Para politikası gözlemleri

Çin Devlet Başkanı Hun Jintao’nun ABD ziyareti dünya ekonomisi açısından hayati önemdedir. Küresel dengesizliklere yumuşak çözüm iki ülkenin işbirliğini gerektiriyor. Yapacaklar mı? O yönde işaretler artıyor. Ayrı bir yazıda bakmak istiyorum.

Başbakan Erdoğan TÜSİAD konuşmasında yerli otomobil markası talep etti. Bence Türkiye geç kaldı. The Economist’e göre dünyanın yıllık otomobil üretimi 64 milyon, üretim kapasitesi ise 94 milyon. Yeni girenin işi çok zor duruyor.

Dün Hürriyet’in gazetesinin sol alt köşesinde eğitim ve işgücüne katılım grafiği dikkatimi çekti. Verilen internet adresine girdim (www.turkeybynumbers.com ). Özellikle eğitim, sağlık, vs. sosyal göstergelere kolayca ulaşmayı sağlıyor. Göz atmanızı öneririm.

Bankacılıkta şok

İçeride, haftanın şokunu bankacılık kesimi yaşadı. Perşembe günü toplanan Para Politikası Kurulu (PPK) politika faizini (haftalık repo) yüzde 6.5’dan yüzde 6.25’e (çeyrek puan) indirdi. Ayrıca bankaların mevduat karşılıklarının derhal artacağını açıkladı.
Bankaları gaza getiren Başkan Yılmaz’ın son iki konuşmasından cımbızla çekilmiş ifadelerdi. Metinlere baktım; bunları bulamadım. Herhalde soru-cevap kısmında söylendi. Ama bu bile sektörü faizin düşmeyeceğine inandırmaya yetti.

Bu konuya geçen hafta iki kez değindim. “Tavuk-darı” meselesini hatırlattım. “Yüksek faiz lobisi umutlandı” dedim. Merkez Bankası’nın yeni politikayı sürdürmesinden yana olduğumu ima ettim.

Anlaşılan gerçekten umutlanmışlar. Nereden biliyorum? Karar sonrasında gazete köşelerinden PPK’na ve Başkan Yılmaz’a yönelen eleştirilerin sertliğine bakıyorum. Beyhude; kıymet-i harbiyesi yoktur. Mağlup pehlivan güreşe doymazmış...

Yeni politika bileşimi

Salı günü (18 Ocak) Başkan Yılmaz, Euromoney Forum’un Viyana’daki toplantısında konuştu. Başlık konuyu özetliyor: “Yükselen Ekonomiler için Uygun Politika Bileşimini Ararken: Küresel Mali Kriz Sonrasında Türkiye’de Para Politikası.”

Metni çok beğendim. Sadece dört sayfa ama yeni para politikasının hangi ihtiyaçtan doğduğunu, neyi, neden ve nasıl yapmak istediğini çok net açıklıyor. Tek sorun İngilizce olması; tercümesi derhal internete konmalıdır.
Politika bileşimi ne demek? Yılmaz’dan okuyalım. “İç ve dış dengenin gerekleri farklı faiz hadlerini zorunlu kılıyorsa, para politikası birden fazla araca ihtiyaç duyar. Kısa vadeli sermaye girişleri ile beraber gelen TL’de değer artışı ve büyüyen dış açığın oluşturduğu makro-mali riskleri sınırlamak için biz iki araç kullanıyoruz.”
İlk araç faiz indirimidir. Amacı TL’nin dışarıda cazibesini azaltmaktır. İkincisi para arzını kısmaya yönelik faiz-dışı yöntemlerdir. Başta mevduat karşılıkları, kredi artışını denetleyecek tedbirlerdir. Yılmaz özellikle bu araçların ayrıntısına giriyor.

Yeni para politikası geçmişle kopuştur. Çünkü bir yandan faizi indirirken aynı anda para arzını kısıtlıyor. Merkez Bankası “yeni normal” diyor. Bence “düşük faizli sıkı para politikası” daha çok yakışıyor. “Yüksek faiz lobisi” nasıl sinirlenmez!