‘Suçu bize atmayın dönüp aynaya bakın’
Fed, tahvil alımlarını azaltmasının ardından gelişmekte olan ülkelere ‘herkes kendi başına’ mesajını verdi. Para birimlerindeki çöküşle ilgili, “Kırılganlıkların nedeni kendi iç sorunları” dedi.
ABD Merkez Bankası (Fed), Türkiye gibi gelişmekte olan ülke piyasalarında yaşanan çalkantının ana nedeninin kendisi olmadığını açıkladı. Tahvil alım programında kesintiye gitmesinin gelişmekte olan ülke piyasalarını dalgalandırdığını kabul eden Fed, ülkelerin kendine ait iç sorunlarının türbülansta daha etkili olduğunu savundu. Fed, para birimlerindeki hızlı erimenin sorumlusu olarak Fed’i görmemeleri gerektiğini vurgulayarak gelişmekte olan ülkelere “aynaya bakın” mesajı verdi.
Geçici önlemler alınıyor
Açıklamasında Türkiye, Brezilya ve Hindistan gibi ülkelerin kendi uyguladıkları politikalar yüzünden dış şoklara karşı kırılgan hale geldiklerinin altını çizen Fed, kırılganlığı da yine bu ülkelerin atacağı adımlar ortadan kaldırabileceğine işaret etti. Fed, gelişmekte olan ülkelerden bazılarının piyasa volatilitesine karşı faizlerin yükseltilmesi, döviz piyasalarına müdahale ve başka “geçici önlemler” alarak karşı durmaya çalıştıklarına işaret etti. Fed’e göre küresel yatırımcılar, hangi ülkelerin “temel kırılganlıklarını” azaltmak için önlemler aldığını yakından izliyor.
Tahvil kararı etkiledi
Fed’in 2013 yılında tahvil alımını azaltacağını açıklaması, Türkiye de dahil gelişmekte olan piyasaları karıştırmıştı. Borsalarda ve tahvillerde sert düşüşler görülürken, para birimleri döviz karşısında değer kaybetmeye başlamıştı. Fed, tahvil alımını azaltmaya başlayacağını açıklamasının, gelişmekte olan piyasaları etkilediğini kabul etti. 2008 yılında ABD’de patlak veren ekonomik krizin ardından Fed, parasal genişleme stratejine geçmişti. Fed, bankaların elindeki tahvilleri vadesinden önce satın alarak yaratacağı likiditenin ekonomiyi canlandıracağını düşünüyordu. Bu çerçevede Fed, aylık 85 milyar dolarlık tahvil alımı gerçekleştirdi. Fed’in yarattığı bu likidite de Türkiye gibi yüksek getiri vadeden gelişmekte olan ülke piyasalarına yönelmişti. Bu nedenle gelişmekte olan ülkeler global krizden daha az hasarla çıkmışlardı. Fed’in geçen yıl Mayıs ayında konuşmaya başladığı ve Aralık ayından itibaren tahvil alımlarında kesintiye gitmesi paranın anavatanı yani ABD’ye yönelmesine neden olmuştu. Önceki gün ilk resmi açıklamasını yapan Fed’in yeni başkanı Janet Yellen, işsizliğin istenen seviyeye inmemesine rağmen tahvil alımlarında kesinti yapmaya devam edeceklerini belirtti.
En kırılgan Türkiye
Fed analistleri 15 gelişmekte olan ülke arasında ekonomik kırılganlığı ölçen bir endeks oluşturdu. Bu endekse göre, en kırılgan ülke Türkiye oldu. Endonezya ve Güney Afrika da en kırılgan 5 ülke arasında yer aldı. Endeks, cari denge ve döviz rezervlerinin ekonomik üretime oranı gibi 6 faktör üzerinden hesaplandı. Kırılganlığı en az olan ülkeler arasında Çin de yer alıyor. Fed’e göre, en kırılgan ülkelerin kendi para birimlerinde büyük değer kayıpları oluyor ve kamu borçlanmalarında yüksek faiz oranları görülüyor. Fed raporunda, “Bu, gelişmekte olan ekonomilerin şoklara karşı daha dirençli olmaları bekleniyorsa, ekonomik kırılganlıklarının azaltılmasının önemli olduğu görüşünü destekliyor” denildi.
Hazine, uzun vadede 1.5 milyar $ borçlandı
Hazine 2045 itfalı dolar cinsi eurobond ihracını 1.5 milyar dolarlık borçlanma ile tamamladı. Bankacıların verdiği bilgiye göre ihraçta nihai getiri yüzde 6.70-6.75 aralığında belirlenecek.
Hazine Müsteşarlığı ihraç için Bank of America Merrill Lynch, BNP Paribas ve Goldman Sachs’a ortak lider bankalar olarak yetki vermişti. Hazine’nin yeni ihracı dolar cinsi ihraçlar arasında 31 yıl ile en uzun vadeli ihraç oldu. Bu ihraç öncesi verim eğrisinde en uzun vadeli tahvil 16 Nisan 2043 vadeli idi. Hazine’nin son olarak Nisan 2013’te benzer vadede (30 yıl) gerçekleştirdiği 16 Nisan 2043 vadeli tahvile göre ise maliyet yükselecek. Geçen yıl gerçekleştirilen ihraçta Hazine 1.5 milyar dolar borçlanmış yatırımcıya getiri yüzde 4.95 olmuştu. Ha zine Ocak’ta ve Kasım 2013’te bir kısmını 2014’ün programının ön finansmanı için gerçekleştirdiği ihraç ile birlikte 6.5 milyar dolar öngörülen 2014 programının neredeyse yarısı da yılın ilk günlerinde tamamlamıştı.
Hazine, Ocak ayında uluslararası piyasalarda tek seferde yaptığı en büyük ihraç ile 10 yıl vadede 2.5 milyar dolar borçlanmıştı.
Dolar 2.19 TL’nin altına geriledi
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen’ın önceki günkü açıklamaları sonrası gelişmekte olan piyasalara yönelik iyimserliğin artması sonucu girişlerle dolarda düşüş devam ederken, kurumsal talep de sürüyor.
Gün içinde 2.18 TL’ye kadar gerileyen dolar gelen taleple en yüksek 2.2009 TL seviyesini gördü.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Sabah saatlerinde gelişmekte olan piyasalara artan girişlerle dolar 2.18 TL seviyesine kadar geriledi. Ancak bu seviyeden kurumsal döviz talebi ile kur tekrar yükseldi. Satış tarafında olan yabancının çekilmesi ve opsiyonların etkisiyle dolar tekrar 2.20 TL’ye geldi. Son olarak ise yine gelişmekte olan piyasalara bir miktar giriş görüyoruz” dedi.
Dolar günü ise 2.1870 TL seviyelerinden tamamladı. Euro ise 4 kuruş düşerek 2.9680 TL’ye geriledi.
Ocak ayı sonunda Fed’in başına geçmesinden bu yana ilk defa dün resmi bir değerlendirmede bulunan Yellen, işsizlikteki düşüşe rağmen istihdam piyasasındaki toparlanmanın “tamamlanmaktan çok uzak” olduğunu ve ekonomideki genel iyileşme nedeniyle Fed’in tahvil alımlarını kademeli olarak azaltmaya devam etmeyi öngördüğünü söyledi.
Bankacılar, Merkez Bankası’nın likiditeyi kısıyor olması nedeniyle piyasadaki TL sıkışıklığının da genel olarak kurdaki düşüşte bir miktar etkili olduğunu belirtiyor.
