Benzine, sigaraya, içkiye zam
Başbakan Erdoğan ile biraraya gelen ekonomi yönetimi, faiz dışı fazla kaygısı ve cari açık endişesi yüzünden zam isteyen IMF'nin talebini iletti. Akaryakıt, sigara ve alkolde ÖTV artışı planına onay çıktı. Bu arada 2005 yılı faiz dışı fazla oranının yüzde 6.5 olacağı da kesinleşti. Vergi artışı kararları, bugün yapılacak YPK toplantısından sonra kamuoyuna açıklanacak
2005 bütçe büyüklükleri ve IMF'yle yürütülen ekonomik program hazırlıkları önceki akşam Başbakan'a sunuldu. Mini zirvede, 2005 bütçesinin IMF'yle imzalanacak yeni stand-by'ın ilk uygulama yılı olması nedeniyle, bu sabaha alınan Yüksek Planlama Kurulu (YPK) toplantısı öncesinde IMF ile gelinen nokta, alınacak önlemler ve 2005 bütçe büyüklükleri ele alındı. Ekonomi yönetiminin IMF'nin cari açığın önlenmesi amacıyla iç talebin kısılması ve 2004 yılı faiz dışı fazla (FDF) hedefinin tutturulmasına dönük acil önlem talebi de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a iletildi.
Bu kapsamda ekonomi yönetiminin, alkol, sigara, elektrik ve akaryakıt gibi ürünlerde ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) oranlarının artırılması planı onaya sunuldu. Erdoğan'ın alkol, sigara ve akaryakıt için onay verdiği, elektrikte vergi artışını ise kabul etmediği öğrenildi. Başbakan'ın onaylaması üzerine söz konusu kararların YPK toplantısının ardından açıklanması kararlaştırıldı.
ÖTV zammı geliyor
Önceki akşam saat 20.00'de Başbakanlık Konutu'nda başlayan ve 3 saat süren toplantıya Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan, Maliye Bakam Kemal Unakıtan, Hazine ve Maliye müsteşarları katıldı.
Ekonomi yönetiminin Başbakan Erdoğan'a sunduğu plana göre, Maliye Bakanlığı sigaradan nispi olarak yüzde 28 oranında alınan ÖTV'yi yüzde 32'ye yükseltecek. Alkollü içkilerde ve akaryakıtta uygulanan maktu ÖTV tutarlarının da önemli ölçüde artırılmasını planlıyor. Böylece Maliye sadece sigaradan ekstra 1.3 katrilyona yakın bir kaynak yaratılacağını hesaplıyor. 1 katrilyon liralık bir kaynağın da alkollü içki ve akaryakıttan sağlanacağının hesaplandığı belirtiliyor. Alkollü içkilerde her bir litre başına alınan asgari vergi tutarı da artırılacak. Şu anda biralar için asgari vergi tutarı 159 bin lira, şarapta 1.5 milyon lira, köpüklü şaraplarda 6 milyon lira, rakıda ise litre başına 10 milyon 200 bin lira olarak uygulanıyor.
Akaryakıta ise en az yüzde 5 oramnda zam yapılması bekleniyor. Başbakan Erdoğan geçen ay sonunda Kayseri'de halka seslenirken temel ürünlere zam yapmama sözü vermiş, "Sadece benzin için net konuşamıyorum. Çünkü orada dış piyasalara bağımlıyız" demişti.
Sanayi elektriğinde % 5'lik indirimi Hazine onaylamadı
Başbakan Erdoğan elektrik ve köprü zammına karşı çıkarken, Hükümet'in sanayiciye daha ucuz elektrik vermek için hazırladığı yüzde 5'lik indirim kararı ise Hazine'den geri döndü. Enerji Bakanlığı'nın hazırladığı kararname Enerji Piyasası Denetleme Kurumu tarafından onaylanmış ve Hazine'ye gönderilmişti. Ancak Hazine, "Bu indirim kamu maliyesi açısından kaldırılabilir bir yük değil" diyerek indirime karşı çıktı. Söz konusu indirim EÜAŞ'a 240 trilyon liralık bir yük getirecekti. Öte yandan Maliye Bakanlığı, 2004 yılı Eylül ayı ile Ocak-Eylül dönemine ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı. Eylül ayında bütçeden 11 katrilyon 988 trilyon lira harcama yapılırken, 8 katrilyon 908 trilyon lira gelir elde edildi. Böylece Eylül ayında bü tçe, 3 katrilyon 79 trilyon lira açık verdi. Faiz dışı fazla ise 1 katrilyon 527 trilyon lira olarak belirlendi.
Ocak-Eylül döneminde ise konsolide bütçe açığı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29 düşüşle 21 katrilvon 80 trilvon lira oldu.
Faiz dışı fazlada IMF'nin dediği oldu
Başbakan Erdoğan birkaç hafta önce FDF'nin yüzde 5'e düşürülmesini istediklerini belirtmiş ve "IMF'yle görüşüyoruz. Kim kimi ikna edebilirse onun oram geçerli olacak" demişti. Dünkü toplantıda söz konusu rakamın düşürülemeyeceği de ortaya kondu. Başbakan'ın isteğine rağmen, ekonomi yönetimi yüzde 6.5 FDF rakamının zorunluluğunu vurguladı. Başbakan'a IMF'nin de yüzde 6.5 oranındaki FDF hedefini 'altına imlemeyecek kırmızı hat' olarak gördüğü anlatıldı. Temel bütçe büyüklüklerinin çerçevesi, 6.5'lik FDF hedefine uygun şekilde çizilmiş olacak.
