Devletten engellilere büyük destek!
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, nüfusun hızla yaşlanması ve kronik hastalıklardaki artış, engelli sayısını gün geçtikçe yükseltiyor. 7.7 milyar olan dünya nüfusunun 1 milyardan fazlasında çeşitli engellilik durumu bulunuyor.
Birleşmiş Milletler (BM) de engelli bireylerin haklarına, yaşadıkları zorluklara ve sorunların çözüm yollarına dikkati çekmek amacıyla 1992’de 3 Aralık’ı ‘Dünya Engelliler Günü’ ilan etti.
Türkiye'de ise 10 milyona yakın engelli vatandaş bulunuyor. Aileleriyle birlikte 25 milyonluk bir kitle var. Devlet hem engellilere hem de engellilerin yakınlarına birçok destek sağlıyor. Biz de bu kapsamda engellilerin haklarını ve hayatını kolaylaştıracak ayrıntıları derledik...
Bakana 1305 TL maaş Engelli bakımını üstlenenlere de 1305 lira maaş bağlanıyor. Engelli yakını maaşı bağlanması için anne/baba sigortalı olmamalı.
Engellinin sosyal yardım kapsamındaki maaşı haczedilemez. Engelli maaşı isteyerek de olsa haczettirilemez.
Başarılı ve ihtiyaç sahibi engelli öğrencilere öncelikli olarak öğrenim kredisi, katkı kredisi ve yurt tahsisi yapılıyor.
Müze ve ören yerlerine, engelliler ile bir refakatçisi ücretsiz biletle girebiliyor.
Erken emeklilik imkanı İşe girişten sonra engelli hale gelip yüzde 60 ve üzerinde çalışma gücünü kaybedenler malulen emeklilik hakkını elde eder.
Malulen emeklilik için en az 10 yıllık sigortalılık süresi aranıyor.
Yüzde 40 ve üzeri çalışan engelliler işe giriş tarihlerine göre kademeli erken emeklilik hakkına sahip.
Bağkur engelli emekliliği hakkı, 1 Ekim 2008 sonrası yasa ile yürürlüğe girdi.
Başka birinin bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanlara da belirli şartlarla erken emeklilik hakkı tanınıyor.
18 yaşını dolduran yüzde 40 ve üzeri engelli olanlara, gerekli şartları taşıması halinde maaş bağlanır. Süreli rapor verilerek belli aralıklarla raporlarını yenilemek zorunda kalan engelli vatandaşlara, yeni düzenlemeyle sürekli rapor verilebilme imkanı getirildi.
İstihdam sağlanıyor 50 ve üzeri çalışanı bulunan özel sektör işyerlerinde en az yüzde 3, kamuda yüzde 4 engelli personel çalıştırılması zorunlu. Kotanın üzerinde engelli çalıştıran sigorta prim teşviği alır
Engelli memura isteği dışında gece nöbeti ve fazla mesai yaptırılamaz. İşkur, MEB Çıraklık Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü ve belediyeler engellilere yönelik meslek edindirme kursları düzenliyor. Sosyal Destek Hattı ‘Alo 183’, 7 gün 24 saat engellilere hizmet veriyor.
Emlak vergisi ödemiyor 200 metrekareye kadar tek konutu olan engelli, Emlak Vergisi ödemiyor. Çalışma gücünün asgari yüzde 80’ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece engelli, asgari yüzde 60’ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece engelli, asgari yüzde 40’ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece engelli sayılırken, bu engel kategorilerinde bulunanlara 290- 1200 lira arasında vergi muafiyeti uygulanıyor.
Engellinin eğitim, meslek, günlük yaşamları için özel üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programları KDV’den istisna tutuluyor. İndirim uygulanıyor Her belediye su indirimini en az yüzde 30 oranında uygulamak zorunda. İSKİ’nin indirimi yüzde 50. D-Smart ve Digitürk indirimli üyelik imkanı sunuyor.
Turkcell, Vodafone, Türk Telekom, TTNET, Uydunet ve Turkcell Süperonline’da engellilere özel indirimli tarifeler var. Belediye otobüsleri, metro seferleri, Demir Yolları ve Deniz Yolları’nın şehiriçi seferleri ücretsiz. ‘Ağır engelli’ ibareli raporu olanların bir refakatçisi ücretsiz ulaşımdan yararlanır. Şehirlerarası otobüslerde yüzde 40 indirim uygulanır. 20 koltuklu araçta 1, 20’den fazla koltuğa sahip olanlarda 2 engelliye indirim uygulanıyor.
THY, yüzde 40 ve üzeri oranda engelli olan yolculara, uygulanabilir ücretler üzerinden tüm iç ve dış hatlarda yüzde 25 indirim uyguluyor. Yüzde 40’ın üzerinde olan engelli olanlar ile ağır engelli bireylerin birlikte yolculuk ettikleri bir refakatçi havayolu hariç şehiriçi toplu taşımadan ücretsiz yararlanır.
Ücretsiz park yeri Havalimanlarındaki ve belediyelerin işlettiği otoparklardan ücretsiz yararlanabilir. ÖTV indirimli aracı olanlar evlerinin önüne belediyeye müracaat ederek ‘engelli araç park yeri’ yaptırabilir. Trafik Tescil Şubesi’ne dilekçe ile başvurarak engelli araç park kartı temin edilebilir.
ÖTV ve MTV'siz araç Yüzde 90 ve üzeri engelli yakını olanlar ÖTV ve MTV muafiyetli sıfır araç alabiliyor. ÖTV muafiyeti, vergiler dahil 247 bin 400 lirayı geçmeyen araçlarda uygulanabilir. Motor silindir hacmiyle ilgili bir sınırlama yok. MTV muafiyeti için Vergi Dairesi’ne müracaat edilmesi gerekiyor. Bildirmeden borç çıkarsa müracaat ederek iptal ettirebilirsiniz.
Engelsiz ulaşım Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, daha önce sağladıkları birçok hizmetin yanında engellilerin ulaşım ihtiyacını daha rahat ve kolay şekilde karşılamaları amacıyla ‘Turuncu Masa’ uygulamasını bugün başlatacaklarını söyledi.
Turhan, “Yüksek Hızlı Tren’lerin (YHT) durduğu 13 istasyonda 53 personelle hayata geçirilecek uygulamayla, engelli yolcular ile yardıma ihtiyacı olan diğer yolculara seyahat öncesi ve sonrasında yardım edilmesi sistemli hale gelecek” dedi.
Rahat yolculuk Uygulamadan yararlanmak isteyen yolcuların bilet satış ekranından biletlerini aldıkları sayfada bulunan linki tıklayacaklarını ve ‘yardım talep formu’nu doldurarak yardım taleplerini ileteceklerini belirten Turhan, “Turuncu Masa hizmet noktasındaki görevli personel, yardım talebinde bulunan bu yolculara, seyahat edecekleri koltuğa kadar ve varış istasyonunda da gar çıkışına kadar eşlik edecek” diye konuştu.
