Doların ölümü!
Independent gazetesi ilginç bir 'dolar' haberi.
Krizle birlikte gücü her platformda tartışılmaya başlayan dolar, dün son dönemlerin en büyük darbesini yedi. İngiltere’de yayınlanan Independent gazetesinde yer alan bir kulis haber tüm dünya piyasalarına bomba gibi düştü.
Yazdıklarına kamuoyunda değer verilen deneyimli Ortadoğu muhabiri Robert Fisk’in imzasını taşıyan haberde, petrol zengini Körfez ülkelerinin, petrol ticaretinde ABD Doları’nın yerini alacak para sepeti konusunda, Rusya, Çin, Japonya ve Fransa ile gizli görüşmeler yürüttüğünü yazdı.
Körfez Arap ülkelerindeki kaynaklara ve Hong Kong’da Çin bankacılık yetkililerine dayandırılarak yazılan haberde, petrol ticaretinde dolar yerine diğer para birimlerinin kullanılmasına geçilmesinin 9 yılı aşkın bir süreyi geçeceği belirtildi. Gündeme bomba gibi düşen haberin ardından dolar, uluslararası piyasalarda birçok para birimi karşısında hızla değer kaybetti. Önceki gün 1.4650 seviyelerinden kapanan euro/dolar paritesi 1.4750’yi aştı. Piyasalardaki karışıklığın ardından adı geçen ülkelerden tek tek haberi yalanlayan açıklamalar geldi. Ancak bu açıklamalar da dolardaki kan kaybını durdurmaya yetmedi.
Gizli toplantılar yapılıyor
ABD Doları’nın yerini alacak para sepetinde Çin Yuanı, euro ve Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’ın dahil olduğu Körfez İşbirliği Konseyi’ndeki ülkelerin planladığı yeni para biriminin bulunduğu belirtilen haberde, “Bu plan üzerinde çalışmak için Rusya, Çin, Japonya ve Brezilya maliye bakanları ve merkez bankaları başkanları zaten gizli toplantılar yapıyor. Bu, petrolün bundan böyle dolardan fiyatlandırılmayacağı anlamına gelecek” denildi. Haberde, Fransa’nın da bu görüşmelere katıldığı kaydedildi.
Haberde, ABD’li yetkililerin bu toplantılardan haberdar olduğu, ancak ayrıntıları bilmediği ve “bu uluslararası dalavereyle mücadeleye hazır olduğu” da ifade edildi. Birçok Arap ülkesi, kendi para birimlerini dolara sabitlemiş durumda. İran, birkaç yıl önce petrol ihracatının büyük bölümünü euro başta olmak üzere dolar dışındaki para birimlerinden yapmasına rağmen, petrolünün gerçek fiyatı halen dolar üzerinden belirleniyor.
Dolardan kaçış hızlandı petrol 72 dolara tırmandı
Körfez ülkelerinin petrol ticaretinde doların yerini alacak para sepeti konusunda, Rusya, Çin, Japonya ve Fransa ile gizli görüşmeler yürüttüğü haberiyle euro/dolar paritesi son 2 haftanın zirvesine çıktı. Güne 1.4650 seviyelerinden başlayan euro/dolar paritesi 1.4764’e kadar çıktı. Dolardaki düşüş petrolün varil fiyatının yüzde 2 artarak 72 dolar seviyesine tırmanmasına neden oldu. Kriz sonrasında ilk kez bir gelişmiş ülke, Avustralya faiz artırdı. Faiz artırımı “İşler düzeliyor” beklentisini kuvvetlendirdi.
Altın 1044 dolarla tüm zamanların zirvesine çıktı
Independent’In haberinin ardından ağır bir yara alan dolar, emtialara olan talebi patlattı. Altının ons fiyatı dün yüzde 2.78 (28.3 dolar) birden artarak 1044.3 dolarla tarihinin en yüksek seviyesine tırmandı. Altının 17 Mart 2008 tarihinde 1033.90 dolarla rekor kırmıştı. Uzmanlar, son 1 ayda yüzde 14.5 değer kazanan altının önümüzdeki dönemde de tırmanışını sürdürebileceği ve bu yıl 1.200 dolar seviyelerinin görülebileceği tahmininde bulunuyor. İçeride de Cumhuriyet Altını yüzde 1.54 artarak 329 TL’ye tırmandı.
Piyasalar karıştı, petrole yön veren ülkeler peş peşe iddiaları yalanladı
HABERİN ardından adı geçen ülkelerden peş peşe açıklamalar geldi. Cezayir, petrol ticaretinde yeni bir para birimine ihtiyaç duymadıklarını belirtirken Kuveyt Maliye Bakanı Mustafa al Shamali, Körfez ülkelerinin petrol işlemlerinde doların yerine farklı para birimlerinden oluşan bir sepet kullanılacağı konuşmalarından haberdar olmadıklarını söyledi. Katar Petrol Bakanı da “Petrol ticaretinde doların kullanılmaması için gizli görüşmeler yapmıyoruz” dedi. Suudi Arabistan da haberin tamamen yanlış olduğunu duyururken Rusya Maliye Bakanı Yardımcısı Dmitry Pankin, iddia edilen konuyla ilgili olarak hiçbir görüşme yapmadıklarını açıkladı. Petrol ticaretinde ABD Doları’nın yerine başka para birimlerinin kullanılması konusu son yıllarda tartışılırken ekonomistler, bunun kısa sürede olacağına ihtimal vermiyor. Commonwealth Bank of Australia’dan ekonomist David Moore, “Bu tür tartışmalardan somut sonuçlar çıkacağını göreceğimizi düşünmüyorum” dedi.
Dolar 1.4635 TL ile son 2 ayın dibinde
Doların yurtdışında kan kaybetmesi içeride de etkili oldu. Önceki gün 1.4890 TL’den kapanan dolar dün 2 ayın en düşük seviyesi olan 1.4635 TL’ye kadar geriledi. Dolar günü ise 1.4720 TL’den tamamladı. Dolardaki düşüşte yurtdışındaki gelişmelerin yanında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın IMF konusunda anlaşmaya yakın olduklarının sinyalini vermesi de etkili oldu. Dolarda ay başından bu yana yaşanan değer kaybı ise yüzde 2.4’e (3.65 kuruş) ulaştı.
