Başkanlık sistemi için komisyon işbaşı yapıyor

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan, başkanlık sistemini getireceek düzenlemeler içeren anayasa değişikliği teklifi, TBMM Anayasa Komisyonuna sevk edildi. TBMM Başkanlığı, teklif üzerindeki incelemesini tamamlayarak, teklifi esas komisyon olarak görüşüleceği TBMM Anayasa Komisyonuna sevk etti. Komisyonun teklifi ne zaman gündem yapacağı ise henüz belirlenmedi. AK Parti’nin MHP’yle uzlaşarak sunduğu 21 maddelik teklifteki düzenlemeler özetle şöyle:

- Cumhurbaşkanı devletin başı olacak, yürütme yetkisi Cumhurbaşkanında bulunacak.

- Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar ve üst düzey kamu görevlilerini atamaya yetkili olacak.

- Cumhurbaşkanı, savaş ve kalkışma hallerinde 6 ayı geçmemek üzere olağanüstü hâl ilan edebilecek.

- Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu olacak. Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşecek ve üye tam sayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilecek. Kurulacak komisyonda yapılacak soruşturma sonunda meclis oylamasına gidilecek. Üye sayısının 3’te 2’sinin evet demesi durumunda Cumhurbaşkanı Yüce Divan’a sevk edilebilecek.

- Hakkında soruşturma kararı bulunan cumhurbaşkanı seçim kararı alamayacak.

- Kanun teklif etme yetkisi milletvekilinde olacak. Ancak, Cumhurbaşkanına istisna olarak, bütçe kanununu hazırlama, sunma yetkisi ve görevi verilecek. Bütçe, Meclisin onayıyla kabul edilebilecek.

- Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek. Cumhurbaşkanının parti üyeliği 2018’de, cezai sorumluluğu 2019’da başlayacak.

- Cumhurbaşkanı adaylarını meclis grupları, en az yüzde on oy almış partiler ya da 100 bin seçmen aday olarak teklif edebilecek.

Vekil sayısı 600

- Milletvekili sayısı 600’e çıkarılacak. Ara seçimler kaldırılacak, yedek milletvekilliği sistemi getirilecek.

- Hakim ve Savcılar Yürkes Kurulu’nun (HSYK) yapısı değişecek. HSYK üyelerinin yarısını Cumhurbaşkanı yarısını Meclis seçecek. HSYK seçimlerinde ilk 2 turda 5’te 3 çoğunluk aranacak. HSYK seçimleri son tura kalırsa kura yöntemi devreye girecek.

- Askeri yargı kaldırılacak. Sadece askeri disiplin mahkemeleri kurulabilecek.

- Yerel seçimler 2019 Mart’ta yapılacak. Cumhurbaşkanlığı ve genel seçimler 2019 Kasım’da yapılacak. Cumhurbaşkanlığı seçimi ile meclis seçimi 5 yılda bir ve aynı tarihte yapılacak.

- Anayasa Mahkemesi üye sayısı 15’e düşecek.

- Jandarma Genel Komutanı, Milli Güvenlik Kurulu’ndan (MGK) çıkarılacak.

- Seçilme yaşı 18’e indirilecek.