Çocuk evliliğine karşı cep telefonu uygulaması
Bangladeş'te çocuk evliliklerini engellemek için bir cep telefonu uygulaması geliştirildi. Uygulama, çocuklarının yaşlarını sahte belgelerle küçülten ailelere karşı, yetkililere dijital veritabanı yaş kontrol etme imkânı tanıyor.
Kız çocukların yarısından fazlasının 18 yaşından önce evlendiği Bangladeş’te erken evliliklerin önüne geçmek için bir cep telefonu uygulaması geliştirildi. Uygulama, kamu görevlilerine, rahiplere, nikâhı kıyacak yetkililere dijital veritabanı üzerinden gelin ve damatların yaşını kontrol etme imkânı tanıyor.
Bangladeş yasalarına göre kadınlar için evlilik yaşı 18, erkekler içinse 21. Ancak ebeveynlerin sunduğu sahte belgelerle çocuk yaşta evlilikler yaygın. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu Unicef’e göre Bangladeş dünyada en yüksek erken evlilik oranına sahip ülkelerden.
Uygulama, Bangladeş hükümeti ve çocuk hakları kuruluşu Plan International’ın ortak projesi. Plan International’ın yöneticisi Soumya Guha, projenin ilk 6 aylık deneme süresinde 3,750 erken evliliğin önlendiğini söylüyor. Guha, projenin bir dönüm noktası olacağı görüşünde. İnternete erişimi olmayan kırsal bölgelerde, cep telefonu üzerinden mesaj yollamak da bir seçenek.
Uygulama veri tabanını tarıyor ve taraflardan biri yasal evlilik yaşının altındaysa “kırmızı alarm” veriyor, değilse bir sonraki aşamaya geçmek için izin veriyor. Bangladeş yasalarına göre nikâhlar 30 gün içinde devlet kayıtlarına geçmeli ancak istisnalar çok.
Çocuklarını evlendirmek isteyen anne ve babaların nikâh memuruna sahte doğum sertifikası, okulu terk belgesi ve kimlik kartları göstermesi sık yaşanan bir durum.
‘Öte yandan, bu çözümün yeterli olmayacağını düşünenler de var. Thomson Reuters Foundation’a konuşan hukukçu Sara Huseyin endişelerini şöyle açıklıyor: “İnsanlar bu defa nikâh kıymaktan kaçabilir çünkü zaten kütüğe kaydolmamanın cezası çok küçük. Asıl yapılması gereken kız çocuklara söz haklarını öğretmek, yasadaki boşlukları doldurmak.”
BBC Türkçe
