DTP Meclis'te kendi grubunu kurar mı?
DTP çevreleri 22 Temmuz’da “En az 30 milletvekili kazanırız” diyor. 30 DTP kökenlinin seçilmesi durumunda AKP’nin 20 sandalyeden mahrum olacağını gösteriyor.
MECLİS’E üç buçuk partinin, yani AKP, CHP, MHP ve DTP’li bağımsızların girmesi durumunda, AKP’nin tek başına iktidar olabilmesi, oylarını 2002’ye göre artırsa bile mümkün olmayabilir. Dün MHP’nin yüzde 10-15 arası oy alması durumunda 70 ila 80 milletvekili çıkarabileceğini ve bunların da büyük ölçüde AKP’nin kayıp hanesine yazılacağını yazmıştık. Benzer bir durum DTP kökenli bağımsızların güçlü bir şekilde TBMM’ye girmesi halinde de yaşanacak. Çünkü tablodan da görüleceği gibi 3 Kasım 2002 genel seçimlerinde DTP’nin barajı geçemediği için kaybettiği 46 milletvekilliğinden 31’i, yani üçte ikisi AKP’ye gitmişti. Bu sefer de aynı oranın geçerli olacağını düşünürsek, örneğin 30 DTP kökenlinin seçilmesi durumunda AKP’nin TBMM’de 20 sandalyeden mahrum olacağını öngörebiliriz.
En az kaç milletvekili?
Seçimlere bağımsız adaylarla girme düşüncesi HEP-DEP-HADEP-DEHAP dönemlerinde de gündeme gelmiş, ama nedense itibar görmemişti. 1995’te birtakım küçük sol partilerle ittifak yapan HADEP 1 milyon 171 bin oy alıp yüzde 4.17’de kalmış, dört yıl sonraysa 300 bin daha fazla oy alıp oranını yüzde 4.75’e çıkarmıştı. 2002’deyse, bu sefer DEHAP olarak seçime girip 2 milyona yakın oy aldılar ve oranlarını 6.14’e yükselttiler. İstanbul ve İzmir’in de hesaba katılması halinde DEHAP baraj sorunu olmasa 50’yi aşkın temsilciyle Meclis’te yer alacaktı.
Peki 22 Temmuz’da ne olabilir? DTP çevreleri “En az 30 milletvekili kazanırız” diyorlar. Ancak önlerinde çok ciddi bir sorun var: Büyük ölçüde DTP’lilerin engellenmesi için bağımsız adayların da birleşik oy pusulalarına eklenmesi yasalaştırıldı. Garip bir şekilde DTP’nin iddialı olduğu seçim bölgelerinin nerdeyse tümünde çok sayıda bağımsız aday bulunuyor. Üstelik bunları, adları dışında hiçbir şey birbirinden ayırmıyor. DTP’nin okur yazar olmayan veya okuması iyi olmayan çok sayıda seçmene sahip olduğu düşünülürse bu ciddi bir handikap.
İnce formüller
Bir diğer sorun, DTP’lilerin aynı seçim bölgesinde birden fazla adayı nasıl çıkartabileceklerinde düğümleniyor. Buna şöyle bir formül bulunmuş:
Öncelikle üç adayın gösterildiği Hakkari istisna, her seçim bölgesinde normal olarak kazanabilecek milletvekili sayısından az aday saptanmış. Örneğin 2002’de 8 milletvekillik oy alınan Diyarbakır’da 4; 4 alınan Mardin’de 2; 3 alınan Muş, Batman, Van ve Şırnak’ta 2 aday gösterilmiş. Birden fazla adayın olduğu yerlerdeyse, seçmenler ilçelere göre belli adaylara yönlendirilmiş.
DTP’liler Mersin, Adana, İstanbul ve İzmir’den de milletvekili çıkaracaklarına eminler. Sonuçta 30, hatta üstü bir sayıya ulaşabileceklerini düşünenler epey çok. O kadar olmasa bile, normal şartlarda grup kurabilecek sayıya, yani en az 20 milletvekilliğine ulaşmaları sürpriz olmaz.
Ama DTP’liler için esas serüven 23 Temmuz sabahından itibaren başlayacak. Onların Meclis’te nasıl bir strateji izleyeceği Türkiye’nin geleceğinde de çok etkili olacak.
