ABD’ye kaçak girişte senetli önlem

Amerikan Büyükelçilikleri’nin, Washington ile yaptığı yazışmaların yer aldığı ‘Wikileaks belgeleri’nde, Türk gemicilik sektörü ile ABD Dışişleri Bakanlığı’nın ortaklaşa çalıştığı ortaya çıktı. Türkiye’den ABD’ye mal taşıyan gemidelerde çalışan personellerin ‘kaçak’ olarak ABD’ye girmesi Washington’un önlem almasına yol açtı.

Kaptanoğlu ile görüşme

Wikileaks belgelerine göre, ABD Sahil Güvenliği, Kaptanoğlu Gemiciliğe ait gemilerden çok sayıda personelin kaçak olarak karaya çıktığını tespit etti. Sahil güvenlik, şirkete ait gemilerin Amerikan sularına girişinin yasaklanmasını talep edince dönemin Ankara Büyükelçisi Eric Edelman, şirket yetkilileri ile temasa geçti. 8 Aralık 2009’da Edelman, şirket yöneticisi ve Cengiz Kaptanoğlu ’nun kızı Şadan Kaptanoğlu ile görüştü.

Kaptanoğlu Denizcilik Operasyon Müdürü Tansel Karademir, yaşananları şöyle anlattı: “Sektörün önde gelenleri ile ABD İstanbul Büyükelçiliği’nde toplantılar düzenlendi. Bu toplantılar sonucunda ABD tarafından önerilen güvenlik şirketleri ile çalışıldı. Limanda kaçışlar için önlem alındı. Personel sağlayan şirketlerin güvenilir olanları seçildi. Kalifiye olmayan denizciler kaçtığı için özellikle evli gemiciler alındı. Gemilerde çalışacak personelin memur akrabalarından senet istendi.”

10 bin dolar

Denizcilik çevrelerinde ABD’ye giden gemilerde çalışan denizcilere 10 bin dolarlık senet imzalattırıldığı belirtiliyor. Senetlerin nedeni kaçakların şirketlere maddi zarar vermesi. Denizcilik Müsteşarlığı zararı şöyle açıklıyor: “Her geminin tonajına göre, çalıştırması gereken personel sayısı belli. Personel sayısı kaçma sonucu standardın altına inerse gemi limandan çıkamaz. Yeni mal alıp yoluna devam edemediği için ticari kayba uğrar. Limanda bekleme süresi için ödeme yapar. Eksiği tamamlamak için Türkiye’den getirilen personelin yol ücretleri de cabası.”

Getirilen gemicilerde kaçtı

Bir gemi malı götürdüğü limana ulaştığında gittiği ülkenin sağlık, güvenlik uzmanları ve gümrük polisi denetim yapıyor. Karaya çıkacak personele ‘pass cart’ veriliyor. Bu noktada bazı gemiciler geri dönmüyor. Özellikle ABD’de bu çok sık yaşanıyor. Personelin kaçışıyla ilgili en bilenen örnek Çember Denizcilik’in yaşadığı. 2000’lerin başında Çember Denizcilik’e ait bir gemi ABD’ye mal götürüyor. 5 gemici ABD’de karaya çıktıktan sonra geri dönmüyor. Geminin limandan ayrılabilmesi için Türkiye’den, özel izin ile vize alınan 5 personel yollanıyor. Ancak bu 5 denizci de New York JFK Kennedy Havalimanı’na ayak basar basmaz ortadan kayboluyor.