2009'un en çok konuşulan fotoğrafı olacak!

Ekim’den sonra Türkiye’yi olumsuz etkilemeye başlayan küresel krizin faturası her geçen gün kabarıyor.

Örneğin otomotiv devleri, günlük araç başına 5 euro vererek depo kiralıyor. Otomotivcilerin araçlarını taşıyan Reysaş’ın 6 açık deposu adeta otoparka döndü. Kapalı depolar da her sektörden gelen mallarla dolup taşıyor

Küresel kriz yüzünden üretime ara veren, işçilerini zorunlu izne çıkaran otomotiv firmaları stoklarını koyacak yer bulamıyor. Ekonomik durgunluk yüzünden ertelenen siparişler, iç piyasada durma noktasına gelen satışlar yüzünden sıkıntılı günler geçiren firmalar, binlerce otomobili araç başına günlük 5-8 euro kira ödeyerek özel depolarda stoklamaya başladı.

100 euro verseler alamam

Türkiye’nin en büyük otomotiv markalarının araçlarını taşıyan Reysaş da krizin alevlendiği sektörün araçlarını bu kez taşıyan değil depolayan şirket haline geldi. Citroen, Peugeot, Skoda, Cherry, Toyota, Mitsubishi gibi şirketlerin de aralarında olduğu 11 otomotiv şirketiyle çalışan Reysaş’ın şu anda depoculuktan kazandığını söyleyen Yönetim Kurulu Başkanı Durmuş Döven, 230 metrekarelik açık depolarının ağzına kadar dolu olduğunu, günlük 100 euro kira teklif edilse bile tek araç alacak yerlerinin kalmadığını vurguladı.

Depolarda yer kalmadı

Döven, “6 açık depomuz var ve hepsi ağzına kadar dolu. 14 bin civarında otomobil depolarımızda duruyor. Kapalı depolarımızda aylık kira 6 dolarken, açık depolarımızda araç başına günlük 5-8 euro kira alıyoruz. Otomobillerde ortalama günlük kira 5 euro, kamyon gibi büyük araçlarda ise 8 euroyu buluyor. Biz fırsatçı değiliz. Firmaların elinde 100 binin üzerinde araç birikmiş durumda. Araç başına 16 metrekare alan düştüğünü gözönüne aldığınızda 1 milyon 600 bin metrekare yer anlamına geliyor. O da firmalarda yok. Mecburen özel depolara yöneliyorlar. Sonuçta bu durum bizi de mutlu etmiyor. Bir başkasının kaybı bizim kazancımız olmamalı ama ekonomideki durağanlıktan yeni bir gelir sağlamış olduk. Kaybettiklerimizi başka bir şekilde kazanıyoruz” diye konuştu.

Bu yıl 235 milyon dolar ciro hedeflediklerini ve bunu yakalayacaklarını kaydeden Döven, bunun 30 milyon dolarının depolardan geleceğini vurguladı. Durmuş Döven, sözlerini şöyle sürdürdü:

30 milyon dolar getirecek

“Depolarımız için 150 milyon dolarlık bir yatırım yapmıştık. Şu anda çoğu 5-10 yıllık anlaşmalarla tutulan 23 kapalı depomuz da ağzına kadar dolu. İnsanlar stoklarını koyacak yer bulamıyor. Siparişler ertelendi veya bekletiliyor. Sadece otomotiv değil demir-çelikten çimentoya birçok üründe stok var ve depolar dolu. Bizim de 280 metrekare alana sahip kapalı depolarımızda elektronikten kimyasal maddeye akla gelebilecek her türlü mal var. Kriz yüzünden oluşan bu gelir kalemi depo ciromuzu artırdı. Bu yıl sonunda depo gelirlerimiz 25 milyon dolar civarında olacaktı. Son gelişmelerle 30 milyon doları geçeceğiz. Reysaj şu anda depoculuktan para kazanıyor.”

Kasım’da ihracat yüzde 17.5 azaldı

BU yıl 130 milyar dolarlık hedef konan ihracatta da krizin etkileri kendini gösteriyor. Türkiye’nin bu yılın Ocak-Kasım dönemindeki ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27.4 artarak 124 milyar 253 milyon dolar, ithalatı da yüzde 23.8 artarak 190 milyar 527 milyon dolar oldu. Ancak veriler Ekim ayından sonra aylık ihracatta eksiye geçildiğini ortaya koyuyor. TÜİK’e göre, Kasım ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17.5 azalarak 9 milyar 339 milyon dolar, ithalat yüzde 27.5 azalarak 12 milyar 60 milyon dolar oldu. 2007 yılının Kasım ayında, 11 milyar 319 milyon dolarlık ihracat, 16 milyar 632 milyon dolarlık ithalat yapılmıştı.

Otomotivde üretime ara verildi ihracat % 40’ın üzerinde daraldı

YILBAŞINDAN bu yana ilk kez Ekim ayında, eksi ihracat rakamını gören otomotiv sektörünün ihracatı, Kasım ayının ardından 1-23 Aralık döneminde de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40’ın üzerinde geriledi. Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) kayıtlarından derlenen bilgilere göre, Ocak ayında yüzde 79’luk rekor artışla yıla başlayan sektör, oransal açıdan dalgalı seyir izlese de Temmuz ayına (Temmuz dahil) kadar, aylık 2 milyar doların üzerinde ihracat rakamını yakalama başarısını gösterdi.

Ağustos ve Eylül aylarında, 2 milyar dolar seviyesini göremeyen sektörün ihracatı, Ekim ayında aylık bazda ilk kez eksiye döndü. Ekim’de bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24’lük düşüşle 1 milyar 422 milyon dolara gerileyen ihracat, Kasım’da da yüzde 40.4’lük düşüşle 1 milyar 251 milyon dolara geriledi. Bu eksi yönlü trendini Aralıkta da sürdüren sektör, 1-23 Aralık döneminde yüzde 41.5’lik rekor düşüşle 757 milyon 153 bin dolara geriledi.

‘Depoculuktan kazanır olduk’

Reysaş; 1990 yılında Ankara’da birkaç TIR’la faaliyete geçti. Oto taşıma, lojistik, uluslararası taşıma, akaryakıt taşıma, depoculuk gibi diğer hizmetleri vermeye 1994’te başladı.

* Durmuş Döven’in verdiği bilgiye göre bugün 2 bin çalışanı, 1.750 aracı, 1.5 milyon metrekare arsası, 3 gemisi, 352 tren vagonu ve 1.200 de konteyneri var. Döven, “Depoculuktan kazanır hale geldik” diye konuşuyor.

* 2000 yılında 25 milyon dolar cirosu olan, bu yılı 235 milyon dolarla kapatmayı planlayan Reysaş’ın 2009 hedefi 275, 2012 hedefi 500 milyon dolar ciroya ulaşmak.

14 BİN ADET OTOMOBİL YATIYOR

Durmuş Döven’in verdiği bilgiye göre, Reysaş’ın 230 metrekarelik açık depolarında şu anda 14 bin civarında otomobil bulunuyor. Krizin lojistik sektörüne etkilerine de değinen Döven, “Otomotiv taşımaları azaldı. Ama işlerimiz şu anda vahim bir durumda değil. Krizden önce bir TIR, 24 paletle gidiyorsa şimdi 14’le gidiyor. Mart’a kadar durgunluk artarak devam edecek ama sonra düzelme başlayacak” dedi.