‘Engel olursanız sonucu acı olur’

İran’da Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından sandığa hile karıştırıldığı iddiasıyla başlayan isyan hareketi dün devam etti. Ülkede tüm gücü elinde bulunduran dini lider Ali Hamaney’in cuma hutbesinde, “Eğer sokak gösterileri devam ederse kan akar” uyarısına rağmen durmayan göstericilerden 19’u Hamaney’e bağlı Besic milislerinin açtığı ateş sonucu hayatını kaybetti. 400 polisin ise çatışmalarda yaralandığı belirtildi. Hamaney tarafından açıkça uyarılmasına rağmen dini lidere görülmemiş bir yanıt vererek, “şehit olmaya hazırım” diyen reformcu lider Hüseyin Musavi, sitesinden yayınladığı bildiride bir zamanlar başbakanlığını yaptığı dini lidere adeta meydan okudu.

Meclis başkanı çark etti

Musavi, “Ya seçim sonuçlarını protesto eden insanların gösteri yapmasına izin verilir, ya da sonuçlarına katlanılır” dedi.

Hatta Hamaney’i ülkede İslam Cumhuriyeti’nin ilkelerine aykırı hareket ederek bir dikta rejimine doğru gitmekle suçladı. Hamaney’in hutbesi sırasında Cumhurbaşkanı Ahmedinecad’ın yanında oturarak destek veren Meclis Başkanı Ali Laricani de çark etti. Laricani, “İran halkının çoğunluğu seçimde hile olduğunu düşünüyor” diye konuştu.

BBC’ye sınırdışı kararı

Protestolara bir destek de eski cumhubaşkanı Hatemi’den geldi. Hatemi, “Gösterilerin yasaklanması çok tehlikeli sonuçlara yol açar. Göz altına alınan göstericiler bırakılmalıdır” dedi. İranlı yetkililer “tahrikçilerin” İngiliz BBC ve Amerikan VOA kanalları ve internet siteleri tarafından yönlendirildiğini, bu televizyonların komuta merkezi haline geldiğini duyurdu. Hemen ardından BBC’nin İran’daki muhabiri sınırdışı edildi. Ahmedinecad, “İngiltere ve Amerika içişlerimize karışmaktan vazgeçsin” dedi. AB ülkeleri ise göstericilere karşı şiddet kullanan İran yönetimini kınadı. Almanya, oyların tekrar sayılması çağrısı yaptı.

Rafsancani’nin kızı da gözaltında

İran’da seçim sonrası yaşanan gerginliklerde rolü olduğu gerekçesiyle Uzmanlar Meclisi ve Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanı Ayetullah Ali Ekber Haşimi Rafsancani’nin bazı yakınları da gözaltına alındı. Fars Haber Ajansı, seçim sonuçlarına itiraz için yapılan izinsiz gösterilerin organize edilmesindeki rollerinden dolayı, aralarında Rafsancani’nin kızı Faize Haşimi’nin de bulunduğu 5 kişinin gözaltına alındığını duyurdu.

Polis genç fotoğrafçıya işkence yaptı

İran’da yabancı gazetecilerin sokaklarda fotoğraf çekmesinin yasaklanmasının ardından meydanlarda cesaretini toplayarak fotoğraf çeken eylemcilerin internete koyduğu kareler dünyadaki tüm gazeteciler için tek seçenek haline geldi. Şimdiye dek eylemlerde en etkileyici fotoğrafları çeken Demotix takma adlı İranlı genç, polis tarafından yakalanıp işkence altında sorgulandıktan sonra serbest bırakıldı. Demotix, polisin kırbaç darbelerini internet sitesinde böyle gösterdi.

Elçilikler yaralı dolu

Reformcu sitelerin iddiasına göre yaralı göstericiler, Besiç milisleri tarafından kuşatılan hastanelere gidemedikleri için yabancı elçiliklere sığınıyor. Musavi yandaşlarının bloglarında yaralıları kabul eden elçiliklerin listesi yayınlandı. Avustralya, Finlandiya, Almanya, İngiltere, Hollanda, Norveç, Belçika, Meksika, Portekiz, Fransa, İsviçre, Polonya, İspanya, Avusturya, Danimarka ve Kanada büyükelçiliklerinin yaralıları kabul ettiği belirtildi.


Yeşil bant takan futbolcular atıldı!


İran milli futbol takımının ilk 11’inden 8 oyuncu, geçen hafta Güney Kore ile Seul’de oynadıkları 2010 Dünya Kupası eleme maçında sahaya reformcu lider Musavi’nin rengi olan yeşil bilekliklerle çıkarak Tahran’a mesaj göndermişti. Bu protestonun ardından küplere binen Cumhurbaşkanı Ahmedinecad’ın talimatıyla İran Futbol Federasyonu, takımın kaptanı yeşil bant takan oyuncuların tümünü takımdan kovulduğunu açıkladı.

Humeyni’nin sağ kolundan yas çağrısı

İRAN’DA iktidarın muhalif göstericilere sert müdahalesi 1979 İslam devriminin mimarlarından olan Büyük Ayetullah Hüseyin Ali Montazeri’nin de tepkisini çekti. Kendi internet sitesinde yayımlanan açıklamada Montazeri, “Halkın taleplerine karşı gelmek dinen caiz değildir” dedi. Montazeri, çarşambadan itibaren 3 gün ulusal yas çağrısında bulunduğunu belirtti. İran devrimi lideri Humeyni’nin yerine geçmesine nerdeyse kesin gözle bakılan Montazeri, Humeyni’nin 1989’daki ölümünden birkaç ay önce iktidarı sert dille eleştirince gözden düşmüştü. Kum’da beş yıl ev hapsinde de tutulan Montazeri, 2003’te serbest bırakılmıştı.

İpler dini liderin elinde

İRAN’IN birçok yönetim yapısını bir arada bulunduran karmaşık siyasi sistemi, 1979 İran Anayasası’yla belirlendi. Devlette en fazla yetkiyi elinde bulunduran makam, şu anda Ayetullah Ali Hamaney’in üstlendiği İran dini liderliğidir. Genel politikaları belirleyen dini lider aynı zamanda, silahlı kuvvetlerin başkomutanıdır ve savaş açmada veya barış kabul etmede tek yetkilidir. Dini liderden sonra gelen cumhurbaşkanı ise İslam devriminin ülkülerine bağlılıkları açısından Anayasa Koruma Konseyi’nden onay almalıdır. Cumhurbaşkanı dini lidere bağlı konular dışında yönetim yapılarının çalışmasından sorumludur. 290 üyeli meclisin tüm kararları ise Anayasa Koruma Konseyi tarafından onaylanmalıdır.