1 $’a 4 kat fazla ölüyor!

Mevsimlik tarım işçilerinin durumunun sanılandan daha vahim olduğu belirlendi. Günde 1 doların altında ücretle çalışan işçilerin ölüm hızı normalin 4 katına yükseldi.

Sayılarının 3.1 milyon olduğu tahmin edilen mevsimlik işçilerin eğitim ve sağlık gibi hizmetlere erişmede büyük zorluklar yaşadığı ortaya çıktı. Tüm bu sorunların önüne geçmek ve çalışma koşullarını düzeltmek için ‘Mevsimlik Tarım İşçileri ve Ailelerinin Sağlığının Geliştirilmesi Programı’ başlatıldı.

İşçilere eğitim

Program kapsamında Harran Üniversitesi ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu yürütücülüğünde, Sağlık Bakanlığı ve Tekfen Holding bünyesindeki Toros Tarım’ın katkılarıyla 1.012 aileyi kapsayan bir araştırma gerçekleştirildi. 7 bin 165 kişinin katıldığı araştırmanın sonuçlarına göre mevsimlik tarım işçilerinin yüzde 60’ından fazlası yoksulluk sınırının altında (günde 1 dolardan az) yaşıyor. En az yüzde 80’inin sosyal güvencesi bulunmazken, ailelerin yüzde 70’e yakını tarlalarda çocuklarıyla çalışıyor.

Toros Tarım Yönetim Kurulu Başkanı Esin Mete, çalıştıkları çiftçilere yönelik eğitim programları ile projeyi desteklediklerini vurguladı. Program ile görüşülen tüm ailelere eğitim verildi. Projenin mimarı olan Harran Üniversitesi Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Zeynep Şimşek ise 2003’te başladıkları projenin BM tarafından şu anda ülke programı haline geldiğini belirtti. Yapılan araştırmaya göre mevsimlik tarım işçilerinin dörtte üçü çalıştıkları tarlalarda sağlıklı koşullarda banyo ve tuvalet ihtiyacını karşılayamıyor. Yine yaklaşık 3’te ikisi sağlık hizmetlerine ve temiz içme-kullanma suyuna ulaşamıyor.

Aracı kazanıyor

Mevsimlik Tarım İşçileri Derneği Başkanı Evin Kırmızıtoprak, sorunların kaynaklarından biri olarak tarım işveren aracılarını gösteriyor. İlkokul mezunu olan herkesin 20 lira karşılığında uygunluk belgesi alabildiğini belirten Kırmızıtoprak, aracıların hem işverenden hem de işçilerden yüzde 50 pay aldığını söylüyor. Yapılan hesaba göre bu aracılar 100 kişilik tarım işçisinden bahar aylarında 30 bin lira kazanıyor.

Bebek ölümleri normalin 3 katı

Mevsimlik Tarım İşçileri ve Ailelerinin Sağlığının Geliştirilmesi Programı araştırmasından çıkan ilk sonuçlar şöyle:

- Türkiye genelinde nüfusa göre ölüm oranı hızı binde 6. Mevsimlik tarım işçilerinin ortalama ölüm hızı binde 22.6’ya kadar çıkıyor. Bebek ölümleri de Türkiye ortalamasının yaklaşık 3 katı.

- Adıyaman ve Şanlıurfa’da ikamet eden toplam 1.021 aileyi kapsayan araştırma sonucuna göre; aileler son bir yıl içinde 48 farklı ilde tarım alanlarında çalışmış.

- Mevsimlik tarım işçilerinin yüzde 38.8’i devletten yardım alıyor. Alınan yardımın yüzde 57.1’i yakacak, yüzde 19.8’i eğitim, yüzde 10.4’ü gıdaya gidiyor...

- Mevsimlik işçi göçü süresi ağırlıklı olarak 4 ay ve üzeri.