Bakkallardan sonra sıra yerel zincirlerde
Büyük marketlerin gelmesiyle mahalle bakkalları bir bir kapanırken şimdi de sıra yerel zincirlere geldi. Son 7 yılda 82 yerel zincir sektörden çıktı. Bu süreçte indirim marketlerin pazar payı yüzde 60’tan yüzde 75’e çıktı. Yerellerin payı da yüzde 14’e geriledi
Türkiye’de organize zincir tanımı içinde yer alan toplam market sayısının 2024 sonunda yüzde 53 artışla 44 bine ulaşması bekleniyor. Söz konusu büyümenin lokomotifi konumundaki indirim marketlerin sektördeki payının yüzde 80’e çıkacağı tahmin edilirken mevcut yerel zincirlerin yarıya yakınının da satılma veya kapatma nedeniyle sektörden çıkacağı öngörülüyor.
Sektörel araştırma şirketi Ortakalan tarafından hazırlanan Ulusal ve Discount Zincirler Raporu’na göre 2010-2017 yılları arasında 82 yerel zincir satış veya kapatma gibi nedenlerle sektörden çıktı. 2010-2017 yılları arasında, şube sayısı en az 5 ve üzerinde olan market zincirlerinin toplam mağaza sayısı yüzde 178 artış kaydetti. Söz konusu dönemde, discount zincirlerin toplam market sayısı yüzde 285, yerel zincirlerin toplam market sayısı yüzde 77, mağazaları en az 3 ve daha fazla coğrafi bölgeye yayılmış olan ulusal hiper ve süper market zincirlerinin toplam market sayısı da yüzde 73 artış gösterdi.
İndirim büyüttü
Rapora göre, 2018 itibarıyla gıda perakendesinde toplam market sayısı 28 bin 544 seviyesinde bulunurken, bu sayı 2010 sonunda 10 bin 254 adetti. Son 7 yılda indirim marketlerin sektördeki payı yüzde 60’tan yüzde 75’e çıkarken indirim marketlerin atağı karşısında yerel zincirlerin payı yüzde 22’den yüzde 14’e geriledi. Ulusal zincirlerin son 7 yıl içinde toplam market sayısındaki payı da yüzde 18’den yüzde 11’e düştü.
Bu dönemde önemli bir büyüme gösteren ve pazar payını artıran indirim marketlerinin gelişiminde A101, BİM ve ŞOK başı çekti. Rapora göre, 2024 sonunda indirim marketlerin payının mevcut yüzde 75’ten yüzde 80’e çıkması öngörülüyor.
10 yılda 75 bin bakkal kapandı
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, daha önce son 10 yılda bakkal sayısının yüzde 31 azalarak 240 binden 165 bine düştüğünü açıklamıştı.
Yerellerin yarısı kaybolacak
“2024’te marketlerin yüzde 80’i indirim, yüzde 10’u ulusal, yüzde 10’u lokal zincir olacak” diyen Ortakalan Genel Yayın Yönetmeni Emre Durdu, “Toplam 187 yerel zincirin 80 tanesi satılma veya kapatmayla sektörden çıkacak” şeklinde konuştu. Buna karşın, bugün toplam market sayısı 5’in altında olan yerel perakendecilerden yaklaşık 50 tanesinin 5 şubenin üzerine çıkarak zincir tanımına dahil olacağını ifade eden Durdu, yaşanacak kapanmalara rağmen 2025’e gelindiğinde sektörde yaklaşık 160 yerel zincir olmasının öngörüldüğünü belirtti.
