Herkese iyi bayramlar. Yılbaşından önceki bu son uzun tatilin keyfini çıkartın.
Kurban Bayramı’nda bol miktarda tüketilen et kimi zaman sağlık sorununa yol açabiliyor. Anadolu Sağlık Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Çağatay Demir, bayramda tüketilecek et miktarı konusunda uyarıda bulunuyor. Demir, “Etler sindirimi zor olan besinlerdir. Yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik hem pişirmede, hem de sindirimde zorluk yaratır. Bu nedenle taze kesilen etler hemen tüketilmemelidir. Buzdolabında 1-2 gün bekletilmiş et, haşlama veya ızgarada pişirme yöntemiyle pişirilerek tüketilmelidir” diyor.
ETİN BESİN DEĞERİ
Et, kaliteli protein kaynağı olmasının yanı sıra içerisinde yağ, demir, çinko, fosfor, magnezyum gibi mineralleri ve B1, B6, B12 ve A vitamini de barındırır. Çağatay Demir ‘’Hayvansal kaynaklı yiyeceklerin doymuş yağ ve kolesterol içerikleri de yüksektir. Kurban Bayramı’nda tüketilen miktarlara dikkat edilmesi gerekir.
Kişisel farklılıklar olmakla beraber, günde 100-150 gram tavuğun göğüs eti, hindi, yağsız dana eti, balık gibi etlerin tüketilmesi uygundur. Ancak etlerin çok yağlı kısımları tüketilmemeli, hayvanın iç yağları yemeklere lezzet vermek amacıyla kullanılmamalıdır. Kurbanlık hayvanların iç organları da (sakatat) kolesterol ve yağ miktarları fazla olduğundan tüketilmesi önerilmemektedir” diyor.
ETLER NASIL PİŞİRİLMELİ VE SAKLANMALI
Beslenme ve Diyet Uzmanı Çağatay Demir’in bu konudaki uyarıları şöyle:
- Yanlış pişirme ve saklama sonucu; protein, mineral ve vitaminler kayboluyor.
- Etler kolaylıkla bozulabilen potansiyel riskli besinlerdir. Bu nedenle küçük parçalar halinde buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Buzlukta ( -2 C ) birkaç hafta, derin dondurucuda ise (-18 C ) 3 ay saklanabilir.
- Kızartma, kavurma ve hamur işlerinin kalorisi yüksek ve sindirim sistemini zorluyor. Bayram sürecinde daha hafif ve pişirme yöntemi haşlama veya kendi suyunda olan besinler tercih edilmeli. Ayrıca çok yüksek ısıda uzun süre pişirme ve kızartma yöntemi de çeşitli kanserojen maddelerin oluşumuna neden olabilir.
- Etlerin sebzelerle birlikte pişirilmesi veya sebzelerle birlikte tüketilmesi besin çeşitliliğinin sağlanması, sebzelerde bulunan C vitamininin etlerde bulunan demirin emilimini artırması açısından sağlıklı bir yöntemdir.
- Etler ızgarada pişirilirken etle ateş arasındaki uzaklık eti yakmayacak, kömürleşme sağlamayacak şekilde ayarlanmalıdır. Etlerin iç sıcaklığı en az 75 şC olmalıdır. Çok yüksek ısı dış yüzeyin yanmasına ve su kaybının fazla olmasına yol açarak besin öğesi kaybını artırır.
- Etlerin haşlanarak pişirilmesi sağlıklı olmasının yanı sıra, ette olması muhtemel parazitlerin insana geçmesini de büyük ölçüde engeller.
- Buzlukta saklanan etler buzluktan çıkartılınca yemek içinde tamamen kullanılacak şekilde parçalara ayrılarak buzluğa konulmalı, çözdürülen et hemen pişirilmeli, tekrar dondurulmamalıdır. Çözdürülmek istenen etin buzdolabında çözünmesi sağlanmalıdır. Çabuk çözülmesi amacıyla uygulanan kalorifer, soba üzerinde çözdürme, oda sıcaklığında bekletme sakıncalı yöntemlerdir.
SÜRESİNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Çağatay Demir, 7 maddede bayramda dikkat edilmesi gereken önemli noktalara değiniyor.
- Sabah mutlaka kahvaltı edilmeli; kahvaltı hafif ve her grup besin öğesini içerir nitelikte olmalıdır.
- Bayramda sayıca az öğünlerde, fazla miktarda yemek yerine; az ve sık beslenilmelidir.
- Bayramda da her zaman olduğu gibi tek yönlü beslenmek yerine, gün içinde tüm besin gruplarından (süt, yoğurt, et, sebze, meyve, tahıllar vb) yeterli ve dengeli miktarlarda alınmalıdır.
- Yemekler bitkisel sıvı yağ ile pişirilmeli, kızartma ya da kavurma yerine ızgara, fırında, haşlama ya da buğulama yapılmalıdır.
- Etlerin hepsi hemen tüketilemeyeceğinden saklama koşullarına mutlaka dikkat edilmelidir.
- İkram amaçlı sunulan her tatlı kabul edilmemeli, aralarında en hafif olan sütlü ve meyveli tatlılar tercih edilmelidir. Hamur tatlılarından yemek zorunda kalınırsa miktarı az olmalı.
- Bayramda artan kahve ve çay tüketimi aşırı miktarlara ulaştığında uykusuzluk, mide problemleri ve kalp ritim bozukluklarına neden olabilir. Bu nedenle kahve ve çay yerine bitki veya meyve çayları tercih edilmelidir.
