'Trump'ın kararından endişe duyuyoruz'

Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran ile nükleer anlaşmadan çekilme yönünde aldığı karardan derin endişe duyduğunu açıkladı.

Muhammed, yaptığı yazılı açıklamada, İran’ın bu anlaşmaya riayet ettiğinin defalarca Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının (UAEA) tarafından tasdik edildiğini hatırlattı.

ABD'nin kararının bölgedeki tansiyonu yükseltme potansiyeline sahip olduğunu kaydeden Muhammed, bu karardan derin endişe duyduğunu ve kararın uluslararası anlaşmalara güveni de yıpratabileceğini ifade etti.

Anlaşmayı imzalayan diğer ülkelere bu önemli anlaşmaya bağlılıklarını göstermeleri çağrısını yapan Muhammed, bu bağlamda uluslararası paydaşlardan yapılan açıklamaları ise memnuniyetle karşıladığını vurguladı.

İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) 5 daimi üyesi (ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Rusya) ve Almanya'nın, İsviçre’deki uzun müzakerelerden sonra Temmuz 2015'te Tahran yönetiminin nükleer çalışmalarının kontrol altına alınmasına dair yaptığı anlaşma Ocak 2016’da yürürlüğe girmişti.

Anlaşma, UAEA yetkililerine, İran'ın nükleer güç tesislerinde denetim yapma hakkı sağladı. UAEA yetkilileri, anlaşma sayesinde santrifüjlerin üretimi, depolanması ve montajıyla ilgili tesislere erişim yetkisine sahip oldu.

Anlaşmayla Tahran yönetimi, çalışmalarını, nükleer güç tesisinde kullanılabilecek yüzde 3 düzeyinde zenginleştirilmiş uranyum üretme kapasitesinde sınırlandırma ve 20 bin olan santrifüj sayısını 10 yıl boyunca 5 bin 60 ile sınırlı tutma sözü verdi. Nükleer silah üretiminde kullanılan uranyumun ise yüzde 90 düzeyinde zenginleştirilmesi gerekiyor.

İran’ın nükleer faaliyetlerini sınırlama sözüne karşılık Batılı ülkeler İran’ın ekonomisini etkileyen yaptırımları kaldırma sözü verdi. İran, ülke dışındaki 100 milyar dolarlık dondurulmuş varlıklarına erişim hakkını, dünya pazarlarına petrol satma imkanını ele geçirdi.

Ancak ABD Başkanı Donald Trump, İran ile yapılan anlaşmaya karşı çıktı. Trump, Kasım 2016'daki başkanlık seçimi öncesi ve sonrasında anlaşmayı, "dünyanın en kötü anlaşması" olarak niteledi. Trump, İran'ın balistik füze programını kapsamaması ve üzerinden 10 yıl geçtikten sonra İran'ın yeniden nükleer çalışmalarına dönmesine imkan veren hükümler içermesi nedeniyle anlaşmayı "kusurlu" olarak niteledi.

ABD Başkanı Trump, 8 Mart Salı günü ülkesinin, İran'la yapılan nükleer anlaşmadan çekildiğini ve İran'a yeni yaptırımlar uygulayacağını açıkladı. Taraf olan diğer ülkeler ise anlaşmaya bağlı kaldıklarını yineledi.