‘Kur’u gürültü

Enflasyon, Şubat’ta başta döviz kuru kaynaklı olmak üzere gıda ve enerji fiyatları ile vergi ayarlamalarıyla beklentileri aştı. TÜFE, 10 Nisan 2012’den sonra ilk kez çift haneye çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, enflasyon Şubat’ta yüzde 0.81 artış gösterdi. Yıllık bazda TÜFE 58 ayın zirvesi olan yüzde 10.13’e çıktı. TÜFE’nin Şubat’ta yüzde 0.47 artması bekleniyordu. Yİ-ÜFE Şubat’ta yüzde 1.26 artarken, yıllık bazda Ocak’taki yüzde 13.69 seviyesinden yüzde 15.36’ya yükseldi.

Enflasyonun önümüzdeki aylarda da çift hanede kalabileceğini öngören ekonomistler, yılın ikinci yarısından sonra enflasyonda ılımlı düşüş trendinin görüleceğini ve yılı yüzde 8 civarında kapatacağını tahmin etti. Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya da enflasyonun kısa vadede bir miktar daha yükseldikten sonra kademeli olarak düşerek yıl sonunda yüzde 8 düzeyinde gerçekleşmesinin beklendiğini kaydetmişti.

En yüksek artış ulaştırmada

Ana harcama grupları itibarıyla Şubat’ta aylık bazda en yüksek artış yüzde 2.82 ile ulaştırma grubunda görülürken, sağlıkta yüzde 2.17, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1.38 ve konutta yüzde 1.18 artış kaydedildi. Ulaştırmadaki artışta TL’deki değer kaybının gecikmeli olarak yansıması ve otoya yapılan zamlar etkili oldu. Aylık bazda endekste yer alan gruplarda en fazla düşüş yüzde 3.35 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. TÜFE’de yıllık bazda en yüksek artış, yüzde 21.72 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda görüldü.

Doların duble etkisi

Ziraat Bankası ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, enflasyonun çift haneye yükselmesinde üç etkenin bulunduğunu belirterek, “Bunların arasındaki temel etken, 2016’da artış eğilimine giren petrol, enerji ve hammadde fiyatları oldu” dedi. Yılmaz şöyle devam etti: “Diğer etken yükselen dolar. Ekim ayı sonrasında yüzde 25 civarında değer kaybeden kur tüm girdi fiyatlarını ve ithal mal fiyatlarını yukarı itti. Böylece enerji fiyatlarındaki artış katlanarak etki etti ve şu anda yüzde 10.1 seviyesindeki yıllık enflasyonun başlı başına yüzde 1.5’i kur artışının enerji fiyatlarındaki artışı pekiştirmesinden kaynaklanıyor. Son etki de vergi düzenlemeleriydi. Özetle enflasyonun üçte biri, kur etkili enerji ve vergi düzenlemelerinden kaynaklanıyor.”

Yüzde 8’de revizyon yok

Önümüzdeki aylarda tüketici fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskının devam edeceğini tahmin eden Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali, şu öngörülerde bulundu:

“Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi’nin kısa vadede sonuç üretecek ürün bazlı alabileceği tedbirlerin önümüzdeki aylarda gıda fiyatlarındaki yükselişi bir miktar sınırlayabileceğini düşünüyoruz. TCMB’nin sıkı likidite duruşunu koruduğu bir çerçevede yukarı yönlü riskler belirgin olarak artmış olmasına rağmen yüzde 8 olan 2017 sonu enflasyon tahminimizi değiştirmiyoruz.”

ENFLASYONUN beklentileri aşarak çift haneye çıkması doların ateşini yükseltti. Dolar/TL8 Şubat’tan bu yana en yüksek seviye olan 3.7466’yı gördü.

Meyve yine uçuşta

Tüketici fiyatları bazında Şubat’ta en yüksek fiyat artışı yüzde 27.52 ile mandalinada görüldü. Mandalinayı yüzde 23.29 ile nar, yüzde 10.69 ile limon, yüzde 10.23 ile salatalık, yüzde 9.59 ile tuvalet kağıdı, yüzde 9.47 ile kalem, yüzde 7.47 ile portakal, yüzde 7.24 ile kahvaltılık tereyağı, yüzde 6.74 ile sabun, yüzde 6.04 ile resim boyaları, yüzde 5.87 ile LPG dolum ücreti dikkati çekti. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü yüzde 22.3 ile domateste gerçekleşti. Domatesi yüzde 21.11 ile karnabahar, yüzde 18.04 ile patlıcan, yüzde 12.73 ile kabak, yüzde 11.49 ile umreye gidiş izledi.