Chery'i İspanyollar kaptı

Hyundai, Ford ve Peugeot yatırımları için heyecanlanan ancak bu 3 yatırım da farklı ülkelere kaptıran Türkiye, Çinli Chery yatırımında da hayal kırıklığına uğradı. Eskişehir ve Sakarya’nın yatırımı çekmek için yaptığı tüm cazip tekliflere karşılık firma 10 bin kişinin istihdam edileceği yatırım için rotayı İspanya’ya çevirdi

Türkiye’de 500 milyon dolarlık yatırım için harıl harıl arazi arayan Chery, ÇED raporu, teşvikler gibi bürokratik engellerden bezdi ve rotayı İspanya’ya çevirdi. Çinli üretici, Avrupa’ya Türkiye yerine İspanya üzerinden açılacak. Şirket, Katalonya bölgesine 1 milyar euroluk yatırım yapıp, 10 bin kişiye istihdam sağlayacak. Chery, yatırımı Türkiye’nin otomotiv alanında son 4 yılda kaçırdığı dördüncü yatırım oldu.

Türkiye daha önce Hyundai, Ford ve Peugeot yatırımları için umutlanmış ancak firmalar Türkiye’nin sunduğu imkanları yeterli görmeyerek başka ülkelere yatırım yapmıştı.
Türkiye’deki distribütörü Mermerler Grubu ile 3 bin kişiye istihdam yaratacak 500 milyon dolarlık otomobil fabrikası kurmak isteyen hatta bölge olarak Eskişehir ile Sakarya illerini birbirine düşüren Chery, son anda manevra yaparak rotayı İspanya’ya çevirdi. Çin devletine ait olan Chery, bir süredir Asya kıtası dışında da büyümek istediğini belirtiyordu.

Avrupa’daki ilk fabrikası

İspanya, Çinli üreticinin Avrupa’daki ilk fabrikası olacak. Chery, yeni fabrikasını Katalonya bölgesine kurmak için İspanyollarla el sıkıştı. Küresel ekonomik krizde ağır yara alan, işsizlik oranı yüzde 20’ye varan İspanya’da, yeni yatırımın müjdesi ise Katalonya Eyaleti’nin Başkanı Jose Montilla tarafından verildi. Montila, yatırım için görüşmelerin geçen yılın Eylül ayında başladığını belirterek, “Çinli Chery Avrupa’ya Türkiye üzerinden açılacaktı. 1 yıl süren çabamız sonucunda en isabetli seçimi yaptılar ve Katalonya’yı tercih ettiler” açıklaması yaptı.

Chery, Katalonya’ya kurulacak fabrika için 1 milyar euro yatırıma imza atacak. Çin’in en büyük üreticisi, işsizlikle boğuşan İspanya’da yan sanayiyle birlikte toplam 10 bin kişiye istihdam yaratacak. Fabrikanın inşaatına 2012 yılında başlanacak ve ilk araçlar bantlardan 2015’te çıkacak.

Chery’nin İspanya’yı tercih etmesiyle son 4 yılda Türkiye’nin kaçırdığı otomotiv yatırımlarının sayısı dördü buldu. Kaçan yatırımların ilki 2005’te 1.2 milyar euroluk yatırım yapmak isteyen Koreli Hyundai oldu. İzmit’teki mevcut tesisinin yanı sıra yeni bir fabrika kurmak isteyen şirket, Türkiye’deki ortağı Kibar Holding ile harıl harıl arsa bile aradı. Türkiye’nin birçok bölgesinde fizibilite çalışmaları yapan Hyundai, 2006 yılı başında kendisine birçok teşvik sağlayan Çek Cumhuriyeti’ni seçti. Ford Motor da Türkiye yerine farklı bir ülkeyi seçen otomotiv devi. Kocaeli fabrikasını Avrupa’nın en büyük ticari araç üssü haline getiren ABD’li üretici, Fiesta modelinin sedan versiyonunu Türkiye’de üretmek istiyordu. Ancak hükümetten istediği teşvikleri alamayan Ford, 675 milyon euro tutarındaki yatırımı Romanya’ya yapma kararı aldı. Şirket, hükümetin elden çıkardığı Daewoo’nun fabrikasının satın alarak tamamen modernize etti. Son olarak ise Haziran ayı başında Fransız PSA Group (Peugeot-Citroen) 5 bini doğrudan, 20 bini dolaylı toplam 25 bin kişiye iş sağlayacak 1 milyar euroluk yeni yatırımını Türkiye’ye vermekten vazgeçerek, İspanya’yı seçmişti.

Bataklık yüzünden mi vazgeçtiler?

CHERY’NİN Türkiye distribütörü Mermerler Otomotiv’in CEO’su Murat Mermer, Nisan ayında düzenlenen Pekin Oto Fuarı’nda yaptığı açıklamada, “Yatırım bedelinin yaklaşık 500 milyon doları bulmasını öngörüyoruz. Ancak Karasu’daki arazinin bir kısmı bataklık. Bu da maliyeti 150 milyon dolar artırabilir. ÇED raporu sıkıntı yaratıyor. Maliye Bakanımız Şimşek ile görüşerek bize ne gibi artı teşvikler verileceğini konuşacağız. Daha cazip şartlar sunmalılar” demişti.

Chery Başkan Yardımcısı övgüler yağdırdı ama

YATIRIM için Türkiye’ye sık sık gelen ve arazi bakan Chery’nin Başkan Yardımcısı Zhou Biren, fabrikanın Türkiye’de kurulması halinde Chery’nin A3 ve G3 serisi otomobilleri ile Rely’nin Türkiye’de üretileceğini söylemişti. Türkiye’nin, Chery için çok önemli bir pazar olduğunu belirten Biren,“ Gümrük Birliği anlaşması bizim için avantaj. Türkiye’den Avrupa’ya açılacağız. Türkiye en önemli stratejik noktamız. Türkiye’deki yatırım için koşulların oluşması gerekiyor. Yatırımla ilgili son olarak bir fizibilite çalışması yapıyoruz” demişti.