'Şizofren'den sonra 'manik depresif'

Financial Times’ın piyasalardaki son hareketlerle ilgili yaptığı ‘şizofren’ benzetmesinin bir benzeri de “Çift dip yaşanacak” tahminini yapan ünlü ekonomist Roubini’den geldi: Manik depresif.

Piyasalarda yaşanan sert fiyat hareketleri psikolojik hastalıklarla anlatma furyasına ünlü ekonomist Nouriel Roubini de katıldı. Kriz Kahini Roubini, global ekonomik büyüme ile ilgili artan kaygılarla düşen piyasalar için dün şu yorumu yaptı: “Manik depresif piyasalar risk-off (kapalı) ve risk-on (açık) modunda. Bugün risk almaya kapalı. Gelecek birkaç ayda da çift dip gerçekleşirken, çoğunlukla riskten kaçınma görülecek.”

Geçtiğimiz hafta da 2001 yılında Nobel ödülü alan ekonomist Joseph Stiglitz de çift dip uyarısında bulunarak uluslararası piyasaları önümüzdeki aylarda çok daha kötü günlerin beklediğini söylemişti.

Dünya borsaları çakıldı

Küresel ekonomik büyümeye ilişkin artan endişelere dün bir de ABD’den gelen olumsuz veriler eklenince piyasalar yeniden yangın yerine döndü. Yurtdışı borsalardaki sert düşüşlerin etkisiyle kayıpların bir ara yüzde 5’e dayandığı İMKB günü yüzde 4.19’luk düşüşle 51.945 puandan tamamladı. Avrupa borsalarında yüzde 5’in üzerinde kayıplar yaşanırken Wall Street de güne hızlı satışlarla başladı. New York Borsası’nda Dow Jones Endeksi günün ilk dakikalarında önceki günkü kapanış seviyesinin yüzde 4 altına indi. Polonya Borsası’nda kayıp 8’e yaklaştı.

Hisse senedinden kaçan yatırımcıların ABD tahvillerine yönelmesiyle ABD’nin 10 yıllık tahvillerinin faizi yüzde 2’ye düştü.

ABD’de ikinci el konut satışları Temmuz’da yıllık bazda 4.67 milyon adet ile beklentilerin altında açıklandı. Analistler ikinci el konut satışlarının 4.9 milyon adet olmasını bekliyorlardı. Haziran ayında 4.77 milyon adet açıklanan konut satışları ise 4.84 milyon adete revize edildi.

Moralleri bozan bir diğer ABD verisi Philadelphia Fed Endeksi oldu. ABD’nin Philadelphia Fed Endeksi Ağustos’ta eksi 30.7 ile beklentilerin çok altında bir değer aldı. Ekonomistler endeksin 3.7 değerini almasını bekliyorlardı. Endeks geçen ay 3.2 değerini almıştı.

İş Yatırım Hisse Senetleri Müdürü Orhan Veli Canlı, piyasada kalıcı yükselişin olması için dışarıdan gelen paraya ve yabancı takasının yükselmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Endeks 50 binin altına sarktıktan sonra kuvvetli bir toparlanma ile 54 bine kadar yükseldi. Ancak bu süreçte dışarıdan bir talep görmedik. Yani burada kalıcı bir yükselişten bahsetmek için dışarıdan gelen paraya, yabancı takasının yükselmesine ihtiyacımız var. Yerli oyuncular, finansman kaynakları kötü olduğu için negatif haber akışı olduğu zaman satmak zorunda kalıyor, satışlar da yeni satışları tetikliyor” dedi.

Endekste, dışarıya paralel hareket olduğunu ve tansiyon artınca pozisyonların da realize edildiğini belirten Canlı, piyasada kuvvetli bir alıcının da olmadığını, dışarıda toparlanma olmaması durumunda, endeksin de aşağı gelmeye devam edeceğini kaydetti.

ABD’de tüketici fiyatları Temmuz’da yüzde 0.5 ile beklentilerin üzerinde artarken, gıda ve enerji fiyatlarındaki değişimi içermeyen çekirdek endeks yüzde 0.2 ile beklentilere paralel yükseldi.

Krizle beslenenler yine sahnede: Dolar 1.7950, Euro 2.5650 TL Cumhuriyet Altını 705 TL

Global ekonomik büyüme ve Avrupa bankalarına ilişkin endişelerle dış piyasalarda görülen bozulmanın beklentilerin oldukça altında gelen ABD verileri ile hızlanmasıyla dolar 1.7956 TL’ye kadar yükselirken, gösterge faiz dar bantta ancak yukarı yönlü bir seyir izledi. Euro gün içinde 2.5650 TL’ye gördü. Kapalıçarşı’da Cumhuriyet Altını 705 TL’ye çeyrek altın 173 TL’ye ulaştı. Sabah saatlerinde 2.1630 civarında olan döviz sepeti akşam saatlerinde 2.1730, sabah saatlerinde 1.4390 civarında olan euro/dolar paritesi 1.4287 seviyesinden işlem gördü. Bir bankanın döviz masası yetkilisi, “Dış piyasalarda bozulma söz konusu. Yabancı bir raporda global ekonomik büyümeye ilişkin beklenti düşürüldü. Genel olarak yeni bir resesyon fiyatlanıyor. Son ABD verileri piyasalardaki havayı daha da bozdu. Euro/dolar paritesindeki gerilemeye paralel dolar/TL de yükseldi” dedi. Tahvil/bono piyasasında dün spot kapanışta ortalama yüzde 7.91, valörlüde yüzde 7.86, son işlemlerde yüzde 7.88 seviyesinde olan 15 Mayıs 2013 itfalı gösterge tahvilin bileşik faizi bu sabah tezgahüstü piyasada ilk işlemlerde yüzde 7.90/7.85 seviyesinden açıldı. Gösterge faiz önceki gün spot kapanışta ortalama yüzde 7.90, valörlüde yüzde 7.88, son işlemlerde yüzde 7.90 seviyesindeydi.

Faiz tarafında dün çok ciddi bir hareket olmadığını söyleyen bir bankanın tahvil-bono masası yetkilisi, “Kısa vadeli kağıtlara ilgi devam ediyor, onun dışında eğri oldukça dikleşti. Bugün için genel olarak dış borsalardaki satış dalgasına rağmen faiz tarafı iyi tutunuyor. Bu haftaki Hazine ihalesinden sonra piyasa biraz daha rahatladı, hacimler düştü. Gelecek haftaki PPK toplantısında politika faizi indiriminden ziyade döviz ve TL cinsi zorunlu karşılık oranlarında indirim beklentisi yavaş yavaş fiyatlanıyor. Önümüzdeki birkaç günde faizde çok ciddi hareket bekleniyorum ancak önümüzdeki bir aylık süreçte gösterge faizde yüzde 7.50 seviyelerine hareket görebiliriz” dedi.

Morgan Stanley 2011 yılı büyüme tahminini düşürdü

ABD’li yatırım bankası Morgan Stanley, Avrupa’nın borç krizinin çözümünde kararlı adımlar atılmaması ve ABD ile Euro Bölgesi’nin “resesyona tehlikeli biçimde yakın” olmasını gerekçe göstererek, 2011’e ve gelecek yıla ilişkin küresel büyüme tahminini aşağıya çekti. Morgan Stanley, daha önce yüzde 4.2 olarak açıkladığı bu yıla ilişkin büyüme öngörüsünü yüzde 3.9’a, yüzde 4.5 olarak açıkladığı 2012 yılı büyüme tahminini yüzde 3.8’e indirdi. ABD ve Avrupa’nın resesyona çok yaklaştığı uyarısında bulunan ABD’li yatırım bankası, gelişmiş ekonomilerin gayri safi yurtiçi hasılalarının, 2011 ve 2012 yılında yüzde 1.5 oranında büyüyeceğini tahmin etti. Morgan Stanley, Avrupa ekonomisinin bu yıl için büyüme öngörüsünü yüzde 2’den yüzde 1.7’ye, 2012 yılı için yüzde 1.2’den yüzde 0.5’e indirdi.

Morgan Stanley, geçen yıl yüzde 7.8 oranında büyüyen gelişmekte olan ekonomilerin bu yıl yüzde 6.4 oranında büyüyeceğini tahmin etti.

Banka ayrıca, Avrupa başta olmak üzere politikalardaki hatalar ve bölgedeki borç krizine ilişkin kararlı adımlar atılmaması ile ABD’de borç tavanının yükseltilmesi sırasındaki anlaşmazlıkların finansal piyasaları doğrudan etkileyerek, tüketici ve iş dünyası güvenine zarar verdiğine işaret etti.

SEC krizde banka dosyalarını imha etmekle suçlanıyor

ABD’nin Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SEC) 2008’de patlak veren finans krizinin belli başlı aktörleri arasında yer alan bankalarla ilgili ön soruşturma dosyalarını yakarak imha etmekle suçlanıyor. Dosyaları imha edilenler arasında Bernard Madoff, Lehman Brothers, AIG, Deutche Bank, Bank of America ve Goldman Sachs gibi isimler var. SEC’te çalışmış bir avukat, Darcy Flynn, SEC’te usulsüzlük yaşandığını düşünerek ortaya çıkmaya karar verdiğini ve 1990’larıın başından beri kurumun 9 bini aşkın dosyayı imha ettiğini iddia etti. Avukatın bu sözleri üzerine Senatör Charles Grassley, SEC’e bir mektup yazarak iddiaların incelenmesini istedi.

S&P hedef tahtası haline geldi

ABD Adalet Bakanlığı, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s’un (S&P) 2008 yılında yaşanan mali krizin nedeni olarak görülen konut kredilerinin derecelendirmesini usulüne uygun yapılıp yapmadığını görmek için soruşturma başlattı. New York Times’ın haberine göre, soruşturma S&P’nin ABD’nin kredi notunu tarihinde ilk defa düşürmesinden önce başlatıldı. Times, hükümet tarafından konu ile ilgili sorguya çekilen iki kişidan alınan bilgilere dayandırarak yayınladığı haberde, S&P’nin ABD’nin notunu AAA’dan AA+’ya düşürmesinin incelemelerin hızlandırılmasına neden olabileceği yorumunu yaptı.