Balık yemek civa almanın en önemli yolu

Gündemdeki konu GDO (genetiği değiştirilmiş organizmalar). Bunun öncesinde organik gıdaları konuşuyorduk. Tamam hepsi konuşulmalı ama biz uç noktalarda dolaşırken çok önemli başka konular gündem dışı kalıyor.

“Sağlıklı olmak için bol bol balık tüketin” önerilerine uyan herkes hazır mevsimi diye bol bol balık yemeye çalışıyor. İyi hoş da, balığın içinde ne var hiç düşündünüz mü? Uzun süredir Marmara ve Karadeniz balığını afiyetle yiyemiyorum! İçindeki kurşun, civa oranlarını, sağlığa zarar verecek düzeyi geçip geçmediğini bilmeden yemem ben o balığı.

Dünyada civalı bileşiklerle kirlenen gıdaların tüketilmesiyle meydana gelen olaylardan sonra Japonya ve Amerika’da gıdalardaki civa oranı takip edilmeye başlandı. Balık dışındaki gıdalarda cıva oranının çok düşük olduğu gözlemlendi.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre gıdada bulunacak cıva miktarı, 5 mg/ kg’ı geçmemeli. Örneğin; Amerika ve Kanada’da da ton balığında bulunan civa miktarının bu oranın üstünde olduğu belirlenince o dönemde satılan ton balıkları piyasadan çekilmiş.

Ağır metaller hangileri?

İlk akla gelenler; kurşun, civa, kadmiyum.

Ne zararları var?

Kurşun: Kansızlık, böbrek, beyin ve erkeklerde üreme fonksiyonlarına zarar veriyor, kadınlarda düşük, çocuklarda öğrenme bozukluğu yapıyor.

Kadmiyum: Karın ağrısı, ishal, kusma, bağışıklık sistemi, merkezi sinir sistemi hasarları, psikolojik bozukluklar.

Civa: Beyin fonksiyonlarına zarar, sinir sistemi bozukluğu, DNA yapısında bozulmalar, alerjik reaksiyon, deri döküntüleri, yorgunluk, baş ağısı. Sakat doğum, düşük. Spermlere zarar veriyor.

Hangi balıklar ağır metalleri daha çok bulunduruyor?

Dip balıkları; yani levrek, kefal, lüfer, barbunya, kalkan.

Denizin yüz metrelik üst kısmında yaşayan balıklara yüzey balığı deniyor. Hamsi, istavrit, uskumru, palamut yüzey balıklarıdır. Daha aşağıda yaşayanlara da dip balığı deniyor

Neden dip balıklarında daha fazla toksin var?

Deniz dibi kirliliğin çöktüğü kısım. Dipte beslenen balık ağır metal, tarım ilaç kalıntıları, petrol artıkları vs yiyor. Uzmanlar, dip balıkları ve midyelerde ağır metal oranının Çevre Bakanlığı’nın su ürünleri yönetmeliğinde verdiği limit değerlerden fazla çıktığı konusunda uyarıyor.

Vücuttan atılamıyorlar mı?

Ağır metaller vücuttan hemen atılamıyor! Civanın (vücutta, alındığı miktarın yarısına inme süresi) yarılanma süreci 70-80 gün. Yani kolay kolay vücuttan atılmıyor. Bu sürede vücuda önemli zararlar veriyorlar. Uzun süreli tedavi gerekiyor.

Hangi balığı yiyelim?

Ağır metal açısından değerlendirildiğinde; uzmanlara göre nehir balıkları veya açık denizde kurulan balık çiftliklerinde yetiştirilen balıklar daha sağlıklı görünüyor.


2007’de The Indepent’da yayımlanan makaleden

* Endüstriyel Devrim’den sonra gökten 3 kat fazla civa yağıyor.

* Balık yemek toksik metallerle karşılaşma riskini artıran birincil neden

* Bebeklerin üzerinde civanın

toksik etkisi var.

* Civa erkeklerde kalp krizi riskini artırıyor.

Peki biz ne yiyeceğiz?

Bunları okuyunca insan paniğe kapılıyor, aynı zamanda sinirleniyor, değil mi? Haklısınız! Uzun bir süre Londra’da yaşadım, beslenme uzmanlığı diplomamı orada aldım. İngilizler çok okur, sorgular, hakkını ararlar. Bu da bir arz talep sorunu. Biz tüketici olarak sorguladıkça yetkililer, satıcılar bir çözüm getirmeye, açık olmaya, daha sorumlu davranmaya yöneleceklerdir. Bana gelince; Marmara ve Karadeniz balığını haftada 1’den fazla tüketmiyorum. Kutu ton balığını çok severdim. Artık çok nadir yiyorum.

BBC’de 2002’de yayımlanan bir haber:

Uluslarası araştırmacılar grubu civayla kalp hastalığı arasında direkt ilişki buldu. Köpekbalığı, kılıçbalığı, mezgitte yüksek oranda, donmuş ton balığında daha az oranda civa saptandı. İngiltere Yiyecek Standartları Kurumu hamile ve çocukları bu balıkları yememeleri konusunda uyardı.

İngiltere Yiyecek Standartları Kurumu’nun sitesinden:

Tüm balıklarda civa var mı?

Hemen hemen tüm balıklarda az oranda bulunuyor. Ama bazı türlerinde daha çok var.

Hangi balıklarlarda daha fazla civa var?

Kılıçbalığı, marlin (bizde yok)... Ayrıca ton balığına da dikkat edilmeli.

Ton balığı yiyebilir miyim?

Evet. Ama eğer hamileyseniz haftada 4 orta boy kutu veya 2 adet ton balığı parçasını geçmeyin. (Ben hamilelere ton balığı önermiyorum.)

Dolgun vücuduyla övünen ilk modellerden biri: Heidi Klum

Heidi Klum mutlu bir kadın, her halinden belli oluyor. 4’üncü doğumundan 6 hafta sonra podyumdaydı. Üstelik çamaşır defilesinde! Ve de çok güzel görünüyordu, ışıl ışıldı. Hamilelikte 20 kilo kadar almış. Hâlâ vermesi gereken 11-12 kilosu daha varmış. Bu fazlalıklarını vermek için ne mi yapıyor? Evinde bir trainerla çalışıyor. Yürüyor, ağırlık kaldırıyor ve topla çalışıyor. “Çok sağlıklı besleniyorum, bol su içiyorum, süt veriyorum ve çok hareketliyim” diyor.