Çantanız sağlığınızı bozmasın
Okul, iş, seyahat, spor hayatımızın vazgeçilmezi olan omuz ve sırt çantalarımız, ağırlığına, uygunsuz yapılarına ve uygunsuz kullanmamıza bağlı olarak sağlığımızı tehdit edebilirler. Şişli Florence Nightingale Hastanesinden, Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Neslihan Aksu çantaları kullanma şeklimize dikkat diyor!
Omuz çantaları: Ağır çanta elde veya omuzda tek taraflı taşınıyorsa omurganın yapısı üzerinde kalıcı sakatlıklara kadar gidebilen ve ömür boyu sıkıntıya sebep olabilecek zararlar doğurabilir. Büyük ağır omuz çantaları ‘omuz sıkışması‘ denen omuz tendonlarında ödem ve zamanla yırtıklara sebep olarak omuz ağrısı yaratabilir.
Ağır çantayı tek omuza takanlarda vücut ağırlık merkezini dengelemek için gövde ve omurga bir tarafa veya öne doğru (kambur) eğilmek zorunda kalır. Ağır çanta elde veya omuzda tek taraflı taşınıyorsa omurganın yapısı üzerinde kalıcı olabilecek olan sakatlıklara kadar gidebilecek zararlar doğurabilir. Ağır tek taraflı omuz çantası taşıma durumunda boyun kaslarında gerginlik, ensede ağrı ve gerilim baş ağrısı oluşabilir. Omur kemikleri, omurga eklemleri ve kemiklerin arasındaki kıkırdaklar aşırı ve yanlış taşınan yüke maruz kalarak zarar görebilir. Kıkırdak dokular kan dolaşımı ve damarları olmayan dokulardır, eklem sıvılarından beslenirler bu nedenle aşırı yüke maruz kalmaları yapılarının bozulmasına, erken yıpranmalarına ve yaşlanmalarına yol açar. Ağır, ince askılı omuz çantaları omuz bölgesinden el ve kola giden damar ve sinirlere baskı yaparak ağrı ve uyuşmalara neden olabilir.
Sırt çantaları: Ağır veya uygunsuz sırt çantaları bel, boyun ve omuz ağrısına neden olabilir. Özellikle gelişme çağındaki çocuklarda uygunsuz çanta kullanımı, bu çocukların ilerki yaşlarında kalıcı sağlık sorunları yaratabilir. Sırt çantanız vücut ağırlığınızın %15’ini geçmemelidir. Askıları sert ve dar ya da fazla gevşek olmamalıdır. İnce askısı olanlar omuzun belli noktasına aşırı bası sonucu kollarda damar ve sinirlere baskı yaparak ağrı ve uyuşukluğa neden olurlar. Sert askılar bel, boyun ve sırtınızdaki bağ dokusuna zarar verir. Okul çağı çocuklarında bel, boyun, omuz ağrısı ve duruş bozukluklarının sebebi ağır sırt çantaları olabilir.
Çanta ağırlaştıkça ve taşıma süresi uzadıkça boyun öne doğru eğilir ve vücuttaki yük dağılımı bozulur!
Sırt çantası tek taraflı taşındığında ise ‘skolyoz’ olarak adlandırılan omurganın yana eğriliklerini artırabilir. Ağırlığın tek tarafa bindirilmesi o bölgeye olan baskıyı iki kat daha fazla arttıracak o bölgede oluşacak deformite sakatlık riskini arttıracaktır. Ayrıca boyun hızla arttığı bu dönemde tek taraflı olacak yüklenme omurga da yana eğriliklere (skolyoz) neden olabilir.
Çantayı omuzda taşımayı tercih edenler uzun süre tek tarafta taşımak yerine yer değiştirmelidir!
Tek taraflı çanta kullanımı ağır postür (duruş) bozukluklarına neden olmasa da omurgayı zorladığı için dengesizliğe neden olabilir. Ağır sırt çantası taşımak, okul çocuklarının gelişmekte olan eklem, kas ve ligament yapılarında zorlanmalara neden olarak sırtta, belde, omurgada kas gerginliğine sırt eğriliklerine, bozuk yürüyüş, kötü postür (duruş) ve hatta ciddi omurga ve bel ağrılarına neden olabilir hatta ileri de oluşabilecek bel fıtığının temelini de oluşturabilirler. Ağır ve uygunsuz biçimde sırt çantası taşıyarak basamak yada merdiven çıkmak durumunda bacaktaki kaslarda zorlanma ve ağrılar görülebilir.
Okul çantaları nasıl olmalıdır?
Çanta askıları: Çanta yükünün vücuda dengeli ve eşit dağılımınının sağlanabilmesi için askıların yumuşak ve eşit uzunlukta olması gereklidir. Sert omuz askıları omuz kaslarına zarar vererek ağrıyı başlatabilirler. Dar, sert ve ince olan omuz askıları kollara giden damar ve sinirlere baskı yaparak, kollarda ağrı, uyuşukluk ve karıncalanmalara neden olabilir. Omuz askıları geniş ve pedli çantalar tercih edilmelidir. İnce ve pedsiz askılar yük bindiğinde omuzlara gömülerek tam altındaki omuz ekleminde ve omuz-sırt kaslarında ezilme ve ağrıya sebep olurlar.
13 adımda doğru çanta seçimi…
