Gazete Vatan Logo

Domuz gribi aşısını önce kim olacak tartışması

Türkiye dahil çok sayıda ülke şimdiden sıraya girmiş durumda

Dünya Sağlık Örgütü’nün domuz gribini “küresel salgın” ilan etmesinin ardından, ilaç şirketi Novartis bu hastalığın aşısını ürettiğini açıkladı. Aşı testlerin ardından eylül ya da ekimde piyasaya çıkacak. Türkiye dahil çok sayıda ülke şimdiden sıraya girmiş durumda

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ), iki ay içinde 74 ülkede 30 bin kişiye yayılan ve 141 kişinin ölümüne neden olan “domuz gribi” ni “küresel salgın” ilan etmesinin ardından, bu hastalığa karşı aşı çalışmaları da hızlandı. İsviçreli ilaç firması “Novartis”, domuz gribine yol açan Influenza A/H1N1 virüsüne karşı kullanılacak aşının ilk seri üretimini gerçekleştirdiğini açıkladı. Şirketten yapılan açıklamada, söz konusu aşının, aşıların genel üretim yöntemi olan “yumurtada büyütmek” yerine “hücrelerde yapıldığı”, ayrıca ilk üretimin haftalar sonra mümkün olacağının öngörülmesine rağmen daha erken gerçekleştirilmiş olduğu belirtildi. İlk aşamada elde edilen 10 litre kadar aşının ön klinik deneyler ve insanlar üzerinde yapılacak testlerden geçirileceği açıklandı. Aşı üretiminin şirketin Almanya Marburg’daki tesislerinde yapılacağı belirtilerek, söz konusu tesisin bir hafta içinde milyonlarca doz aşı üretebilecek kapasiteye sahip olduğu belirtildi.

Şirketin sözcüsü Eric Althoff, “Aşının testlerinin tamamlanıp hazır hale gelmesi eylül ya da ekimi bulur. Diğer şirketlerin nasıl bir noktada olduğunu bilmiyoruz” dedi.

Novartis dışında Sanofi-Aventis, GlaxoSmithKline ve Solvay isimli ilaç şirketleri de domuz gribine karşı aşı çalışmaları yürütüyordu.

‘Kime verileceğini yönetim belirler’

Dünya Sağlık Örgütü’nün salgın hastalık koordinatörü Türk Prof. Dr. Hande Harmancı, Novartis’in ürettiği ilacın önce testlerden geçeceğini, onay almadan piyasaya çıkamyacağını söyledi. Domuz gribiyle mücadeleyi Dünya Sağlık Örgütü içinde kurulan bir birim yürütüyor. Bu program içindeki 4 yöneticiden biri de Prof. Dr. Hande Harmancı. Kendisiyle domuz gribiyle mücadele ve aşı uygulamasıyla ilgili konuştuk. İşte Dünya Sağlık Örgütü Global İnfluenza Programı Pandemik Hazırlık ve Eğitim Koordinatörü Prof. Dr. Hande Harmancı’nın açıklamaları: “DSÖ, ülkelere aşı ve ilaç kullanımı için kendi önceliklerini belirlemelerini önerir. Virüsün neden olduğu ölümler genç insanlarda daha sık görüldü. Özellikle 30 yaş altındaki kişilerde daha sık rastlandı ve doğal olarak da bu yaş grubunda ölümler daha fazla neden oldu. Aşı uygulamalarıyla ilgili dünyada farklı sistemler söz konusu. Bazı ülkeler toplumsal düzeni ve güvenliği korumak adına Türkiye’deki gibi polise ve askere öncelik sağlayabiliyor. Bazı ülkelerde ise tedavinin aksamaması için sağlık personeline öncelik sağlıyor. Bazılarında ise çocukları korumaya öncelik veriliyor. Çünkü salgının yayılmasında çocuklar çok etkili olabiliyor. Ama burada her ülkenin kendi koşulları ve nüfusu içindeki yaş gruplarının dağılımı farklılık gösteriyor.”

“Novartis bu üretimi gerçekleştirdiğini açıkladı. Bu, aşı üretildi anlamına gelmez. Bu şu anda aday aşıdır. Aşının klinik deneylere sokulması; sonuçların da DSÖ ve bilimsel kamuoyu ile paylaşılması gerekiyor. Bu veriler ışığında DSÖ aşının etkili ve güvenli olup olmadığı konusunda ön onay verecek. Ardından aşının her ülkenin ilgili sağlık otoritesinin onayını alması gerekiyor. Her ilaç otoriteleri tarafından incelenmek zorunda.”

Türkiye’de öncelik memurlara

SaĞlIk Bakanı Recep Akdağ domuz gribine yönelik aşının, birkaç ay içerisinde geliştirilebileceğini ve aşı üreticileriyle masada olduklarını söyledi. Üretimin yaklaşık 3-4 ay sürebileceğini bildiren Akdağ, Devlet Bakanı Ali Babacan ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile görüştüğünü, aşı alımı için gerekli paranın olduğunu söyledi. Domuz gribine yönelik üretilecek aşının dozu ve kaç kişiye yapılması konusunda Bilim Kurulunun çalıştığını belirten Akdağ, dün aşı yapılacakları şöyle sıralamıştı: “Öncelikle sağlık çalışanlarına, emniyet ve silahlı kuvvetler gibi stratejik görevlerdekiler, gümrük memurları, memurlar. Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilere öncelik verilecek. Bir de çocuk yaş grubunun özellikle belli bir bölümü. Bunun dışında aşı talep edenlerin, ücretli olarak kullanmaları da düşünülebilir. Önemli olan yeterli miktarda aşıyı piyasadan alabilmek”

DSÖ: Ölümler hızlanmayacak

Dünya Sağlık Örgütü Genel Başkanı Margaret Chan ise domuz gribinin küresel salgın ilan edilerek alarm seviyesinin altıncı dereceye çıkarılmasının büyük bir paniğe neden olmaması gerektiğini söyledi. Chan “Bu dünyanın 21’inci yüzyılın ilk salgınıyla karşı karşıya olduğu anlamına gelir. Ölümlerin birden hızlanacağı düşünülmemeli” ifadesini kullandı. Chan ilaç üreticilerine çalışmalarını hızlandırmaları uyarısında bulunduklarını da belirtti.

Sadece dÖrt Ülke 500 mİlyon ünİte talep ettİ

DOMUZ gribine karşı aşı geliştirildiğinin açıklanması yeni bir tartışmayı da beraberinde getirdi. Aşıyı geliştirdiğini söyleyen Novartis bugüne kadar 30’dan fazla hükümetten aşı talebi geldiğini açıkladı. Domuz gribine karşı alarm seviyesi yükseltilmeden önce ABD 190 milyon, Fransa 100 milyon, Almanya 60 milyon, İngiltere ise 90 milyon ünite aşı sipariş ettiğini açıklamıştı. Ancak İngiltere’nin anlaşmasında “alarm seviyesi yükselirse bu sayının 132 milyona yükseltileceği” de belirtiliyor. Diğer bazı ülkelerin de benzer anlaşmalar yapmış olabileceği bu nedenle talebin katlanabileceği ifade edildi. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, ilaç şirketleri tam kapasiteyle çalışsa bile yılda en fazla 4.9 milyar ünite aşı üretebilecek. Bu da dünyanın önemli bir kısmının korumasız kalacağı anlamına geliyor.

Haberin Devamı