Çok farklı iki İstanbul var

İstanbul’da çıkan sonuç tüm Türkiye’yi şaşırttı. Ak Parti’nin en çok önem verdiği ve İzmir ile birlikte referandum öncesi tüm etkili silahlarını devreye soktuğu en önemli merkez olan İstanbul’da ‘Hayır’ oyları ‘Evet’ oylarını geçti. Evet oylarının toplamı yüzde 48.65’de kalırken, Hayır oylarının oranı yüzde 51.35’yi buldu.

Tezatların şehri

2015 Kasım ayında yapılan seçimler dikkate alındığında İstanbul’da tek başına Ak Parti’nin yüzde 48.72’lik oy oranı bulunuyordu. MHP’nin ise oy oranı yüzde 8.59 olarak belirlenmişti. Buna karşılık hayır cephesindeki CHP’nin ve HDP’nin genel seçimlerde aldığı oy oranı yüzde 42’de kalmıştı. Yani bu iki cephenin dışında en az yüzde 9’luk bir seçmenin daha farklı bir düşünceyi ortaya koyduğu dikkati çekti.

İstanbul ilçeler arasında gözlenen keskin farklılıkları ile belki de Türkiye’nin sonuçları en kestirilemez ili oldu. İstanbul’un toplam 39 ilçesinde öyle farklı sonuçlar çıktı ki bir ilçede yüzde 70’in üzerinde evet çıkarken bir başka ilçede yüzde 83’lük hayır oyu verildiği görüldü. Oysa Türkiye’nin diğer illerine bakıldığında ilin genelinin oy oranı ile ilçelerinin oy oranları arasında çok keskin farklar en azından İstanbul kadar farklar olmadığı görüldü.

10.5 milyon seçmen

İstanbul toplam 10 milyon 529 bin seçmen ile Türkiye’nin açık ara en önemli seçim bölgesiydi. Bu yüzden tarafların en yoğun propagandayı İstanbul’da yaptığı görüldü. İstanbullu’lar da yüzde 89’a yakın katılım oranı ile bu referanduma en çok ilgiyi gösteren seçmenlerin başında geldi.

Sultanbeyli ‘Evet’ derken Beşiktaş ‘Hayır’ rekoru kırdı

İstanbul tezatlar ili dedik. Evet oyları ile hayır oylarının ilçelerden ilçelere çok keskin farklar meydana getirdiğini söyledik. İlçe bazlı yapılan analize göre en çok evet oyunun çıktığı ilçeler Sultanbeyli, Arnavutköy ve Esenler oldu. Sultanbeyli yüzde 70.49 oranında evet diyerek İstanbul’un 39 ilçesi içinde evet oylarının yüzdesel olarak en fazla olduğu ilçe oldu. Toplamda 290 bin seçmenin bulunduğu Sultanbeyli’yi yüzde 66.69’luk oran ile Arnavutköy ilçesi izledi. Esenler ilçesinde ise evet’lerin oranı yüzde 66.43’ü buldu.

Sultangazi yüzde 61.61’lik evet oyu, Bağcılar da yüzde 61.08’lik evet oyu ile yine evet oylarının en çok çıktığı İstanbul ilçeleri olarak belirlendiler.

Beşiktaş fark attı

Hayır cephesinde ise daha keskin farkların yaşandığı ilçeler oldu. Beşiktaş bu referandumda yüzde 82.89 oranında hayır diyerek sadece İstanbul’un değil, Türkiye genelinin de üstünde bir sonuç çıkardı. Beşiktaş’ın ardından Kadıköy de yüzde 80.29’u bulan Hayır oyu ile yine İstanbul’da çok keskin bir farkın meydana geldiği ikinci ilçe olarak dikkati çekti. Beşiktaş ve Kadıköy’ün ardından, Bakırköy yüzde 77.42 oranında Hayır oyu çıkarırken, Adalar seçmeninin yüzde 73.67’si, Şişli seçmeninin de yüzde 71.52’si Anayasa değişikliğine hayır oyu verdi.

Şaşırtan ilçeler

İstanbul’da 39 ilçe içerisinde AK Parti’nin bu zamana kadar seçimlerde sürekli kazandığı hatta rakiplerine karşı ezici üstünlük kurduğu ilçelerden bazılarından hayır çıkması şaşırttı. 2015 Kasım seçimlerinde Üsküdar’dan AK Parti birinci parti olarak çıkarken yüzde 47.94 oy oranına ulaşmıştı. Referandumda ise Üsküdar’da hayır oyları öne geçti. Üsküdarlılar yüzde 53.08’le hayır dedi.

Eyüp ilçesi yüzde 49.28 ile genel seçimlerde AK Parti’yi birinci sıraya taşırken, referandumda Eyüp’te hayır oyları yüzde 51.39 olarak belirlendi. Fatih ilçesinde 2015 seçimlerinde AK Parti yüzde 47.94 ile birinci parti olurken bu referandumda evet oylarının oranı 51.38 olarak tespit edildi.

21 ilçede evet 18 ilçede hayır

İstanbul’un ilçeleri tek tek analiz edildiğinde 39 ilçenin 21’inde evet çıktığı, 18’inde ise hayır çıktığı görüldü. Ancak Beşiktaş, Bakırköy, Eyüp gibi seçmen sayısının fazla olduğu ilçelerde hayır oylarının ağır basması ilin toplamında da hayır lehine bir durum ortaya çıkardı. En çok hayır oyu ve evet oyu çıkan ilk 5 ilçenin dışında 39 ilçe analiz edildiğinde Anadolu yakasının daha çok evet’ten yana tavır aldığı, Avrupa yakasında ise hayır’ın ağır bastığı dikkati çekiyor. Evet oylarının daha fazla olduğu 21 ilçe şöyle belirlendi: Arnavutköy, Bağcılar, Bahçelievler, Başakşehir, Bayrampaşa, Beykoz, Beyoğlu, Çekmeköy, Esenler, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kağıthane, Pendik, Sancaktepe, Sultanbeyli, Sultangazi, Şile, Tuzla, Ümraniye ve Zeytinburnu. Bu ilçelerin tamamında evet oylarının keskin bir şekilde ağır bastığı görülürken, sadece Beyoğlu’nda yüzde 50.10’a karşı yüzde 49.90’lık bir başa baş dengenin oluştuğu ancak küçük bir farkla evet oylarının seçimi önde bitirdiği gözlendi. Hayır oylarının ağır bastığı ilçeler ise şöyle: Üsküdar, Şişli, Silivri, Sarıyer, Maltepe, Küçükçekmece, Kartal, Kadıköy, Eyüp, Esenyurt, Çatalca, Büyükçekmece, Beylikdüzü, Beşiktaş, Bakırköy, Adalar, Avcılar, Ataşehir.

Bavullarını almadan oy kullandılar

Atatürk Havalimanı’na yurt dışından gelen vatandaşlar, bavullarını almadan sandıklara koştu. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı kişilerin oy kullanabildiği gümrük kapılarından olan Atatürk Havalimanı’ndaki oy verme telaşı yaşandı. Oy verme işleminin tamamlanmasına dakikalar kala uçaktan inen vatandaşlar, pasaport ve kimliklerini ibraz etmelerinin ardından, sandıklara giderek vatandaşlık görevlerini yerine getirdi. Son ana kadar oy kullanılmaya devam edilen sandıklara yetişmek isteyen bazı vatandaşlar da bavullarını dahi almadan oy kullanmaya koştu. Oy verme işleminin tamamlanmasına dakikalar kala oyunu kullanan Lübnan’da yaşayan Zeynep Erol, vatandaşlık görevini yerine getirmekten memnun olduğunu söyledi. Makedonya’nın başkenti Üsküp’te yaşayan Aslı Yıldız Kahveci de ilk başlarda oy kullanmakta kararsız olduğunu belirterek, son anda oy kullanmaya karar verdiğini dile getirdi. İsveç’te işçi olarak çalışan Mesut Ulutaş ise Türkiye’ye izne geldiğini ve oyunu son günde kullanmayı tercih ettiğini kaydetti. Ulutaş, “Vatandaşlık görevimizi yaptık. Vatanımız için hayırlısı olsun” ifadelerini kullandı. Bazı seçmenler de sandıklar kapandıktan sonra geldiği için oy kullanamadı.

Gül’ün sandığından evet çıktı

11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü oy kullandığı Beykoz Şehit İsmail Kefal İlkokulu’ndaki 1129 nolu sandıktan 228 evet oyu, 133 hayır oyu çıktı.