka yol izlenir, hükümet, ‘Seçim ekonomisi izlemeyeceğiz’ derse başka yol izlenir.

* Başbakan toplu konut projelerinde vatandaşın peşinatı verdikten sonra taksit ödemekte zorlandığını, taksitleri evler teslim edildikten sonra alınmasını planlandığını açıkladı. Bu seçim yatırımı değil mi?
Bir gösterge. Konut yatırımlarını ikiye ayırmalıyız. Lüks ve orta sınıfa yatırım. Lükse yönelik çok proje üretildi. Orta sınıfa yönelik doğru dürüst bir şey yapılamadı. TOKİ ve KİPTAŞ’ın yaptıkları ihtiyacı karşılamıyor.

* Konut ihtiyacı var diyorsunuz...
Yapılanlar yaraya merhem değil. Yüzde 70’lik pazar duruyor.

* Gayrimenkul satışlarında durgunluk söz konusu mu şu aylarda?
Konuta göre değişiyor. Lüks konutların satışı zaman alıyor. 2+1 ve 3+1 daireler hızla satılıyor. Elimize gelen stüdyo daireleri ise inanın 2-3 saat içinde elimizden çıkarıyoruz. Stres içindeki çalışan insanlar stüdyo daireleri tercih ediyor. En uzun ve zahmetli olan yalıların satışı. Miktar büyüdükçe satış zorlanıyor.

* Konut mu alayım, arsa mı alayım diyenlere ne önerirsiniz?
‘2-3 sene sonra kazanayım’ diyenler arsa, ‘Hemen kazanmalıyım’ diyenler konut alsın. Kanyon’daki ofislerin metrekaresi 3.100 dolardı, şimdi 7.000-7.500 dolar oldu. Kazanılan parayı düşünün bir yılda. Son yılların en çok kazandıran yerlerinden biri Kanyon oldu.

Morgage çıkmalı yoksa hükümet altında kalır

* Mortgage Yasası’nın ertelenmesi konut alma hesabı yapanları durdurmadı mı?
Mortgage Yasası’nın çıkması lazım. Yasa çıkarsa ekonominin güvenilir olduğunun göstergesi olur. Eğer Mortgage Yasası erteleniyorsa bir sallantı var ya da olabilir. Yasa çıkmazsa, herkes altında kalır. Hükümet de bu yasanın altında kalır.

* Bu kadar belirleyici mi?
Mortgage çok önem kazanıyor. Çünkü söz konusu olan yalnızca gayrimenkul piyasası değil, 260 alt sektörü tetikliyor. Elektrik, kapı, menteşe, klima, halı... Saymakla bitmez. Türkiye ekonomisi yüzde 5, inşaat-emlak yüzde 20 büyüdü. 2006 kötü diyoruz ama 2006’daki inşaat emlak sektörünün Türkiye genel ekonomisine katkısı ortada.

BÜYÜKDERE-MASLAK HATTI HEP ÖNEMLİ OLACAK
Yaşar Büyükçetin, Büyükdere-Maslak hattının hep önemli olacağını söylüyor. “Önümüzdeki 10 yıl içinde bu hat boyunca daha çok plaza ve rezidanslar yapılacak. Buradan mülk alanlar bir kez bile pişman olmaz. Yabancıların da ilgisi bu hatta olacak, büyük holdingler de buralarda olacak” diyor. Bu arada emlak işindeyseniz veya bu işe girmek isteyen bir girişimciyseniz Realty World’ün franchise için giriş bedeli 5000-25000 dolar + KDV. 2006 yılı sonunda kadar 100 franchise ofisi, 2010 yılına kadar Türkiye genelinde 500 ofis ve 7000 kişinin istihdam edilmesini hedefliyorlar.

Yabancılar mülk almaya gelecek
* Yaşar Büyükçetin’le görüştüğümüz sırada Bodrum’da 1.150 konutluk bir projeyi İngilizler’e satıyordu. Yabancıların ilgisini sorduğumda şunları söyledi:

“Son olarak Cevahir Alışveriş Merkezi’nin satışı için İngiliz bir firma adına masaya oturdum. Biz 800 milyon dolar verdik, ihaleye katılan şirketlerden biri 860 milyon dolar. Ben olsam yabancı şirketlerin yerinde, 650 milyon doların üzerine çıkmazdım. Ama yabancı şirketler bunun çok üzerine çıktılar. Biz AB’ye girsek de girmesek de gelecek yabancı şirketler. Çünkü Türkiye cazip bir pazar. Ofis ve plazalar dışında turizm için de geliyorlar. Güney Avrupa doydu. Bunu herkes görüyor. Para, Kuzey Avrupa ve Orta Avrupa’dan geliyor. Türkiye’nin iklimi, sahilleri, doğal güzellikleri ve fiyatları yabancılar için çok uygun. İnanamayacakları fiyatlara 6-7 ay güneş gören yerler alabiliyorlar.”

EN ZOR GÜNÜM

P&G’den ayrıldığım günü unutamam
1994 yılında P&G’den ani bir kararla ayrılmaya karar verdiğim gün çok zordu. Ayrılışım saat 14.00’te açıklanacaktı. Birlikte zevkle çalıştığım personelimin hiçbir şeyden haberi yoktu. O gün imzalamam gereken dosyaları imzalamadım, neden böyle yaptığımı kimse anlamadı. Benim için duygusal olarak çok zor saatlerdi. Tam 14.00’te duyuru yapıldı. En zoru birlikte çalıştığım, güvendiğim insanlardan ayrılmaktı. Bir yola çıkacaktım, yolun nasıl bir yol olduğunu bilmiyordum.