ABD başı çekiyor!

El Kaide ve Taliban’a karşı ABD’ye üstünlük sağlayan insansız hava araçlarının dünya çapında kullanımı yaygınlaşıyor. Başta keşif amaçlı kullanılan, ancak şimdi saldırı aracı haline gelen insansız uçaklar “Dünya drone savaşlarının eşiğinde mi?” sorusunu akıllara getiriyor

ABD 11 Eylül 2001 yılında düzenlenen ve 2.996 kişinin hayatına mal olan saldırılar sonrasında El Kaide ve bu örgütün diğer uzantılarına topyekün savaş ilan etmiş, bu kapsamda Afganistan ve Irak’ı işgal etmişti. Ancak büyük bir direnişle karşılaşan Amerikan güçleri 2003 yılında insansız hava aracı olarak adlandırılan “drone”ları kullanmaya başladı. Binlerce kilometre uzaktan kumanda edilen ve ilk etapta keşif amaçlı kullanılan bu insansız hava araçları zamanla birer ölüm makinesi haline geldi. Son 8 yıldır Afganistan, Pakistan, Yemen ve Somali’de El Kaide militanlarının imha edilmesi için kullanılan füze ve bombalarla yüklü dronelar ABD’ye terörizmle mücadelede büyük bir üstünlük sağladı.



Siviller de ölüyor

Pakistan’da 2004 yılından beri devam eden saldırılarda drone kullanan ABD güçleri 3, 341 kişinin ölümüne sebep oldu. Ölenlerin 780’inin sivil ve 160’ının çocuk olması Washington’un uluslararası hukuku ihlal ettiği tepkilerine neden oldu. Ancak Pentagon halen insansız hava araçlarını kullanmaya devam ederken, diğer ülkeler de düşmana karşı büyük üstünlük sağlayan bu uçaklara sahip olmak için büyük bir çaba harcıyor. Pakistan’da devam eden drone saldırıları “Dünya drone savaşlarının eşiğinde mi?” sorusunu gündeme getirirken Uluslararası Stratejik Çalışmalar Enstitüsü (IISS) 11 ülkede kullanılan 56 farklı tipteki 807 aktif drone listesini açıkladı. Aralarında Türkiye’nin de yer aldığı listede ABD, 18 farklı tipte aktif haldeki 678 dronela ilk sırada yer alıyor. Hindistan 4 farklı tipte 38 aktif ihaya sahip. Çin, Rusya gibi ülkelerin sahip olduğu drone sayıları bilinmezken Türkiye’nin 2 farklı tipte 28 dronela beraber 4 farklı tipteki droneların sayısı bilinmiyor.

ABD başı çekiyor

Amerika dünyanın en iyi iki ihası olarak bilinen Predator ve Reaper’ı üretiyor. Predator tipi droneların fiyatları 4 buçuk ile 11 milyon dolar arasında değişiyor. Daha büyük ve geniş olan Reaper’ın fiyatı ise 30 milyon dolar. Dünyanın en büyük insansız hava aracı olan Heron TP Eitan İsrail patentli. 26 metre kanat genişliği Boeing 737 yolcu uçağıyla eşdeğer olan ihanın fiyatı ise 35 milyon dolar. İngiltere de insansız hava aracı teknolojisinde oldukça ileride yer alıyor. Drone çalışmalarını gizli tutan İngiltere 2008’de İngiliz Reaper isimli askeri dronelarını kullanıldığını doğrulamıştı.

ABD’de 678 drone var...

Uluslararası Stratejik Çalışmalar Enstitüsü’ne (IISS) göre ülkeler ve sahip oldukları drone sayıları:

ABD: 236 adet RQ-7A Shadow, 172 adet MQ-1B Predator, 97 adet MQ-9 Reaper

Diğer 15 farklı tipte 178 adet drone

Hindistan: 14 adet Nishant, 12 adet Searcher Mk I/II

Türkiye: 18 adet Gnat 750, 10 adet Heron

İsrail: 22 adet Searcher Mk II, 4 adet Heron-TP

Fransa: 20 adet Sperwer, 3 adet Harfang

Almanya: 6 adet KZO, 3 adet Heron

İngiltere: 5 adet MQ-9 Reaper