Dünden bugüne İstanbul

Maltepe’nin tarihi semtlerini ve Osmanlı askerlerinin ilçede talim yaptığını gösteren fotoğraflar, yaklaşık 100 yıl sonra ortaya çıktı. Avusturya Ulusal Kütüphanesi’nin internet üzerinden kullanıma açtığı arşivinde yer alan fotoğraflar, Belediye Başkanı Ali Kılıç’ın ilçe belediyesinin ilk kuruluş tarihini gösteren 4 Aralık 1899 tarihli belgesinden sonra ilçede heyecana neden oldu. Fotoğraflarla ilgili konuşan Başkan Kılıç, “Bu oldukça heyecan verici bir durum. Hem maziyi sevenler, hem de o dönemki Maltepe’yi merak edenler için bu bulunmaz bir fırsat” dedi. Avusturya Ulusal Kütüphanesi’nin arşivini internet üzerinden yayına açmasıyla başta İstanbul olmak üzere, Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerine ait fotoğraflar da yavaş yavaş gün ışığına çıkmaya başladı. Bu kapsamda Maltepe’nin tarihi semtlerini ve Osmanlı askerlerinin ilçede talim yaptığını gösteren yaklaşık 100 yıllık fotoğraflar da ortaya çıktı. Avusturya-Macaristan Savaş Basın Bürosu (Ordu Foto-Film Merkezi) tarafından çekilen fotoğraflarda, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nda gelen komutanlar tarafından Osmanlı askerlerine eğitim verilmesine, askeri karargâhlara, marangoz atölyesinde yapılan çalışmalara, hırdavat deposuna, su kuyusunun açılması ve borularla suyun taşınmasına, ikmal kaynaklarının vagonlarla getirilmesine, askerlere yemek dağıtımına ve denizde yüzen askerlere ait kareler yer aldı. Beşçeşmeler de yer alıyor1914-1918 yıllarına, yani I. Dünya Savaşı yıllarına denk gelen ve Maltepe’nin tarihi semtlerinden olan Beşçeşmeler’e ait fotoğrafların da yer aldığı seçkide, o dönemin bütün kültürel ve sosyal özellikleri göz önüne serildi. İlçede heyecan oluşturan tarihi fotoğraflarla ilgili konuşan Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç, “Geçtiğimiz günlerde muhtarlarımla bir toplantıda bir araya gelmiştim. Burada belediyemizin ilk kuruluş yılı olan 4 Aralık 1899 tarihine ait resmi bir belgeyi paylaşmıştım. Bu belgede o dönemin Rum, Ermeni ve diğer azınlıklarının da imzası vardı. Şimdiyse Avusturya Milli Kütüphanesi’nin arşivlerinde Maltepemize ait fotoğraflar ortaya çıktı. Bu oldukça heyecan verici bir durum. Hem maziyi sevenler, hem de o dönem ki Maltepe’yi merak edenler için bu bulunmaz bir fırsat” dedi. BAKIRKÖY İNCİRLİ KAVŞAĞI 1972 Taksim Meydanı (1940'lı yıllar) Tepebaşı Tramvay Avrupa Yakası'na veda ediyor (12 Ağustos 1961) Limonatacı çocuk (1973. Beyazıt) Halife Abdülmecid (1920-23. Emirgan?) Halife Abdülmecid (1920-23. Emirgan?) Halife Abdülmecid (1920-23. Emirgan?) Halife Abdülmecid (1920-23. Emirgan?) Selimiye ve Haydarpaşa (1950'li yıllar) Galata köprüsü 1978 - 1982 Kadırga (1930'lu yıllar?) epebaşı Meydanı, Meşrutiyet Caddesi ve Şehir Tiyatrosu (günümüzde bu yapının yerinde TRT binası bulunuyor). Sene: 1955 (?) Edirnekapı ( Sabit Kalfagil) Eyüp (1950'li yıllar) Eminönü (1970'li yıllar) Bakırköy Yeraltı Çarşısı inşa edilirken ve günümüz. (1983. 2015) Sultanahmet kazıları (1948) Beyazıt (1965) Moda (1940'lı yıllar) Süleymaniye'den Boğaziçi'ne bakış (1957) Eminönü (1953) Beyazıt Camii ve Küllük Kahvesi (1890'lı yıllar?) Nişantaşı (1950'li yıllar?) Kurbağalıdere (1940'lı yıllar) Tophane (1856) Galata Köprüsü (1912 sonrası) Kasımpaşa Kalyoncu Kışlası Kanlıca İskelesi (1910'lu yıllar) 1.466.600 nüfuslu İstanbul... (1960'lı yıllar. Topkapı) Karaköy (1940'lı yıllar) İMÇ Blokları'nın olduğu alan (1950'li yıllar. Unkapanı) Haydarpaşa 1958 Taksim Meydanı (1935) Beyazıt Meydanı (1940'lı yıllar) Haliç (1957. Ara Güler) Ayasofya (1970'li yıllar) Galata Köprüsü (1975) 1938 yılında İstanbul Mecidiyeköy'ün Mecidiye Köyü olduğu zamanlardan bir fotoğraf. Galata Köprüsü. 1950'li yıllar. En solda meşhur gariban dostu sarı tramvaylardan biri var. Karaköy yıkımları (1958) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii'nin sökülmeden önceki son günleri. Fotoğraf Ara Güler'e ait. ümüşsuyu'nun Dolmabahçe'ye bakan yamacından Dolmabahçe Sarayı ve Boğaz manzarası. 1870'li yıllar. Ön tarafta 1937 yılında yol geçirebilmek için yıktırılan Saray Tiyatrosu'nu görüyorsunuz. Meşhur Dolmabahçe Saat Kulesi henüz yok. Solda ise Has Ahırlar görülüyor. 1930'lu yılların sonlarında Has Ahırlar yıkılarak yerine 1940'lı yıllarda İnönü Stadı İnşa edildi. 1957 yılında Laleli. Ara Güler fotoğrafı. Rumeli Hisarı. Tarih 1963 İstanbul'un sarayı, köşkü, yalısı olur da şatosu olmaz mı? Olur efendim. Yassıada Bulwer Şatosu. 1850'li yıllarda Henry Bulwer tarafından Yassıada 'ya yaptırılan şato. Şehzadebaşı / Direklerarası (~1915) Kuruçeşme Arnavutköy yolu (1960'lı yıllar?) Revani Sokak (1965. Karaköy) Taksim (1953) Sur dışı Tekfur Sarayı yakınları (1930'lu yıllar) Yeni Cami önünde hamal (1953) 1956 ve 2016 yılında Taksim. Sultanahmet Yerebatan Caddesi Nakkaştepe Beşiktaş (1972 öncesi?) Selimiye Soğuk Çeşme Sokak'tan Gülhane Parkı girişi ve Alay Köşkü'na bakış (1971) Selimiye Tarabya Selami Ali Efendi Caddesi (1910'lu yıllar) Sıraselviler Caddesi (1910'lu yıllar?) Savaklar (1962) Hilton Hilton Beyazıt Meydanı'nda seyyar berberler (1909) Pangaltı Rus Kilisesi (1905) Yenişehir (1955. Dolapdere) Aşiyan (1915) Eyüp sırtlarından Haliç'e bakış (1959) Perşembe Pazarı (~1917) Tepebaşı. Eski fotoğrafta sağda görünen yapı Tepebaşı Dram Tiyatrosu. Günümüzde yerinde TRT Binası var. 1950'li yıllar ve günümüz. Tarlabaşı'nda bulvarın açılması ile neler değiştiğini anlamak için iyi bir karşılaştırma. Sağdaki binalar yıkılınca ardından Galata Surları çıkmış. 150 yıl önce Fişekhane Deresi, günümüzde Fişekhane Deresi Caddesi (Kasımpaşa) Sultanahmet Minaresi'nden Ayasofya'da bakış. 1926/2016 karşılaştırması. İlk bakışta pek bir değişiklik yok gibi görünse de sağ tarafa dikkatli bakın. Eski Darülfünun Binası eski fototoğrafın çekiminden yaklaşık 7 yıl kadar sonra yandı. Bina Gaspare Fossati tarafından 1854'te yapıldı. 1877'de Meclisi Mebusan toplantı salonu olarak kullanıldı. Bu binanın olduğu yerde Bizans Senatosu (Magnaura) yer alıyordu. Elmadağ'ın Dolapdere'ye bakan yamaçlarından (Çöplük) Akağalar (Akarca) Yokuşu'na bakış. Zamanın yük ve eşya taşıma aracı manda arabalarının yerini otomobiller almış. Tarlabaşı... 90 küsur yıl önce ve günümüz. Sağ taraftaki yapılar 1980'li yılların ikinci yarısında Tarlabaşı Bulvarı açılırken ortadan kaldırıldı. Sol tarafın günümüzdeki hali fotoğraftaki gibi. İstiklal Caddesi Elmadağ'dan Kurtuluş istikametine bakış. Elmadağ'dan Kurtuluş'a urtuluş/Dolapdere Kasap Hurşit Sokak. 1905 ile günümüz karşılaştırması. Vatan Caddesi varmış. Vatan Caddesi yokmuş. Eski-yeni. 1930'lu yıllar ve 2015. Çıksalın/Bademlik . Fotoğraf çok eski. Muhtemelen Panayia Evangelistria Kilisesi'nin temelinin atıldığı 1877'den önce çekilmiş. İstiklal Caddesi 1930'lu yıllar ve günümüz. Dün-bugün... İstiklal Caddesi. Çiçek Pasajı eski ve yeni haliyle. Galatasaray Lisesi'nin yan duvarındaki Hamidiye Çeşmesi. Dün-bugün... Kurtuluş Aya Tanaş Kilisesi. 61 yıl önce ve günümüzde Dolapdere/Yenişehir. Marc Ribount'un 61 yıl önce deklanşöre bastığı yerden biz de geçtik bugün. Ali Muhiddin Hacı Bekir Şekercisi'nin Bahçekapı'daki şubesini fotoğraflayıp eskisi ile paylaşmıştım. Fakat daha önce SALT Arşiv'de karşılaştığım 1999 tarihli bu fotoğrafı bulamamıştım. İstiklal Caddesi. 1900 ve 2015. Yine bir T. Wild fotoğrafı. Galata Kulesi'nden #Haliç 'e bakış. 1875 ve günümüz. Galata Kulesi'nden Büyük Hendek Caddesi'ne bakış. 1890'lı yıllar ve günümüz. aklaşık 90 yıl önce ve günümüzde Galata Kulesi'nden Tophane ve Boğaziçi'ne bakış. Yaklaşık 90 yıl önce ve günümüzde aynı yerden bakınca Vefa. 1868 tarihli Büyükdere fotoğrafı ile günümüzde aynı yere ait fotoğraf 1950'ler ve günümüzde Dolapdere.

Sosyal medyanın sevilen hesaplarından Hayalleme, eski İstanbul fotoğraflarıyla beğeni topladı.