Gazete Vatan Logo

2021 Hıdırellez ne zaman? Hıdırellez'in hikayesi ne? Hıdırellez'de ne yapılır?

2021 Hıdırellez ne zaman? Hıdırellez yaklaşıyor. Binlerce kişi Hıdırellez'ı kutlamaya hazırlanıyor. Tabiatın canlanmasını, toprağın bereketlenmesini, Hızır ile İlyas peygamberlerin buluşmasını simgeleyen, dertlerden kurtulmak, şifa bulmak ve kısmetine kavuşmak isteyenlerin beklediği Hıdırellez günü bu yıl da farklı gelenek ve inanışlarla kutlanacak. Hıdırellez ateşten atlama ve gül ağacına dilek dileme gibi ritüelleri ile öne çıkan Türk halk takviminin en önemli günlerinden biri. Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs nedeniyle geçen yıl olduğu gibi bu yılda da toplu olarak birarada etkinlikler yapılamayabilir. Ancak Hıdırellez pek çok kişinin önemsediği önemli günlerden biri olduğu için sembolik olarak kutlamalar evlerde yapılabilir. Hıdırellez yaklaşırken binlerce kişi Hıdırellez günü yapılan gelenekleri, ritüelleri ve dilekleri merak ediyor. Peki, 2021 Hıdırellez ne zaman? Hıdırellez günü ritüelleri nelerdir? Hıdırellez'in dinde yeri var mı? Hıdırellez nasıl kutlanır? Hıdırellez'de ne yapılır? İşte Hıdırellez ile ilgili merak edilenler ve Hıdırellez hikayesi...

2021 Hıdırellez ne zaman? Hıdırellez'in hikayesi ne? Hıdırellez'de ne yapılır?

Halk takviminde yer alan Hıdırellez günü hikayesi, ritüelleri ve gelenekleriyle ön plana çıkan özel bir gün. Geleneksel bahar bayramı olarak kutlanan Hıdırellez, bu yıl geçen yıl olduğu gibi pandemi nedeniyle sembolik olarak evlerde kutlanabilir. Doğanın canlanmasını, toprağın bereketini, Hızır ve İlyas peygamberlerin buluşmasını simgeleyen Hıdırellez bu yılda da farklı gelenek ve inanışlarla yaşatılacak. Pek çok kişi geleneğimizde önemli yeri olan Hıdırellez günü neler yapıldığını, Hıdırellez'in dinimizde yeri olup olmadığını merak ediyor. Peki, Hıdırellez ne zaman? Hıdırellez'in dinde yeri var mı? Hıdırellez ritüelleri nelerdir? Hıdırellez'de neler yapılır, nasıl dilek dilenir? Hıdırellez nasıl ortaya çıktı? İşte Hıdırellez ritüelleri, gelenekleri ve Hıdırellez hakkında bilmeniz gereken her şey...

HIDIRELLEZ NEDİR? HIDIRELLEZ NE DEMEK?

Anadolu'da "Baharın habercisi" olarak kabul edilen, Hızır ve İlyas peygamberlerin her yıl buluştuklarına inanılan "Hıdırellez", yurdun birçok yerinde farklı ve bir o kadar da ilginç gelenek ve inanışlarla kutlanıyor. Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar'da kutlanan mevsimlik bayramlardandır. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hakimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür.

Haberin Devamı

6 Mayıs'tan başlayıp 7 Kasım'a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım'dan 5 Mayıs'a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelir. Türkiye'de Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece kutlanır. Hıdırellez'in UNESCO'nun 'İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi'ne alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.

2021 HIDIRELLEZ NE ZAMAN?

Her yıl 5-6 Mayıs'ta geleneksel bayram olarak kutlanıyor.

HIDIRELLEZ HİKAYESİ NEDİR?

Hızır ve İlyas, Hükümdarın ordusundaki iki askerdir. Hükümdar bir gün ordusuyla birlikte ölümsüzlük suyunu (Ab-u Hayat) aramaya çıkar. Yolculukta, Hızır ve İlyas diğer askerlerden ayrılırlar. Bir subaşında durup, yemek için kurutulmuş balık çıkarırlar. Tam bu esnada deniz suyu balığa sıçrar, balık canlanır ve suya atlar. Böylece Hızır ve İlyas ölümsüzlük suyunu bulmuş olurlar. Bu sırada bir melek gelir. Hızır ve İlyas’ın kıyamete kadar yaşayacaklarını, fakat Hızır’ın karada, İlyas’ın denizde ihtiyacı olanlara yardım edeceklerini bildirir. Hıdrellez günü yani 6 Mayıs’ta Hızır ve İlyas’ın buluştuklarına, onların buluşmalarıyla ölü tabiatın canlandığına inanılır. Halk inanışına göre 6 Mayıs’ın yağmurlu geçmesi, Hızır ve İlyas’ın buluştuklarında sevinçlerinden ağlamalarının ve bulutların da onlara katılmalarının bir ispatıdır.

Haberin Devamı

HIDIRELLEZ NASIL KUTLANIR?

Halk huzura kavuşmak ve türlü dileklerde bulunmak için hıdırellez gününde çeşitli ritüeller uygular. Anadolu'da halk tercihen beyaz elbiseler giyerek gün doğmadan önce yeşil ve bol sulu kırlara gidip eğlenir. Kutlamalar yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Bu gibi yerlere bu nedenle Hıdırlık da denir. Hızır'ın gezdiği kabul edilen yeşil yerlerde dolaşıp çiçek toplanır, oyunlar oynanır, baharın ilk kuzusu kesilerek yenilir. Toplanan çiçekler kaynatılıp içilirse hastalıklara iyi geleceğin; bu su ile kırk gün yıkanan kişinin gençleşip güzelleşeceğine inanılır.

Haberin Devamı

"Hızır Hakkı" için kuzu kesmek, Hızır geleneğinin yayıldığı her yerde görülen genel adettir. Hızır günü arifesinde yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağzı açık bırakılır. Ev, bağ, bahçe isteyenler herhangi bir yere istediklerinin küçük bir modelini yaparak; altın ve benzeri ziynet eşyası isteyenler ağaç yapraklarını kollarına veya boyunlarına takarak isteklerine kavuşacaklarına inanır. Hıdrellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır.

HIDIRELLEZ GELENEKLERİ VE RİTÜELLERİ NELERDİR?

- Hıdırellez öncesindeki günün akşamında, birçok yerde vatandaşlar, ev, araba, çocuk ve eş dileklerini bir kağıda çizerek gül ağacının dalına bağlıyor ya da bu ağacın dibine toprak üzerine yansıtıyor. Bereket getireceğine inanıldığı için gül ağacının dibine para da gömülüyor.

Haberin Devamı

- Bir diğer ritüel de, 5 Mayıs akşamı evin her üyesi, madeni para işaretleyerek bir çantanın içine koyuyor. Gül ağacının dibine bırakılan çanta, Hıdırellez sabahı açılıyor, herkes kendi parasını bereket getirdiğine inanarak cüzdanında saklıyor.

- Birçok kentte bolluk getireceği inancıyla kapı önleri Hıdırellez sabahı evin yönüne doğru süpürülüyor.

- Üzerine çeşitli dilekler, niyetler yazılan kağıtlar açık olarak ve yavaşça bir akarsuya bırakılıyor. Kağıtlar, yazıları üste gelecek şekilde suya düşerse dileklerin kabul olacağına, ters dönerse bunların tutmayacağına inanılıyor.

- Balıkesir ve Çanakkale'de bazı yörelerde, Hıdırellez günü, güneş doğmadan su kenarlarına gidiliyor ve bu suyla kadınlar, ellerini yüzlerini yıkıyor.

- Hıdırellez öncesinin akşamında gül ağacının dibine fasulye gömülüyor ve bu sabaha kadar yeşerirse tutulan dileğin gerçekleşeceğine inanılıyor.

- Hıdırellez günü Kütahya'da çiğ damlalarıyla mayalanarak elde edilen yoğurt, bir yıl boyunca "damızlık" yoğurt olarak kullanılmaya devam ediliyor. Bu yoğurdun üzerine "Nazar değmesin" diye çörek otu serpilerek sadece akrabalara dağıtılıyor. Bu yoğurt mayasının suyundan mayalanan hamur ile de ekmek yapılıyor.

- Kütahya'da ve bazı kentlerde ayrıca bereket getirdiğine inanıldığı için evlerin çevresine haşhaş serpiliyor.

HIDIRELLEZ NASIL ORTAYA ÇIKTI?

Hızır ve İlyas kelimelerinin birleştirilmesi sonunda ortaya çıkan "Hıdırellez", Anadolu, Kırım ve Azerbaycan ile Orta Doğu ve Balkan ülkelerinde "bayram" olarak kutlanıyor.

Halk inancına göre, peygamber olan Hızır ile İlyas, her yıl sadece bir kez buluşuyor. Hızır peygamberin karada darda kalan kişilere yardım ve kılavuzluk ettiği, aynı zamanda bolluk getirdiğine, İlyas peygamberin de suların koruyucusu olduğuna inanılıyor.

İnanışa göre, bolluk ve bereketi simgeleyen kişiler oldukları için onların ayaklarını bastığı her yerin yeşerdiği, temas ettikleri her şeyin bereketlendiği ve şifa dağıttıkları kabul ediliyor.

Hıdırellez, dünyanın farklı yerlerinde Ağrice, Altı Mayıs, Aya Yorgi, Aziz George, Bahar Bayramı, Ederlez, Eğrice, Eğrilce, Hederlez, Hıdrellez, Hiderlez, Hızır ile İlyas, İderlez, İlk Yaz, Mantifer, Mar Curcos, Ruz-ı Hızır (Hızır Günü) isimleriyle de anılıyor. Hıdırellez'i bayram olarak kutlayan Romanlar ise bu güne "Kakava" ismini veriyor.