Artık emir olmadan...

ANAYASA Uzlaşma Komisyonu bünyesinde kurulan Yazım Komisyonu, kişi güvenliği ile özel hayatın ve aile hayatının korunması konularında iki önemli uzlaşma sağladı.
Buna göre, mezhep, etnik köken gibi vatandaşlar arasında ayrımcılık oluşturucu bilgiler devlet kayıtlarında yer almayacak. Polis; yargıç veya savcıların yazılı emri olmadıkça sokakta vatandaşları çevirip üst araması yapamayacak. Özel hayatın “genel ahlak” ilkesine göre sınırlanması konusunda ise uzlaşma sağlanamadı. Bu ifade parantez içine alınarak gelecek hafta tartışılmak üzere üst komisyona bırakıldı. Komisyonda kabul edilen son maddeler şöyle:

Özel hayatın ve aile hayatının gizliliği ve korunması: Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. Herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini ve bunların korunmasını isteme hakkına sahiptir. Milli güvenliğin, kamu düzeninin, genel sağlığın, (genel ahlakın) veya başkalarının hak ve hürriyetlerinin korunması veya makul şüphenin varlığı halinde suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla usulüne göre verilmiş hakim kararı olmadıkça; ayrıca bu sebeplere ve adli soruşturma gereklerine bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça, kimsenin üstü, özel kağıtları ve hiçbir eşyası aranamaz; bunlara el konulamaz. Yetkili merciin kararı 24 saat içinde görevli hakimin onayına sunulur. Hakim, kararını el koymadan itibaren 48 saat içinde açıklar; aksi halde el koyma kendiliğinden kalkar.

Kişisel bilgi ve verilerin korunması: Kişisel bilgi ve verilerin gizliliği esastır. Herkes, kişisel bilgi ve verilerinin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişisel bilgi ve verileri konusunda bilgilendirilme, bunlara erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel bilgi ve veriler, ancak kişinin açık rızasına veya kanunla öngörülen meşru bir sebebe dayalı olarak, ayrımcılığa yol açmayacak şekilde toplanabilir, işlenebilir ve kullanılabilir. Kişisel bilgi ve veriler otomatik olarak toplanamaz veya işlenemez. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller, bu hakkın etkili olarak kullanılmasını sağlayacak şekilde kanunla düzenlenir.

Kırmızı ceket örneği

Görüşmelerde AK Partili üyeler, sokakta doğrudan üst araması için yetkili makamdan yazılı emir şartının polisi işini yapmaktan soğutacağını, güvenlik zafiyeti oluşturacağını savundu. Buna örnek olarak “Diyelim Bakanlıklar’da bir hırsızlık yaşandı ve kırmızı ceketli birinin binadan kaçtığı bildirildi. Polis aşağıda çevirme yaparken iki kırmızı ceketliyle karşılaştı. Bu kadar barniz bir durumda gecikmesinde sakınca bulunan halde bu aramayı yapabilmeli” dedi. Ancak maddenin son halinde muhalefetin ısrarı etkili oldu.

Arabadaki çifte cüzdan sorarlar

Ak Parti’nin “genel ahlak” kriterine ise CHP ve BDP karşı çıkıyor. Muhalefet üyeleri, “genel ahlak” denirse polisin trafikte çevirdiği bir aracın içindeki çifte bile “Evli misiniz, değil misiniz?” diye kimlik sormaya kalkabileceğini belirttiler.

BDP’nin talepleri

BDP ayrıca maddeye, “Kişilerin ırk, etnik köken, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve diğer inançları, dernek, vakıf, parti ve sendika üyeliği, sağlık ve özel yaşamları ve her türlü mahkumiyetleri ile ilgili kişisel veriler toplanamaz veya işlenemez” ifadesinin eklenmesini istedi. Bu öneri de üst komisyonda ayrıca tartışılacak.
(Hürriyet)