Çivi çakarken hedef şaştı ve çekiç parmağınıza geldi diyelim. O korkunç acıyı yaşayan çoktur. Peki, o acı parmağınızda değil de beyninizdeymiş desem? ABD’li bilim insanları kanıtlamış.
Acısından beni ağlatan diz ağrım geçen ay gittiğim kayak tatili sırasında bir anda geçti. Beş gün boyunca hiç acı hissetmedim. Ah ne güzel dizim düzeldi derken tatilden dönüşümün ertesi günü yine başladı zonklama... Hal böyle olunca oturup düşünmeye başladım. Acaba gerçekten sürekli spor yaptığım ve kaslar ısındığı için mi ağrı geçmişti, yoksa ben o tatilde çok mutlu ve huzurlu olduğum için mi unutmuştum acıyı. Merak ettim oturdum araştırdım. Meğer acıyı unutmak hatta fark etmemek gerçekten mümkünmüş.
Vurulduğunu fark etmeyip saatlerce yaralı duran var
ABD’nin en prestijli eğitim kurumlarından Johns Hopkins Üniversitesi’nden Nöroloji Profesörü David Linden yeni kitabında uzun uzun anlatmış bunu. Verdiği örnekler çok çarpıcı. Bir sürü askerle görüşmüş araştırması için. Onlardan biri kahramanlık madalyası olan Dwayne Turner. Askeriyenin doktoru olan Turner 2003 yılında Irak Savaşı sırasında malzeme yüklerken birliği saldırıya uğramış. Bacağına ve karnına şarapnel parçası isabet etmiş. Ama farkına varmamış o anda. Görevinin gereği yaralı diğer askerlere koşmuş. Saatlerce onlara ilkyardım yapmış. O sırada iki kez de vurulmuş. Vurulduğunu fark etmediği için saatlerce görevinin başında kalmış. Daha sonraki ifadesine göre de o anlarda hiç acı hissetmemiş.
Beyin konsantre olursa acı artar
Profesör Linden benzer hikâyeleri görüştüğü birçok askerden dinlemiş. Üstelik yaptığı deneylere göre aynı askerler daha sonra tek bir iğne batırışında bile büyük acılar hissedebiliyor. Yani aslında acı bir algı meselesi. Algı operasyonu yapıp acıyı hissetmeme şansımız var. Çünkü beyin ‘Aa bu çok ilginç. Haydi bu gelen acıyla ilgili sesi açalım’ ya da ‘Hayır boşver ilgimi çekmedi, sesi kısalım ve gelen acıya önem vermeyelim’ diyebiliyor.
İşkenceciler kişiye psikolojik olarak daha çok acı çektiriyor
Bu yaşanan beyin denen tuhaf organın acıyla ilgili gelen bilgileri anlamak için iki farklı sistem kullanmasından kaynaklanıyor. Birincisi acının yerini, şiddetini ve türünü anlıyor. Mesela ağrı, bıçaklanma, yanma... vb. gibi. Diğeri ise bundan tamamen farklı... Acının duygusal boyutu. Bize “Aman Tanrım bu yaşadığım şey korkunç” dedirten... Bir olayı olumlu duygular yani güvenli, huzurlu ve sükûnet içinde yaşarsan acı duymamak mümkün. Fakat aynı olayı olumsuz duygular içinde yaşandığında hissedilen acının oranı çok daha yüksek olabilir. İşkence sırasında kullanılan yöntem de tam olarak bu. Aşağılamayla ya da psikolojik olarak harap edildikten sonra yapılan işkencede karşı taraf daha fazla acı hissedebiliyor.
8 haftada acıyı kontrol edin
Peki, bu anlattığınız günlük hayatta ne işimize yarayacak, diyorsanızÖ Kıssadan hisse... Klinik olarak da kanıtlanmış artık. Acıyı kontrol etmek mümkün. Mesela meditasyon bunun en yaygın yöntemi. 2011’de Harvard Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma da ortaya koymuş bunu. Sekiz hafta boyunca düzenli olarak meditasyon yapanlar, acıyı unutmak için beyin dalgalarını kontrol etmeye başlıyormuş.
