Singapur dünyanın en yeşil şehirlerinden biri. Adeta bir botanik bahçesi gibi. Ve sokaklar spor yapan insanlarla dolu...

Singapur dünyada gördüğüm en bakımlı, yemyeşil yerlerden biri… Amaç bahçe-şehir yaratmakmış, bu amaçlarına da ulaşmışlar. Havaalanına indiğiniz andan itibaren orkideler, yeşillikler karşılıyor sizi. Otelinize gidinceye kadar da adeta bir botanik parkının içinde ilerliyor gibisiniz. Bu Singapur’a ilk gidişim değildi, ancak 15 yıl önceki ilk gidişime göre şehri çok daha yeşil, halkını çok daha sportif gördüm.

Singapur’da Asya’da beslenme alanındaki yenilikleri izlediğim bir gıda fuarına katıldım. Fuardaki konuşmacılardan biri de Singapurlu ünlü beslenme danışmanı Charlotte Mei idi. Charlotte TV ve radyoda programlar yapan çok sevilen bir isim. Kaçırmadım; Singapurlular hakkındaki sorularımı yönelttim. Sokaklarda koşan, jogging yapan birçok insan gördüm. Singapur halkı sağlığına çok dikkat ediyor gibi, öyle mi?

Evet. Hava çok sıcak, buna rağmen sokakların spor yapanlarla dolu olması harika! Singapurlular git gide sağlıklarına daha çok önem vermeye başladı. Diyabet ve yüksek kolesterol genel sorunumuz. Ancak önemli bir konu var; birçok kişi çok geç saatlere kadar ofislerinden çıkamıyor, çalışıyorlar.

Çalışma saatleri uzun. Bu yüzden dengeli beslenme kurallarına uymaları zorlaşıyor.

Şişmanlık oranı nedir?

2017’deki istatistiklere göre yetişkinlerin yüzde 36’sı şişman ve bu oran yükseliyor.

Burada özellikle dikkatimi çeken bir nokta var: Porsiyonlarınız büyük değil. Bu genel bir durum mu?

Mevsim değişirken ilk alacağımız önlem bağışıklığımızı güçlendirmek olmalı. Eylül ortasından itibaren hava sıcaklığı hızla azalmaya başlıyor ve değişken hale geliyor. İnce mi- kalın mı giyelim şaşırıyoruz. Soğuğa maruz kalabiliyoruz. Bu geçiş döneminde bağışıklığı güçlendirmek için her öğünde yeterli protein almaya özen göstermeliyiz. Bizde protein deyince aklımıza hemen et gelir. Ancak özellikle Avrupa’da son dönemde bitkisel protein kaynakları daha çok öne çıkmaya başladı. Bunların başını da kinoa çekiyor.

Kinoa nedir?

Kinoa bir tahıl. Küçük, bulgur sarısı, yassı halkalar şeklinde. En güçlü bitkisel protein olarak tanımlanıyor. Nedeni protein gücünün etinkine eşit olması. Önemli bir özelliği de vücutta çok iyi emilip kullanılabilen kalsiyum minerali içeriyor. Kalsiyumu çoğumuzun yeterli almadığını biliyoruz. Kemik ve diş sağlığı için olmazsa olmaz olan bu mineral için kinoa güçlü bir kaynak. Kinoa günümüzde hâlâ Orta ve Güney Amerika’da halkın önemli bir yiyeceği. Bir zamanlar İnkaların da en önemli yiyeceğiymiş. Öyle ki İnkalar kinoaya ‘ana tahıl’ derlermiş.

Kinoanın tadı nasıl?

Tadı Türk damak tadına uygun; bulguru, kuskusu andırıyor. Hani sağlıklı diye kendimizi zorlayarak yediğimiz yiyeceklerden değil, gerçekten yemesi keyifli. Bu yüzden kolaylıkla beslenme biçiminizde bulgur, pirinci koyduğunuz her yere sokabilirsiniz.

Menopoz dönemi için yararlı

Özellikle menopozdaki kadınlar için öneriyorum; bu dönemde kas yoğunluğu hızlı bir biçimde azalmaya, kemikler incelmeye başlıyor. Kinoa hem hızla kaybolan kasları korumak için yararlı, hem de güçlü kalsiyum içeriğiyle kemiklere destek. Artı; liften zengin de olduğu için tuvalete çıkmayı da kolaylaştırıyor. Dünya Kanser Araştırma Vakfı 50 yaş üstü haftada 300-500 gramdan fazla kırmızı et yememeyi öneriyordu. Bu dönemde kırmızı eti eskiye göre biraz azaltarak protein ihtiyacınızı kinoayla karşılayabilirsiniz. Dikkat; tamamen kesmekten söz etmiyorum; haftada 300-500 gram arası yemeye devam edin.

Ortalık karıştı! Yıllardır süper yağ diye yutturulan Hindistan cevizi yağının adeta zehir olduğu açıklandı. 3 yıl önce 2015 yılı Kasım ayında köşemde yayımlamıştım. Bilimsel araştırmaları göstermiş ve ‘Zeytinyağından şaşmayın’ diye uyarmıştım.

Açıklama bu kez çok esaslı yerden geldi:

Açıklamayı yapan kim: Dünyanın en saygın üniversitelerinden Harward’da Epidemiyoloji Profesörü olan Dr. Karin Michels’in bir hafta önce Almanya Freiburg’daki bir toplantıda yaptığı konuşma dikkat çekti.

Prof. Karin Michels’in konuşması şu anda youtube da izlenme rekorları kırıyor.

Hindistan cevizi yağı yiyebileceğiniz en kötü şeylerden biri. Saf zehir’

Prof. Karin Michels böyle diyor. Hindistan cevizi yağı çok fazla doymuş yağ asidi içeriyor ve bunun da başta kalp-damar sistemi olmak üzere tüm organlarımız ve sistemlerimiz üzerinde kötü etkisi var.

Proteinler vücudun yapı taşlarından biri, araştırmalar her öğünde protein almanın sağlığımıza sayısız faydasını ortaya koyuyor.

En çok et tükettiğimiz zaman Kurban Bayramı olmalı. Kurban etleri dolapta; çoğumuz bayram süresince hem öğlen hem akşam et yiyoruz. Birkaç yıl önce Teksas Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma her öğünde yeterli protein almanın sağlığımız için çok yararlı olduğunu ortaya koymuştu. Çoğumuz kahvaltıda çok az protein alıyoruz, öğlen yemeğinde biraz artırıyoruz, en güçlü protein öğünümüzü ise akşama koyuyoruz.

Kas metabolizması uzmanı Doug Paddon Jones yönetimindeki araştırma ekibine göre bu tür beslenme doğru değil.

Bu araştırma tipik Amerikan beslenme şeklinin sağlıklı yaşlanma ve kas dokusunu korumada yeterli olmadığını ortaya koymuştu. Bu tür beslenme karbonhidrat ağırlıklı bir kahvaltı, sandviç ve salata şeklinde öğlen yemeği, aşırı büyük porsiyonlu etli akşam yemeklerinden oluşuyor. Günümüzde metropollerde yaşayanlar genelde bu şekilde besleniyorlar.

Tüketimi gün içine yayılmalı

Araştırmaya göre protein tüketimi tüm güne oranlı olarak dağıtılmadığı sürece kas sağlığığımızı koruyamıyoruz. Araştırma için iki grup ele alınmış. 1’inci gruba her öğünde 30 gram protein, 2’nci gruba ise kahvaltıda 10 gr, öğlen 15 gr, akşam 65 gram protein verilmiş.

24 saat süresince de kan tahlileri ve kas protein sentezine bakmak için

kas biyopsileri yapılmış.

Ünlülerin gözde yiyecekleri ve form tutma yöntemleri sürekli değişiyor. Çoğu moda takipçisi de buğday çiminden, deniz yosunu cipsine hepsini bu sayede tadıyor. Şimdi yeni bir gözde var: Teff. Kendinden önceki ünlü kinoanın pabucunu çoktan dama attı. Victoria Beckham, Gwyneth Paltrow gibi Hollywood yıldızlarının yanı sıra Deniz Akkaya, Seren Serengil gibi ünlülerin de form tutmak için kullandığı bu tahılı mercek altına alalım.

Süper tahıl

Son yıllarda Avrupa ve ABD’nin keşfettiği teff, Etiyopya mutfağının vazgeçilmezi olan bir süper tahıl... Çok yakın zamanda ülkemizde de daha çok konuşuluyor olacak. Teff çok eski bir tahıl, ancak Avrupa ve ABD’de modern zamanların vazgeçilmezi haline gelmiş durumda.

Teff ile buğday unuyla yapılan her şeyi yapabiliyorsunuz; ekmekten makarnaya, pizzadan kurabiyeye kadar. And Dağları’ndan gelen kinoa gibi teff’in de besin değeri çok yüksek.

Anavatanı Etiyopya

Etiyopya dünyanın en fakir ülkelerinden biri. Etiyopya denince akla ilk gelen açlık. Ama bu fakir ülke aynı zamanda dünyanın besin değeri en yüksek tahıllarından biri olan teffin de anavatanı. Etiyopya’da 6 milyondan fazla çiftçi teff üretiyor. Tüm ekili alanların yüzde 20’sinden fazlasını oluşturuyor.

Etiyopyalılar teffi ‘injera’ denilen yassı ekmeklerini yapmak için kullanıyorlar. Bu ekmeği bir tabak gibi kullanıp üzerine et-sebze, baklagil vs. ekliyorlar. Teff Etiyopya mutfağının vazgeçilmezi.

Sabahları nasıl uyanıyorsunuz? Canlı, enerjik, yataktan fırlamaya hazır mı? Yoksa sürünerek kalkıyor, kendinizi çok halsiz, isteksiz mi hissediyorsunuz? Eğer yanıtınız ikinci şıksa, o zaman vücudu temizleme zamanı gelmiş demektir. Kendimizi nasıl hissettiğimiz büyük oranda vücudumuzun toksinlerle başa çıkabilme yetisine bağlı.

Toksinler nereden geliyor?

Toksin vücudumuzu aşırı duyarlı kılan, zararlı etkileri olan, sağlığımızı bozan herhangi bir madde olabilir. Hem vücudumuzda üretiyoruz, hem de dışarıdan alıyoruz.

Bu ankete dikkat!

Aşağıdaki sorulara ne kadar çok ‘Evet’ yanıtı verirseniz o kadar toksiksiniz.

Aşağıdakileri sık sık yiyip içiyor musunuz?

- Kahve

- Kolalı içecekler, gazozlar

Hazımsızlık hemen hepimizin zaman zaman yaşadığı bir sorun. Ana neden mide bağırsak sorunları; bunların belirtisi olarak ortaya çıkıyor. En sık görülen neden ise aşırı yemek veya dokunan bir yiyeceğin yenmesi.

Hazımsızlık belirtileri

- Mide asidinin artması

- Gaz

- Geğirme

- Ağızda acı tat

Kalp hastası oldum diye düşünülebiliyor

Hazımsızlığın en sık görülen şekli göğüste yanma hissi. Midedeki yiyeceklerin veya midenin asidik sıvısının yemek borusuna kaçmasıyla ortaya çıkıyor. Göğüste ve kalp bölgesinde yanma hissiyle kendini gösteriyor. Gelip geçici bir his. Çoğu kişi kalbinde bir sorun olduğunu düşünerek telaşlanıyor. Kalp ağrısının farkı şu; genellikle yorucu bir egzersizden sonra oluşuyor ve dinlenmeyle geçiyor.

- Defne kokulu yeşil yaprakları olan bir ağaç

- Kış-yaz yeşil yapraklı kalıyor.

- Anavatanı Akdeniz.

- Defne yüzyıllardır hem yiyecekleri tatlandırmak, hem de tedavi amaçlı kullanılıyor.

- Türkiye dünyaya en çok ihraç eden ülkeler arasında.

- Çin ve Afrika’da geleneksel tıpta en çok kullanılan bitkilerden.

- Türk geleneksel tıbbında romatizma ve ateşe karşı kullanıldığı kaydedilmiş.

- İtalyanlar makarna soslarında çok kullanıyorlar.