Kışın ve özellikle havaların sıcak-soğuk arasında gidip geldiği mevsimsel geçiş dönemlerinde öksürük çoğumuzun derdi. Ufak-tefek öksürüklerde hemen ilaca sarılmak istemiyoruz, ama ısrarlı öksürükler işte güçte sıkıntı yaratıyor. Öksürüğü kesmede etkisi bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış bazı baharatlar yiyecekler var. İşte Farmakognozi ve Fitoterapi bunları araştırıyor. ‘Farmakognozi ‘doğal kaynaklı ilaç bilimi, ‘Fitoterapi’ ise Bitkilerle tedavi demek.
Ülkemizde de Yeditepe Üniversitesi’nde böyle bir bölüm var, başındaki Prof. Dr. Erdem Yeşilada öksürüğe karşı reçete verdi. Öksürüğe en iyi gelenler karabiber,karanfil, tarçın, zencefil, bal ve propolis. Bunları tek tek mercek altına aldım:
Tarçın
- Kan şekerini kontrol ediyor.
- Diyabet ve metabolik sendromlularda faydalı.
- Yiyecekleri koruma özelliği de var.
- Kadınların önemli bir sorunu olan vaginal mantar enfeksiyonuna neden olan mantarın büyümesini engelldiği görülmüş.
- İtalya’daki araştırmacılar mide ülserinin önemli bir nedeni olan Helikobakter’e karşı iyi geldiğini görmüşler.
Karanfil
- Güçlü bir antioksidan
- Karanfil yağı uçuğa iyi geliyor.
- Hayvanlarda akciğer ve deri kanser hücrelerinin çoğalmasını engelliyor.
- Anavatanı Endonezya, ama en iyi karanfil Malezya, Zanzibar ve Madagaskar’da yetişiyor.
Karabiber
- Bakteri üremesini engelliyor.
- En iyi biber üreten yer Hindistan’ın Malabar kıyısı.
- Piperin adlı maddeden çok zengin. Bu madde pankreasın sindirim enzimlerini salgılamasını hızlandırıyor.
- Hintliler binlerce yıldır kabızlık, güneş yanığı, diş çürümesi, böcek sokması, kalp hastalıkları, akciğer rahatsızlıkları, artrit vs. için kullanıyor.
- Beynin daha iyi çalışmasını sağladığı düşünülüyor.
- Sigarayı bırakmada yardımcı.
- Tansiyonu düşürüyor.
Zencefil
- Gingerol adlı antioksidan bir madde içeriyor.
- Gingerol sayesinde yangıyı önlüyor, bakterilere karşı direnç sağlıyor, viürüslerden koruyor, hastalıklara karşı direncimizi artırıyor.
- Hamilelelerde ve kemoterapi görenlerin bulantısına iyi geliyor.
- Kötü kolesterolü düşürüyor, iyi kolesterolü artırıyor.
- Kanın koyulaşmasını engelliyor.
- Migren ağrısını hafifletebiliyor.
- İçindeki antioksidan gingerolün seviyesi zencefilin geldiği yöreye göre değişiyor.
Bal
Vitaminler, enzimler, mineraller, aminoasitler ve vücut için gerekli yaşamsal değerde pek çok elementi içeriyor. Bu balı diğer şekerli ürünlerden ayıran en belirgin özellik.
- Arılar 1 gram bal için 4000’den fazla çiçeğin nektarını toplarlar.
- Binlerce çiçeğin, bitkinin besleyici değerlerini ve şifasını taşıyor.
- Enerji kaynağı; fiziksel performansı artırıyor.
- Sindirimi kolaylaştırır.
- Boğazı yumuşatıcı ve antimikrobiyal etkisi var.
- Dünya Sağlık Örgütü ( WHO) soğuk algınlığı ve öksürük için bal öneriyor.
- Araştırmada öksürük şurubu kadar etkili olduğu görülmüş. Deneydeki çocuklar gruplara ayrılmış; yatmadan önce bazılarına farklı öksürük şurupları, bir kısmına da bal verilmiş. Bir çay kaşığı bal verilen çocuklarda balın öksürük şuruplarından daha etkili olduğ saptanmış.
Propolis
- İşçi arıların bitki ve ağaçların tomurcuklarından, yapraklarından, dallarından topladıklarına kendi vücutlarından ekledikleri sıvıyla oluşturdukları reçine ağırlıklı bir karışım.
- Arılar propolis ile kovan ve petek gözlerini sterilize ediyor, kovana giren zararlıları öldürdükten sonra mumyalıyor, kovanın açık ve çatlaklarını kapatıyorlar.
- Antioksidan gücü yüksek.
- Nardan 62 kat, domatesten 120 kat daha yüksek antioksidan gücü var.
