600 yıllık sır mezardan çıktı

14’üncü yüzyılın sonlarında Floransa Cumhuriyeti’ni yöneten Rönesans döneminin en güçlü politik güçlerinden olan Medici ailesinin, çocuklarını hiç de sağlıklı yetiştiremediği yeni bulgularla belgelendi. Zamanının en güçlü bankacılık sistemini kuran Medici Hanedanı’nın birçok genç üyesi, çocuk yaşta hayatını kaybetmişti.

İtalya’daki Pisa Üniversitesi araştırmacıları, Floransa Basilica San Lorenzo’daki Medici Şapel’inden alınan dokuz iskeleti inceleyerek yeni bulgulara ulaştı. Çocukların kemikleri 2004 yılında Giangastone (1671–1737) mezarının gizli bir girişi keşfedilince bulunmuştu. Giangastone, kabilenin Florentin Rönesansı’nda hükmeden son büyük düküydü.

Ölülerin gömüldüğü kilise mahzeninde büyük bir taş sandık Giangastone’un kalıntılarını içermekteyken, 1966’da yaşanan Arno selinin etkisiyle yerde dağılmış halde yatan sekiz tabut ve kemikler bulundu. Bir dokuzuncu tabut ise yakındaki başka bir mezardan çıktı.

Kemikler incelendikten sonra, çocukların yaşlarının yeni doğmuş bebeklerle, 5 yaş arasında değiştiği saptandı. 9 çocuktan 6 tanesinde raşitizmin temel belirtileri olan çarpık kollar ve kavisli bacaklar tespit edildi.

Birinci Francesco ve Avusturyalı Giovanna’nın yedinci çocukları Filippino’nun (1577-1582) şekli bozulmuş bir kafatası olduğu anlaşıldı. Araştırmacılara göre bu durum raşitizm yüzünden.

NEDEN ORTAYA ÇIKTI?

D vitamini eksikliğinde ortaya çıkan iskelet hastalığı raşitizm, çocukların kötü beslenmesinden ve güneş ışığıyla etkileşimin az olduğu kirli şehirlerde ortaya çıkıyor.

Araştırmacılar, “D vitamini eksikliğine dayalı metabolik bir hastalığın, Rönesans’ın üst sosyal sınıfından olan Medici ailesinde görülmesi beklenmedik bir sonuç” yorumunda bulundu.

Araştırmada, “Rönesans döneminde, çocuklar iki yaşından erken sütten kesilmemekteydi. Bu nedenle elit sınıflarda süt annenin olması çok yaygındı” bilgisi verildi.

Medici prensleri de 2 yaşına kadar sütten kesilmedi. İki-dokuz aylıktan itibaren süt, yumuşak ekmek ve elmayla karıştırılmış püre yedirilmekteydi. D vitamini, tahıllar ve anne sütünde az miktarda bulunurken meyvelerde ise bulunmuyor.

“Emzirme süresi arttıkça, özellikle gün ışığı ile etkileşim yeterli değilse, D vitamini eksikliğinin artması muhtemel” diyen araştırmacılar, ‘yüzün haftada en az iki saat güneş görmesi gerektiğine’ dikkat çekti.

Araştırmada, “Medici Hanedanı’nın döneminde ten rengi üst sınıf ve işçi sınıfını ayırt eden özelliklerdendi. Soluk, fil dişi renkli ten sağlık ve güzelliğin işaretiydi” ifadesi kullanıldı.

Büyük sarayların içerisinde tutuldukları için güneş ışığı alamayan Medici çocukları, aynı zamanda kat kat kıyafet giydirilmekteydi. 2 yeni doğmuş çocukta bile raşitizm hastalığının izlerine rastlanması, çocukların ne derecede güneşten uzak kaldıklarına ve gelişmemiş kemiklerine gereğinden fazla ağırlık yüklendiğini ortaya koydu.

Raşitizm çocukların ölüm nedeni olabilirken, doğumda yaşanan diğer sorunların daha kötü gelişim bozukluklarına yol açmış olabileceği ifade edildi.

ANNELERDE DE VAR

Araştırmalar, çocukların annelerinde de D vitamini eksikliği olduğuna işaret etti. Ağır makyajın gün ışığıyla etkileşimi engellemesi ve çok sayıda çocuk doğurma bu eksikliğin temel nedenleri olabilir. 1539’da Floransa Düşesi olan Toledolu Eleanor, 14 yılda 11 çocuk doğurmuştu.

Araştırmacılar ‘hastalığın benzer kültürel alışkanlıklara sahip İran ve İsrail gibi günümüz modern toplumlarında da görüldüğünü’ söyledi.

Medici Hanedanı, günümüzde ‘Da Vinci’s Demons’ adlı dizide yer alıyor. (ntvmsnbc)