Başka ‘Hyundai’ler kaçmasın diye Bakanlar Kurulu’na teşvik yetkisi
Geçen yıl 1.75 milyar dolarlık yatırım için Türkiye’ye gelen Hyundai, yatırım yeri tahsisi ve vergi teşviki istemiş ancak bunlar sağlanamadığı için Çek Cumhuriyeti’ne gitmişti
Geçtiğimiz yıl 1.2 milyar euroluk yatırım için uygun yer arayan Hyundai’yi Çek Cumhuriyeti’ne kaptıran Türkiye, bundan böyle benzer durumlarla karşılaşmamak için yeni bir önlem alıyor. 2008 yılının ilk çeyreğinde hükümet, kanun değişikliği yaparak, vergisel teşvik ve yatırım yeri tahsisi için Bakanlar Kurulu’na yetki verecek. Böylece büyük ölçekli yatırımı kaçırmamak için hükümet, insiyatif kullanarak yatırımcılara bedelsiz arazi, vergi indirimi vb kolaylıklar sağlayabilecek.
Kıstas yatırım boyutu
2008 yılı programının “İş Ortamının Geliştirilmesi” bölümünde yer alan “Politika öncelikleri ve tedbirler” başlığı altında yer verilen kararda, “Vergisel ve yatırım yeri tahsislerine yönelik teşviklerin düzenlenmesi konusunda Bakanlar Kurulu’na yetki verilecektir” denildi. Bu yetki ise şöyle tarif edildi: “Bakanlar Kurulu’na; bölgesel, sektörel ve yatırım büyüklüklerine bağlı olarak vergisel ve yatırım yeri tahsislerine yönelik yatırım teşvikleriyle ilgili yetkinin verilmesini sağlayacak Kanun değişikliği gerçekleştirilecek ve bu teşvikler AB kuralları gözönüne alınarak düzenlenecektir.” Hükümetin bu karar doğrultusunda en geç Mart ayı sonuna kadar Bakanlar Kurulu’nun teşvik yetkisini kullanabilmesini sağlayacak bir yasal değişiklik yapması gerekecek. Bunun için Teşvik Yasası’na bir ek madde konulması planlanıyor. Yeni düzenlemede, Bakanlar Kurulu’nun söz konusu yetkiyi kullanabilmesi için “yatırımın büyüklüğü” kıstası olacağı belirtliyor.
3 bin kişiye iş imkanı
Geçtiğimiz yıl Hyundai’nin özel teşvik alamadığı için Çek Cumhuriyeti’ni tercih ettiği 1.2 milyar euroluk yatırım için kurulacak fabrikada ilk adımda 3 bin kişiye iş sağlanacağı, tedarikçi fabrikalarda da yaklaşık 9 bin kişilik işgücü yaratılacağı, böylece toplam 20 bin kişinin etkileneceği ifade edilmişti.
Hyundai’ye özel teşvik için Kurumlar Vergisi Yasa Taslağı’nda büyük yatırımlara ek teşvik getirilmesi önerilmiş, buna göre 50 milyon dolardan başlamak üzere büyük ölçekli yatırımların yüzde 2-10 arasında kurumlar vergisi ödemesi tartışılmıştı. Ancak bu düzenleme yasalaşmamıştı.
Yatırım yapılsaydı i30 Türkiyeli olacaktı
Hyundai’NİN, Türkiye’yi es geçerek 1.2 milyar euroluk yatırım yaptığı Çek Cumhuriyeti’ndeki fabrika, yıllık 300 bin adetlik üretim kapasitesine sahip. Hyundai’nin kardeş markası Kia’nın Slovakya’daki tesislerine 100 kilometre uzaklıktaki fabrikada, 2008 yılı sonundan itibaren Avrupalılar’ın beklentileri doğrultusunda araçlar üretilecek.
Çek Cumhuriyeti’ndeki fabrikanın ilk ürünü ise şimdilik Kore’den ithal edilen i30 olacak. C segmentinde yer alan hatchback otomobil, bu yaz Avrupa ile aynı anda Türkiye’de satışa sunuldu. Hyundai, önümüzdeki dönemde Nosovice’deki fabrikada SUV model üretimine de start verecek.
