Dünya ters köşe

Tüm borsalar kıpkırmızı oldu, poundda 31 yılın en sert düşüşü yaşandı. Dolar 3.00 lirayı geçti. Lokallerin 1.5 milyar dolarlık döviz satışıyla 2.92’ye çekildi.

Borsa İstanbul yüzde 3.4 gerilerken, güvenli liman altının gramı 130 lirayla rekor kırdı. Piyasaların önümüzdeki günlerde ralliyi sürdürmesi bekleniyor.

Dünyanın nefesini tutup beklediği İngiltere’deki Avrupa Birliği (AB) referandumundan sürpriz bir şekilde Brexit yani “AB’den çıkalım” kararının çıkması, piyasalarda deprem etkisi yarattı.

Son anketlerde AB taraftarlarının önde görülmesiyle Perşembe günü erken kutlamalara başlayan piyasalar, ‘Brexit’le yıkıldı. Küresel piyasalarda ‘Kara Cuma’ yaşandı. Borsalar çöktü, ülke para birimleri geriledi, güvenli liman altının fiyatı fırladı.

Ukraynalı karikatürist Alexandre Dubovsky ABD’deki krizi parçalanan sala benzetti.

BIST yüzde 5 düşüşle açıldı

Brexit kararıyla pound 1985’ten bu yana en düşük seviyesine geriledi. Pound dolar karşısında yüzde 10 değer kaybederek, 1.3428’e kadar indi. Londra Borsası yüzde 9’luk düşüşle açılırken, Avrupa’da endeksler kırmızıya döndü. İç piyasada Perşembe günü 2.87’ye inen dolar/TL sabah 3.00’ün üzerini gördü ve 3.0032 seviyesine kadar çıktı. Lokallerin 1.5 milyar dolarlık döviz satışıyla dolar 2.90’a kadar geriledi, günü 2.92 düzeyinde kapattı. İngiltere’nin AB’ye ‘Hayır’ demesiyle Borsa İstanbul yüzde 5’in üzerinde düşüşle açıldı. BIST 100 endeksi de haftayı yüzde 3.36 kayıpla 75.366 puandan tamamladı.

Pandoranın kutusu açıldı

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Twitter hesabında ‘Brexit’ etiketiyle İngilizce olarak, “Pandora’nın kutusunu açmak istemezsin ama çoktan açılmıştır” ifadesini kullandı. Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli de Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, “Avrupa Birliği’nin dağılma süreci başlamıştır. Gemiyi ilk terk eden İngiltere oldu” dedi.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de Birleşik Krallık halkının referandumla AB’den çıkma kararı aldığını belirterek, bu kararın önemli bir kilometre taşı olduğunu ifade etti. Bakan Zeybekci, şunları kaydetti: “Gümrük Birliği bağlarımız olan, 20 yıldan bu yana ekonomik anlamda tam entegrasyona doğru adımlar attığımız AB ile bu ilişkimizde bir değişiklik olmayacaktır. Gümrük Birliği’nin güncellenerek ekonomik birliktelik yönünde 2017’de önemli sonuçlara ulaşılacak. Birleşik Krallık açısından, referandum sonuçlarına göre siyasi ayrılma kaçınılmaz olacak. Halihazırda iyi seviyede siyasi ve ekonomik ilişkileri olan Türkiye ve Birleşik Krallık’ın önümüzdeki dönemde yatırım, dış ticaret ile finans ilişkilerinin güçlenerek devam etmesi için adımlar atmaya devam edeceğiz.”

Gram altın rekor kırdı

İngiltere’nin AB’den çıkış kararıyla altının ons fiyatı fırladı ve 1.358 dolarla 2.5 yılın zirvesini gördü. Kapalıçarşı’da altının gram fiyatı 130.4 lira ile tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Altının onsu gün içinde zirveyi görmesinin ardından kazançlarının bir kısmını geri vererek 1.318 dolar seviyesinde dengelendi. Analistler, Brexit kararının bugüne kadar ters yönde pozisyon alan yatırımcılarda paniğe neden olduğunu ifade ederek, stop-loss (zarar kes) emirlerinin de çalışmasıyla fiyat hareketliliklerin oldukça sert olduğunu söyledi.

İhracatçı şirketler borsada yara aldı

BORSA İstanbul’da toplam satışlarında İngiltere’nin önemli bir paya sahip olduğu Ford Otosan, Tofaş, Arçelik ve Vestel gibi şirketlerde sert düşüşler görüldü. Gün içinde bir ara Tofaş hisseleri yüzde 6.7, Ford Otosan yüzde 6.1, Arçelik yüzde 5.7, Vestel Elektronik yüzde 4 oranında değer kaybetti. İngiltere’nin Ford Otosan’ın toplam cirosundaki payı yüzde 25 düzeyinde. Bu oran Arçelik’te yüzde 10, Tofaş’ta yüzde 6 ve Vestel’de yüzde 12 seviyesinde.

Gelişen ülke paraları dipte

İngiltere’de yaşanan Brexit depremi, Türkiye’nin yanı sıra tüm gelişmekte olan para birimlerini vurdu. Dolar karşısında Polonya Zlotisi yüzde 4.49, G.Afrika Randı yüzde 3.80, Macar Forinti yüzde 2.25, Çek Koronası yüzde 2.84, Brezilya Reali yüzde 1.96 ve Rus Rublesi yüzde 1.43 değer kaybetti.

TD Securities Gelişen Piyasalar Kıdemli Stratejisti Cristian Maggio, TL’nin Brexit sonrası dolar karşısında, gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en az değer kaybedenlerden olduğunu belirtti.