‘Yeşiller’ İran’da mollaları sallıyor

Binlerce muhalifin başta başkent Tahran olmak üzere İran’ın 6 büyük şehrinde düzenledikleri eylemlerde ölenlerin sayısı 15’e yükseldi. 550 muhalif, güvenlik güçlerince gözaltına alındı. Halk ve askerin karşı karşıya gelmesi üzerine Devrim Muhafızları komutanı, “Muhalif liderler tövbe edip af dilesin” çağrısı yaptı. Batı basınına göre İran rejimi çatırdıyor

İran’da Haziran seçimleri sonrasında başlayan olaylar ve kendilerine yeşil rengini sembol olarak seçen muhalefetin gösterileri “İran nereye gidiyor?” sorusunu akıllara getirdi. Ancak rejimin sertliğiyle bilinen güvenlik güçleri, özellikle de sadece İslam Devrimi’ni korumak için Humeyni tarafından 1979’da kurulan Besic milisleri çok sert müdahalelerle yeşilli muhalefeti durdurdu. Aradan geçen 5 ayda fazla sesi çıkmayan muhalefet hareketi, Şii İran için çok kutsal olan Aşure Günü kutlamaları için bir kez daha sokağa inince gerilim tekrar su yüzüne çıktı. Başkent Tahran’daki 3 meydanın tamamen muhalefetin eline geçmesi ve hükümet binalarına saldırıların başlaması üzerine güvenlik güçlerine “ateş” izni verildi. Ve kan akmaya başladı. Önceki gün başlayan ve dün de yer yer devam eden çatışmalarda 15 kişi hayatını kaybetti. Bunlardan 10’unun göstericiler, 5’inin ise güvenlik güçlerinden olduğu açıklandı.

Morgdan ceset çalındı

Muhaliflerin en büyük hedefi kendilerini “teröristler” olarak nitelendiren devlet televizyonu IRIB oldu. TV ve radyo yayınını durdurmak için IRIB’in Tahran’daki merkez binasını işgal etmek isteyen binlerce kişi gece geç saatlere kadar binaya konuşlanan Besic milisleriyle çatıştı. Sonunda binayı alamayacaklarını anlayınca bir bölümünü ateşe verdiler. Muhalefet lideri Mir Hüseyin Musavi’nin çatışmalarda öldürülen yeğeninin cesedinin morgdan çalındığı haberi ise ortamı bir kez daha gerdi. Yeşil muhalifler, çektikleri fotoğrafları dünya ile paylaşmak için yine twitter’ı kullandı. İnternet sitelerinde de kendilerine ateş açan ve copla saldıran Besic ve polis güçlerinin fotoğraflarını ve isimlerini yayınladı. Güvenlik güçleri iki günlük çatışmalar sonunda 550 kişinin gözaltına alındığını ve Tahran’ın en korkutucu cezaevi olan Evin Hapishanesi’ne götürüldüğünü açıklandı. Daha önce burada gözaltına alınan eylemcilere tecavüz edildiği, türlü işkenceler yapıldığı iddiaları gündeme gelmişti.

Ordu: Tövbe etsinler

Öte yandan halk ve askerin karşı karşıya gelmesi İran ordusunun komutanlarını da endişelendirdi. Devrim Muhafızları, eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, eski Başbakan Mir Hüseyin Musavi ve eski Meclis Başkanı Mehdi Kerrubi’yi “tövbe etmeye” çağırdı. Devrim Muhafızlarının Kum Komutanı General Ali Rıza Cebbari, resmi haber ajansı İRNA’ya yaptığı açıklamada, “Hatemi, Musavi ve Kerrubi için tövbe kapısı açıktır. Dini liderden bağışlanma talep etmeliler, aksi halde Beni Sadr gibi bir sonu beklesinler” ifadelerini kullandı. General Cebbari, “Halk, başkalarının uşaklığını yapan Beni Sadr ve münafıkları tarihin çöplüğüne attığı gibi, en kısa sürede fitnenin ele başlarını, İnkılap ve İmam’ın yoluna dönmezlerse tarihin çöplüğüne atacak” diye konuştu. İranlı komutan “Sizler 30 yıllık itibarınızı kaybettiniz, milyonlarca İranlı, dini liderin aşığı ve sizler nasıl oluyor da bu ilgiye saygı duymuyorsunuz? Halk yönetimini kabul etmiyor musunuz ki, milyonlarca İranlının hakkına saygı göstermiyorsunuz” dedi. İran İslam Cumhuriyetinin ilk Cumhurbaşkanı olan Ebu’l Hasan Beni Sadr, “siyasi yetersizlik” gerekçesiyle 1981’de meclis tarafından ve Ayetullah Humeyni’nin de onayıyla azledilmişti.

THE INDEPENDENT

İran hükümetikontrolden çıktı

İngİlİz The Independent gazetesine makale yazan Ali Ansari : Son protesto gösterileri Tahran hükümetinin kontrolden çıktığını gösteriyor. Ayetullah Muntazeri’nin ölümünü takiben İran’ı kıskacına alan kaos ortamı, bu yaşananların kendi ülkelerinin gerçekleriyle temaslarını kaybetmiş idealist demokratların orta sınıf bir gösterisi olduğu efsanesine nihayet son vermeli ve bu isyanın hile karıştırılmış bir seçimden çok daha derin konularla ilgili olduğunu bize hatırlatmalıdır. Siyasi bir anlaşmazlık çok daha ciddi bir şeye dönüştü ve ilk kez bu hafta hükümet kontrolünü kaybetmiş görünüyor.

THE TIMES

Oyunun sonu bu kez yaklaşıyor

Protestocular kanlı çatışmalarla rejime meydan okurken, Oyunun sonu yaklaşıyor. Yeşil hareket şu ana dek şiddet kullanımından uzak durdu. İran İslam Cumhuriyeti’nde yaşananların komik olan tarafı, gizlice nükleer silah geliştirdiğinden şüphelenilen baskıcı bir rejimin karşısındaki en büyük tehdidin barışçıl sivil itaatsizlik olması. Böylesi askeri bir rejim bile olayları bastıramadı.