500 milyon dolarlık ‘günlük’ kaçak var
Vergi alınmadığı için ekonomik, kimlik kaydı alınmadığı için de güvenlik açısından tehlike oluşturan günlük kiralamaların boyutu her geçen gün artıyor. İstanbul genelinde 75 bin ev günlük kiraya verilirken, son 3 yılda kaçağın hacmi 500 milyon dolara çıktı
Son dönemde terör olaylarıyla gündeme gelen ve büyük cezaların yolda olduğu yasal olmayan günlük kiralamanın İstanbul’daki boyutu ortaya çıktı. 2014-2016 Ekim ayları arasında İstanbul genelinde gerçekleştirilen ‘Yasal Olmayan Konut Kiralama’ araştırmasına göre, 3 yılda yaklaşık 75 bin bağımsız bölüm günlük kiraya verildi, bu kiralamalardan elde edilen gelir 500 milyon dolarlık yasa dışı ekonomi yarattı.
Kadıköy ilk sırada
TUVIUS bünyesinde faaliyet gösteren ADR Türkiye Gayrimenkul Bilgi Bankası ’nın İstanbul genelinde son üç yılda yaptığı araştırmanın verilerine göre, 1.000’in üzerinde günübirlik kiralık arzı bulunan ilçe sayısı 21’e çıktı. Listede yer alan ilk 10 ilçeye bakıldığında Kadıköy’de 6 bin 978, Şişli’de 6 bin 920, Beylikdüzü’nde 5 bin 833, Kartal’da 5 bin 114, Fatih’te 4 bin 711, Bakırköy’de 4 bin 43, Ataşehir’de 3 bin 587, Küçükçekmece’de 3 bin 555, Bahçelievler’de 3 bin 180, Pendik’te 3 bin 97 adet günlük kiralık konutun arz edildiği görülüyor .
Araştırma döneminde günlük kiralık konut arzının en yüksek artış gösterdiği ilçeler Kadıköy, Kartal, Küçükçekmece, Pendik, Ataşehir, Şişli, Başakşehir, Bahçelievler, Bağcılar ve Fatih olarak sıralanıyor. Günlük kiraya verilen konutların daire tiplerine bakıldığında yüzde 58’inin 1+1, yüzde 21’inin 1+0, yüzde 16’sının 2+1 ve yüzde 5’inin 3+1 olduğu belirleniyor. Son üç yıllık günlük kiraya verilen konutların yıllara göre dağılımına bakıldığında 2014 yılında 11 bin 163, 2015 yılında 19 bin 693, 2016 yılı Ekim ayına kadar ise 39 bin 189 arz olduğu ortaya çıkıyor.
TUVIUS Genel Müdürü İshak Kurtuluş Altun, günlük kiralamada ortalama fiyatların 138 TL, ortalama konut alanının ise 87 metrekare olduğunu ifade ederek, son üç yılın toplamına bakıldığında 1.6 milyon metrekare konut alanında 38 bin 756 adet odadan bahsetmenin mümkün olduğunu söyledi. Ekonomik kaybın devasa boyutlara ulaştığını dile getiren Altun, yasa dışı günlük konut kiralama arzının ekonomik hacminin 500 milyon dolar seviyesine ulaştığını söyledi. Altun, bu yeni ve kontrolsüz pazarın ağır vergi kaybına neden olduğunu ifade ederek, inceleme dönemi içinde 4 bin 947 bağımsız kişi ve kurumun günlük ya da kısa süreli yasa dışı konut kiralama hizmeti verdiğini belirlediklerini kaydetti.
5 konuda ihlal
HERHANGİ bir belge paylaşımı dahi yapılmadan hızlı bir şekilde temin edilebilen günlük konut sayısının sosyal hayatı ve iç güvenliği de tehdit edecek boyutlara ulaştığına vurgu yapan İshak Altun, bu kiralamaların 5 konuda yasalara aykırı davrandıklarını söyledi. Altun, bunların iç güvenlik, komşuluk hukuku, haksız rekabet, belediye mevzuatı ve vergi mevzuatı olduğunu söyledi.
Cezalar yolda
EVİNİ günlük kiraya verenlerin ticaret yaptıkları için otel gibi değerlendirilmesi ve esnaf odasına kayıt yaptırarak vergi ödemesi gerekiyor. Ancak bu kişiler herhangi bir vergi ödemezken, otellerde ve kayıtlı yerlerde olduğu gibi kimlik bildirimi de yapılmıyor. Bu da güvenlik açısından tehlike oluşturuyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, günlük ev kiralamalar için ceza hazırlıyor. Buna göre, bu sistemi emlakçı güvenlik görevlilerine bildirmek zorunda. Bildirmediği ve tespit edildiği zaman emlakçıya uyarı cezası verilecek. Tekrarı olduğunda ise kapatma cezası gerçekleşecek.
