Adalet Bakanlığı’nca çıkarılan Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlardan Hükümlü Olanlara Uygulanacak Tedavi ve Diğer Yükümlülükler Hakkında Yönetmelik, 26 Temmuz 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. Yönetmelikle, TCK’nın cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı ve reşit olmayanla cinsel ilişki suçundan hüküm giyenlere farmakolojik tedavi uygulanması düzenlemesi de yer almıştı. Bu düzenleme kamuoyunda, “kimyasal hadım” olarak adlandırılmıştı. Türkiye Psikiyatri Derneği ile bir vatandaş, yönetmeliği Danıştay’a taşıdı. Danıştay 10. Daire, yönetmeliğin ,”Tıbbi tedaviye tabi tutulmak” başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasındaki, “Tedavi, tanımda belirtilen hükümlülere yönelik olmak üzere, ayakta veya yatarak, ilaçla veya ilaçsız olarak veyahut her iki usul ile cinsel dürtünün azaltılmasına veya denetimine yönelik tedaviler ile cinsel isteğin azalmasını veya yok edilmesini sağlayan yöntemdir” ifadesinin yürütmesini durdurdu. Kararın gerekçesinde, anayasada tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında kişinin vücut bütünlüğüne dokunulmayacağının hüküm altına alındığı vurgulandı. Bu nedenle, ancak kanunda açıkça belirtilmek, sınır ve kapsamı çizilmek suretiyle kişinin vücut bütünlüğüne yönelik düzenlemelerin getirilebileceği anlatıldı. Kararda, “Kanunda sınırları belirsiz tedavi kavramını da aşar nitelikte yöntemler içeren davaya konu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamakta olup uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararlara yol açabileceği sonuçlarına varılmaktadır” denildi. Kararla, hükümlü yönünden uygulanacak tedaviden ne anlaşılması gerektiği kanun ile düzenleninceye kadar yönetmelik uyarınca doktorların herhangi bir tedavi gerçekleştiremeyeceği anlaşılmıştı.
İndirimsiz ceza
Komisyonun gündemindeki başlıklardan bazıları şöyle:
- Sadece çocuklara yönelik cinsel istismar suçları değil, 18 yaşını dolduranlara yönelik cinsel saldırı suçları da incelenecek.
- Cezalar kademeli artacak. Özellikle 15 ve 12 yaşından küçük çocuklara yönelik suçlar açısından ağırlaştırılacak.
- Bu suçlar yönünden TCK’daki indirim hükümlerinin bütünüyle kaldırılması masaya yatırılacak.
- Kimyasal hadım gibi uygulamaların hangi durumlarda uygulanabileceği tartışılarak somutlaştırılacak. Bazı vakalarda ise hakim, sadece sağlık denetimi ve tedavisi verebilecek.
- Suçluların takibi için elektronik kelepçe dahil hangi etkin yöntemlerin izlenebileceği tartışılacak ve somutlaştırılacak.
- Suçu işleyip, infazı tamamlananların da denetimde tutulmasına yönelik düzenlemeler araştırılacak.
- Çocukların bulunduğu yerlerde çalışanların sabıka kayıtları ayrıntılı izlenecek ve buralardaki denetim arttırılacak.
- Sosyal medyadan işlenen suçların etkin takibi ve bu konudaki cezai müeyyideler araştırılacak.
Nasıl yapılıyor?
Kimyasal hadım, tecavüzde caydırıcı bir rol oynaması nedeniyle halihazırda 15 ülkede kullanılmakta olan fakat diğer hadım etme yöntemleri gibi penis veya testislerin kesilmesine dayanmayıp düzenli ilaç kullanımıyla uygulanan bir hadım etme yöntemi. Kimi zaman bir tedavi metodu olarak sunulan, kimi zaman ise başlı başına bir ceza olarak uygulanan kimyasal hadımın çalışma prensibi ise tecavüzcüye belli periyotlarla hormon enjekte edilerek cinsel dürtülerinin yok edilmesine dayanıyor. Hormonların enjeksiyon ile verildiği ülkeler olduğu gibi haplarla verilen ülkeler de var. Uygulamada farklılıklar bulunsa da temelde hedef aynı, suçlunun cinsel hormonlarının işlevsiz kalması.
Dünya da uyguluyor
ABD
1966’da Kaliforniya’daki ilk kimyasal hadımdan beri Georgia, Iowa, Louisiana, Montana, Oregon, Teksas ve Wisconsin’de aktif olarak uygulanıyor. İsveç, Danimarka ve Kanada gibi refah seviyesi yüksek ülkelerde kimyasal hadım gönüllü olarak uygulanıyor. Özellikle Danimarka’da, 1989’dan beri klinik vakalarda tedavi yöntemi olarak uygulanırken, şu anda yasalarla birlikte ceza çerçevesi daha da belirginleşmiş durumda. Kimyasal hadım bir zorlama değil seçenek olduğu için şartlar ABD’ye göre çok daha yumuşak.
Arjantin
2010 yılında Arjantin’in Mendoza eyaletinde indirgenmiş cezalar karşılığında kimyasal hadım bir seçenek olarak sunulmaya başlandı.
İngiltere
1952 yılında ünlü matemetik ve bilgisayar bilimcisi Alan Turing, hapsedilmeye alternatif olarak kimyasal hadımın seçenek olarak sunulduğu ilk kişiydi. Ancak göğüs büyümesi ve vücutta çeşitli damarlanmalar gibi birçok yan etki nedeniyle hadımdan 2 sene sonra mahkeme kararıyla intihar ederek öldü.
Almanya
1960’larda Alman doktorlar tarafından cinsel sapkınlar üzerinde uygulandı. Polonya
Polonya’da 2009 yılından beri 15 yaş altında bir çocuğa tecavüz etmiş herkes kimyasal ve psikolojik tedavi görmek zorunda.
Moldova
Moldova’da da 2012 yılından beri
çocuk istismarcılarına kimyasal hadım uygulanıyor.
Endonezya
Endonezya’da 2016 yılında başkan Joko Widodo, çocuk ve bebek istismarcılarına kimyasal hadıma izin veren bir yasa çıkardı.
İsrail
İsrail’de 2009 yılında çocuk istismarından hüküm giymiş 2 erkek kardeşe, suçu tekrarlamamaları amacıyla kimyasal hadım uygulandı.
Rusya
2011’de Rus Parlamentosu 14 yaş altındaki çocukları istismar edenlerin kimyasal olarak hadım edilmelerine yönelik bir yasa çıkardı.
Güney Kore
2011 yılından itibaren 16 yaş altına yapılan cinsel istismarlarda kimyasal hadım uygulayan Güney Kore 2016 yılından itibaren cinsel istismarda yaş veya başka bir şart gözetmeden her yaşı ve cinsiyeti kapsayacak şekilde cezayı genişletti.
Estonya
Bu ülke de çocuk tacizcisi ve tecavüzcüsü sanıkları hadım ediyor.
