Çocuklarda stres yönetimi

Çocuğumun stres altında olduğunu nasıl anlayabilirim?

● Çocuğunuz ruh halinde ve hareketlerinde belirgin değişiklikler fark ediyorsanız bu durum çocuğunuzun kendisini stres altında hissediyor olmasından kaynaklanabilir. Depresif ruh hali, içe kapanıklık, gözlenebilir endişe hissi, uyku ve yeme problemleri, daha önce ilgisini çeken akvite ve oyunlara belirgin bir ilgisizlik gibi örnekler stres altında olan çocuğunuzda gözlemleyeceğiniz belirtiler olarak sıralanabilir.
● Aniden ortaya çıkan şiddetli ağlamalar ya da aşırı kızgınlık hali.
● Davranışlarını kontrol edememe hali.
● Sosyal çevreye karşı aniden başlayan ilgisizlik (arkadaşlarla oyun oynamama ya da oyun oynarken ortaya çıkan ani saldırgan davranışlar...).
● Akademik performansta olumsuz yönde oluşan değişiklikler.
● Anne-baba ve diğer akrabalarla olan ilişkilerinde gözlemlenen olumsuz değişiklikler.
● Uyunmakta sorunlar yaşamak ve okula gitmemek için sıklıkla istekte bulunmak.
● Fiziksel şikayetlerin olması (baş ya da karın ağrısı, sindirim problemleri vb...)
● Ve daha önce fark etmediğiniz ve fark ettiğinizde de belirgin bir nedene bağlayamadığınız diğer fiziksel ve ruhsal belirtiler...

Çocuklarda görülen stresin kaynakları...

Uzmanlara göre çocuklarda görülen stresin temel iki nedeni var, bunlar iç kaynaklara bağlı olarak ortaya çıkan nedenler ve dış kaynaklara bağlı olarak ortaya çıkan nedenler...

İç kaynaklara göre ortaya çıkan nedenler...
1. Çocuğun gelişimine bağlı olan nedenler: Çocuklar büyürken farklı gelişim evrelerinden geçerler. Her gelişim evresinin kendine göre bazı zorlukları vardır. Çocuklar bu zorluklarla baş ederken bazen kendilerini stres altında hissedebilir ve bazı belirtiler gösterebilirler. Örneğin çocuğunuz tuvalet alışkanlığı kazanması gerektiği bir dönemde olduğunu düşünelim. Bu durum çocuğunuzun büyümeye başlaması ve farklı bir gelişim evresine girmesiyle başlar, çocuğunuz artık kendi vücudunu işleyişini kontrol etmek adına bir sorumluluk kazanmıştır ama bu sorumluluğu bir alışkanlığa çevirene kadar zamana ve bununla mücadele etme gücüne ihtiyacı vardır.
2. Çocuğun Karakteristik özelliklerine bağlı ortaya çıkan nedenler: Çocuğunuz içedönük, hassas ve dış etkenlerden kolayca etkilenen bir yapıda olabilir. Ya da tam tersi dışa dönük, sosyal ortamlara açık bir karakter yapısına sahip olabilir. Çocukların sahip oldukları karakter özellikleri onların dış etkenlerden nasıl etkileneceklerini belirler. Çocuğunuz hassas ve içedönük bir karakter özelliği taşıyorsa strese daha duyarlı olabilir.
3. Fiziksel nedenler: Çocuğunuzun sahip olduğu bir fiziksel engel ya da kronik bir rahatsızlık onun stresli olmasına, dış olayları farklı algılamasına ve stres yaşamasına neden olabilir. Bu durumda tıbbi ve psikolojik yardım almanızı öneririz, çocuğunuzun sosyal hayata daha kolay entegre olmasına yardımcı olabilecek önlemler almanızı öneririz.

Dış kaynaklara göre ortaya çıkan nedenler...
1. Aile etkeni: huzursuz ve düzensiz aile ortamı çocuğun kendi psikolojik olarak rahat hissedememesine sebep olacak ve bazı stres belirtileri göstermesine yol açacaktır.
2. Arkadaş ortamına bağlı etkenler: Çocuğun okuldaki ya da diğer sosyal çevrelerindeki arkadaş gruplarında kendini rahat hissetmesi çok önemlidir. Çocuğunuz arkadaş ortamında kendini dışlanmış ya da zayıf hissediyorsa stres belirtileri gösterebilir.
3. Akvite çılgınlığı: Anne babalar olarak çocuğumuzun donanımlı yetişmesini istiyoruz ama bazı sınırlar koymayı unutup onu o aktiviten bu aktiviteye koşturmaya devam ediyoruz. Çocuğumuzun yorulabileceğini, sıkılabileceğini ya da bu aktivitelere devam etmek istemeyeceğini unutabiliyor ve bunu düşünmüyoruz. Stres böyle durumlarda ortaya çıkabilir.