Durun! Evden çıkmadan bu yazıyı okuyun!

Her ne kadar son bir-iki yıldır, yılbaşı kutlaması yapanlara tepki gösterilse, “bizim ülkemizde niye kutlanıyor, Hıristiyan adeti bu” sesleri yükselse de, benim gibi “deliye her gün bayram” misali, önüne gelen her kutlamaya katılmaya bayılan “şenlik insanları” yeni yılı karşılamak için hazırlıklara çoktan başladılar. Eğer siz de bizim gruptansanız, biliyorum şu anda alışverişe çıkmak üzeresiniz. Yılbaşı öncesi, son hafta sonunuz bu ve kafanızda alınacaklar birbiriyle yarışıyor. “Şuna da almam lâzım”, “bunu unutmamam lazım” diye kendi kendinize konuşmaya da başladıysanız, durumunuz vahim demektir! Kutlama, şenlik ve eğlence kısmı güzel de zorlama hediyelere dünyanın parasını yatırmak bana göre değil.

Bu yüzden durun, arkanıza yaslanın, derin bir nefes alın ve sakin olun! Şimdi lütfen önerilerimi okuyun:

Her yıl yılbaşı öncesi,tüm dünyada alışveriş çılgınlığı yaşanıyor. Ve her yılbaşı ertesi, çoğumuz “bu son” desek de bir sonraki yıl yine kendimizi aynı telaşın içinde buluyoruz. Sanki, hayatımızdaki herkesin aynı gün doğum günüymüşçesine onlarca hediye alıyor, yeni yıla girmek için planlar yapıyor, üste başa aldıklarımız yetmezmiş gibi hediyelik bir sürü saçma sapan kımızı iç çamaşırı uğruna takside giriyoruz. Yeni yılın ilk günü ise bir yığın çöpe bakakalıyoruz. O yüzden şimdi elimize kağıdı kalemi alalım, çarşıya çıkmadan bir plan yapalım ve “telaşla kalkıp cüzdan boş oturmayalım.”

Hediye alırken...

- Önce bir isim listesi yapın. Aklınıza gelen herkese hediye almaya kalkarsanız, bütün yıl kredi kart ekstrenizi gördüğünüzde yeni yıla lanet edebilirsiniz. Unutmayın, herkese hediye almak zorunda değilsiniz.

- İlle de önünüze gelene hediye vermek isteyebilirsiniz. Açıkçası ben de hediye verdiğimde insanların yüzünde beliren o heyecanla karışık mutluluk ifadesini çok seviyorum. Çok fazla yakın olmadığınız, ama yine de hediye vermek istediğiniz kişiler için ise pratik bir formülüm var: Basit,ucuz ama sevimli bir hediye bulup aynı şeyden çok miktarda alıp çantama koyuyorum ve karşılaştıklarıma armağan ediyorum. Hem herkesi düşünmüş oluyor hem de bütçemde gedik açmıyorum. Örnek mi, kardan adamlı bir tükenmez kalem ya da buzdolabı magneti.

- Hediyenin en güzeli, insanın kendini düşünülmüş hissettiği hediyelerdir. Bu yüzden, yakın çevrenizle ilgili muhakkak bir isim listesi yapıp, karşısına o kişi için özel olan şeyleri not edin ve seçiminizi ona göre yapın. Örneğin; Berna-nazar boncuğu, Tuba-melek, Gün-basket, Aslı-semazen, Esra-çiçek, Hasan-Fenerbahçe gibi...

- Kişiselleştirilmiş hediye muhteşem, ama bu konuda da kantarın topuzunu kaçırmamak gerek! Hediye aldığınız kişi, canınızdan biri değilse seçimlerinizde sınırı aşmamaya özen göstermelisiniz. Örneğin; inanca dayalı ya da mistik hediyeler ancak çok yakınlara alınabilen hediyelerdir. Eğer, orta karar bir arkadaşınıza böyle bir hediye alırsanız, fazla samimi kaçabilir. Bir insanın adının baş harfinin bulunduğu hediye almak hoş bir detayken, özel enerjisi olan kristal bir taş ya da dini sembol biraz fazla kişisel kaçabilir. Oda kokusu, mum çok yerinde hediyelerken parfüm almak biraz fazla kaçabilir.

- Sakın tost makinesi, mutfak robotu hatta iyilik olsun diye eşinize yeni bir çamaşır makinesi filan almaya kalkmayın. Hakaret sayılabilir. Böyle bir ihtiyaç varsa bunu alın, ama lütfen adına “hediye” demeyin. Bir saksı mor menekşe her kadını mutlu eder ama, elektrik süpürgesinden hediye olmaz! Bunu bilin.

- Sıra savmak için hediye almayın. Belki de yaptığımız en büyük hata, ayıp olmasın diye herkese bir şeyler almak uğruna, aslında kimseyi memnun etmeyen çer-çöpe para harcamak. Hediyenizi, aldığınız kişinin kullanmayacağını düşünüyorsanız, hemen almaktan vazgeçin. İşe yaramaz bir hediye almak, hiç hediye almamaktan daha kötü. Evde yer işgal eden, atsan atılmaz satsan satılmaz hediyeler her zaman sinir bozar.

- Lüks hediyeler alın. Kastım pahalı şeyler değil elbette, ama karşınızdakinin ihtiyacına göre hediye almak da işin tadını biraz kaçırır. Karşınızdakinin, sahip olmak istediği ama ihtiyaçlarından ötürü fırsat bulamadığı ya da canı istediği halde bir türlü eli varıp da alamadığı bir şeyi hediye ettiğinizde, çok daha fazla heyecanlandığını göreceksiniz. İnsanların özenip de alamadığı, kendine gelince cimrilik ettiği şeyler vardır ya alınacak en güzel hediye de onlardır. Örnek mi; epeydir bir kulaklık beğenmiştim, ama cimriliğim tuttuğu için bir türlü alamıyordum. Elbette kulaklığa ayırabilecek bütçem vardı, ama bir kulaklık için gözüme fazla gelen miktarı bir türlü çıkaramadım cüzdanımdan. Bir yandan da içim eriyordu. Sonunda, eşim yılbaşı hediyesi olarak bana onu aldı ve emin olun başka ne alsa beni bu kadar mutlu edemezdi.

- Eğer çok kalabalık bir listeniz varsa ve bir elemeye gitmek isteyip bir türlü karar veremiyorsanız, işte size küçük bir fikir. “Sadece çocuklara” ya da “sadece kız arkadaşlarıma” diyerek kişiler arası ayrımcılık yapmak zorunda kalmadan grup belirleyerek listenizi bir ölçüde daraltabilirsiniz.

- Hayatınızı kolaylaştıracak hem de hediyenizi anlamlı kılacak bir fikir ise vakıflarla bağlantılı hediyeler üretmek olabilir. Aldığım en güzel hediyelerden biri, adıma dikilmiş bir fidandı. TEMA Vakfı’yla iş birliği yaparak, sevdikleriniz için böyle anlamlı bir hediyeyi sadece 5 dakikada organize edebilirsiniz. Hem de bu dünya için iyi bir şeyler yapmanın mutluluğuyla, harcadığınız para için vicdan azabı duymadan.

- Eskiden sanal alışverişle meşrubat bile almayan ben, artık tam bir sanal alışveriş kurduyum. Bu yılbaşı da çoğu hediyeyi dostlarıma internet aracılığla gönderdim. Elbette bu noktada dikkat etmeniz gereken şey, hediyenin teslim süresi. Alışveriş yaptığınız sitede mutlaka bu konuyla ilgili not vardır. Sakın atlamayın. Size tavsiyem, herkesin mutlu olabileceği ve her yerde bulunmayan özel ürünler seçmeniz. Ben, benim için çok özel olan sevdiklerime genellikle www.bkg.com.tr sitesinden hediye yolluyorum. Topkapı Sarayı, Kariye Müzesi gibi pek çok tarihi mekanın içindeki müze mağazalarda da bulabileceğiniz bu ürüleri magazanın yukarıda adresini verdiğim sitesinden de sipariş edip istediğiniz adrese kargolatabilirsiniz. 10 liraya da 3 bin liraya da hediyelik bulabilirsiniz. Benim favorim, İstanbul serisi. Çay takımını severek kullanıyorum ve hangi arkadaşıma hediye alsam karşılığında bin kere teşekkür alıyorum. Osmanlı eserlerinin replikalarını da bulabileceğiniz bu müze ürünleriyle başka yerde karşılaşmamak da ayrı bir hava katacak hediyenize. Bir göz atmanızı tavsiye ederim.

- Yine İKSV’nin tasarım mağazasından da sanal olarak alışverişinizi yapabilir, bir yandan da sanata katkı sağlamanın keyfini yaşayabilirsiniz. İKSV demişken; eğer çok özel bir hediye istiyorsanız bu kesinlikle bir “lale kart” olabilir. Festivallerden, konserlere, türlü sanat etkinlikleri için ayrıcalıklar sunan bu kart, sanat sever biri için dünyanın en güzel hediyesi olacaktır. www.iksv.org ve www.iksvtasarım.com adreslerini ziyaret etmeden hediyenizi seçmeyin. Bir başka tasarım ürünleri bulabileceğiniz adres ise İstanbul Modern’in sanal mağazası www.istanbulmodern.com

- Kendi el emeğinizle hazırlanan hediyeden daha kıymetlisi yoktur. Şal örün, kurabiye yapın, ahşap boyayın, yılın şarkılarını yüklediğiniz bir cd ya da flash bellek hazırlayın... Gene eşimden örnek vermek istiyorum. Ben her yıl güzel hediyeler bulmak için kendimi paralarken, Tolga kendi çektiği fotoğraflardan takvim bastırıp hediye ediyor ve herkes buna bayılıyor.

- Benim için en önemlisi çocuk sevindirmek. Yılbaşı bunun için iyi bir zaman. Büyükler aynı döngü içinde yuvarlandığının farkında olsa da çocuklar -bir de benim gibi çocuk akıllılar- sahiden yeni bir yıl başlıyor düşüncesiyle bizlerden daha heyecanlı oluyor. İşte bir öneri; bir hafta boyunca her gün bir küçük hediye bırakın çocuğunuz için. Hediye dediğim ufak tefek şeyler hatta normalde fazla yemesine müsade etmediğiniz patlamış mısır da buna dahil. Ben Ada’ya yapıyorum ve her gün okuldan gelip kendi süslediği ağacın altına büyük bir heyecanla koşmasına bayılıyorum. Bir de muhakkak yılbaşı gecesi için bir hediye saklayın. Çocuklar, isterseniz yeni bir bilgisayar almış olun, önceden verilen hediyeleri saymıyor. Yılbaşı gecesi içinden kurşun kalem bile çıksa bir hediye paketi açmak onları çok mutlu ediyor.

- Listeniz hazır mı? Tamam şimdi en akıllı tüyo geliyor; elinizdeki listeyi sakın atmayın. Yılbaşının hemen ertesinde ağaç süslemelerinden tutun biblolara kadar türlü hediyeliklerin hepsi indirime girdiğinde çarşıya çıkıp bir sonraki yılın alışverişini dörtte bir fiyata yapıp, üzerine etiketler yapıştırıp dolabın tepesine kaldırın. İtiraf edeyim, ben her yıl bunu yapmaya niyetleniyor, ama bir türlü beceremiyorum.

- Herkesi boş verin, çevrenize onlara hediye alamayacağınızı ve bütçenizden ayırdığınızla bu yıl Van’daki çocukları sevindireceğinizi söyleyin.

- Ve son olarak; isterseniz yılbaşını sevmeyin ya da alışverişten nefret edin, ama mutlaka bu hafta sonu kendinizi sokaklara vurup, neşeli insan seline kaptırın. Hiç olmazsa bir kafeye oturup, kahvenizi yudumlarken gelip geçen insanların telaşını gözleyin. Sizin kültürünüze ait bulmasanız bile her kutlamanın sahip olduğu o güzel enejiyi içinize çekin.