Brent petrolün fiyatı 2016'da yüzde 50'nin üzerinde arttı

Küresel ekonomide son yıllarda baş gösteren büyüyememe sorunu ve bu paralelde merkez bankalarının ekonomiyi desteklemek için uyguladığı alışılmadık politikalar, tarihi açıdan yeni bir döneme işaret ederken, bu durum yatırımcı algısında da belirgin değişikliklere yol açtı. Yıllarca "güvenli liman" şeklinde tanımlanan altının 2013-2015 döneminde unvanını dolara kaptırması da bu durumun teyidi oldu.

Geçen 2 yılda, küresel arz ve talep sorunu, jeopolitik risklerdeki artış, siyasi gelişmeler ve Çin başta olmak üzere büyümeye ilişkin endişeler dolara olan talebi artırırken, bu durum emtia fiyatlarındaki sert düşüşü de beraberinde getirdi.

Söz konusu gelişmelerin etkisiyle 2014 yılına 110,97 dolar seviyelerinden başlayan Brent petrolün varil fiyatı, 2015 sonunda 37,70 dolara gerileyerek, 2 yılda yüzde 66'nın üzerinde değer kaybetti.

Söz konusu düşüş karşısında petrol ihracatçısı konumunda bulunan ülke ekonomilerinde de ciddi sorunlar belirdi. Buna önlem almak için Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) petrol üretimini kısmak amacıyla bu yıl girişimlerde bulunması ve bunu hayata geçirmesi de petrol fiyatlarındaki düşüş trendinin sona ermesinin başlangıcı oldu.

Brent petrolün varil fiyatı, ocak ayında 2015'ten devralınan belirsizliklerin etkisiyle 27,08 dolarla Kasım 2003'ten bu yana en düşük seviyeyi görmesi sonrasında yükselişe geçerek yılı 56,73 dolardan tamamladı. Böylece Brent petrolün varil fiyatında yükseliş yüzde 50'yi aştı.

"Brent petrolde 65-70 dolar aralığı potansiyel direnç hedefi olacaktır"

AA muhabirine petrol piyasasına ilişkin 2016 değerlendirmelerini ve 2017'den beklentilerini paylaşan Saxo Capital Markets Strateji Müdürü Cüneyt Paksoy, teknik açıdan Brent petrolün varil fiyatının 50 doların üzerinde kaldıkça 65-70 dolar aralığının potansiyel direnç hedefi olacağını söyledi.

Paksoy, Brent petrolün varil fiyatının 2014'te en yüksek 115,7 doları görmesinin ardından düşüşe geçtiğini ve 2015'te denge arayışına girdiğini, 2016 başında ise 27 dolar seviyelerine kadar geri çekilmesinin ardından 50-60 dolar aralığına kadar yükseldiğini anlattı.

Brent petrolün varil fiyatında 2014'te başlayan hızlı düşüşte arz fazlalığı, talep yetersizliği, ekopolitik sebeplere bağlı olarak Rusya'ya yaptırımlar ve diğer önemli petrol arz eden ülkeler üzerindeki baskıların etkili olduğunu belirten Paksoy, "30 doların altında ve civarında bir petrol fiyatının petrol arz eden ülkelerde ve büyük petrol şirketlerinde büyük ekonomik sorunlara yol açması ve bunun sonucu olarak global finansal sistemde temerrüt dahil sistemik risklerin masaya gelmesi petrol fiyatlarında yukarı yönlü fiyat arayışlarının arka planındaki en önemli unsur olmuştur." diye konuştu.

Paksoy, mevcut durumda OPEC ile Rusya başta olmak üzere OPEC dışı bazı üretici ülkelerin arzda kısıtlama konusunda uzlaşmaya girmesinin, fiyatları 50-60 dolar aralığına getirdiğini aktararak, şunları kaydetti:

"Global ölçekte büyüme sorunlarına paralel olarak talep tarafında yeterli iyileşme olmadıkça ve OPEC ekseninde yapılan arz kısıtlaması anlaşmasının daha öncelerde olduğu gibi çatlaklarla kesintiye uğrama riski Brent petrol tarafında yukarı yönlü fiyat hareketleri kısıtlayan ve hareketin bir güçlü tepki olarak kalmasını sağlayacak kriterler olacaktır.

Piyasada şimdilik Brent petrol tarafında yukarı yönlü oynama isteği ve açılan pozisyonlarda uzun işlemlerin son bir senenin en yükseğine ulaşmış olması, kısa vade adına fiyatı destekleyecek gibi görünse de ara ara sindirme-soluklanma amaçlı satışların etkili olacağını düşünüyorum. Brent petrol fiyatlamasında kalıcı iyileşme için küresel ölçekte dünyanın sağlıklı ve kalıcı bir büyüme tarafına geçmesi ve buna paralel talep tarafında anlamlı ve kalıcı iyileşmenin gerçekleşmesi gerek. Bunlar geciktikçe fiyatlar üzerindeki baskı masada kalmaya devam edecektir."

Türkiye için düşük petrol fiyatının pozitif etki yaptığını belirten Paksoy, "Yükselen bir kur masada iken petrol tarafında aşırı yükseliş olmaması çok önemli olacaktır. Kısa ve orta vadede Brent petrol tarafında 40-70 dolar arasında dalgalı bir seyir en azından dengelerin korunabilmesi için önemli olacaktır." ifadesini kullandı.

"Petrol fiyatları, 2017 yılında daha fazla konuşulabilir"

Destek Yatırım Araştırma Uzmanı Kutay Gözgör ise OPEC ve OPEC dışı ülkelerinin üretim kesintisinin 2017 yılının ikinci yarısına doğru piyasalarda daha çok hissedileceğini aktardı.

Bu yüzden 2017 yılında petrol fiyatlarının daha çok konuşulabileceği öngörüsünde bulunan Gözgör, ocak ayından itibaren geçerli olması beklenen üretim kısıntısıyla birlikte piyasalardaki arz fazlasının oldukça azaldığını ve belki de arz talep dengesinin daha çabuk sağlanabileceğini dile getirdi.

Güzgör, bu etkinin Brent petrol fiyatlarını yükseltebileceğini vurgulayarak, ancak fiyatların 60 dolar seviyesinin üzerine çıkmasını belirleyecek diğer bir etkenin ise petrol stokları olacağını söyledi.

Hem OPEC hem de OPEC dışı ülkelerin petrol stoklarının rekor seviyelerde yer aldığını belirten Gözgör, özellikle ABD’nin petrol stoklarının azalış göstermesinin fiyatların hızlı bir yükseliş yaşamasına neden olabileceğini ifade etti.

Gözgör, bu bağlamda Brent petrol fiyatlarının 2017 yılının ilk yarısında 48 - 60 dolar arasında bir bant hareket gerçekleştirebileceğini anlatan Gözgör, "Önemli seviyeler olan 60 dolar seviyesinin üzerine çıkması için petrol stoklarının görüntüsü ve üretimi kesen ülkelerin 30 Kasım'da alınan kararlara ne kadar riayet edeceği belirleyecektir." ifadelerini kullandı.