‘Başkanlık’ teklifi bugün Meclis’te
AK Parti ve MHP’nin üzerinde dün uzlaşıya vardığı anayasa değişikliği teklifi Meclis’e bugün sunulacak. Cumhurbaşkanı’nın Yüce Divan’a sevkinde Meclis’te üçte iki oy gerekeceği yönünde de uzlaşmaya varıldı
Parlamenter sistemin yerine başkanlık sistemini getirecek ancak ‘cumhurbaşkanlığı’ adıyla uygulanacak olan anayasa değişikliği konusunda son noktaya gelindi. AK Parti ile MHP arasında süren istişareler sonucunda değişiklik paketinde uzlaşıya varıldı. Başbakan Binali Yıldırım, teklifin bugün TBMM’ye verileceğini açıkladı. AK Parti’de 316 milletvekilinden imza alındı.
Üç kademeli çözüm
Dğişiklik teklifinin 2 geçici ile 15 maddeden oluştuğu belirtiliyor. AKP ile MHP arasında Cumhurbaşkanın Yüce Divan’a sevkedilmesinde yaşanan oy oranı tartışmasının bittiği ifade ediliyor. Buna göre, Cumhurbaşkanı 367 oyla Yüce Divan’a sevk edilecek. Anayasa’nın 101. maddesinin son fıkrasının madde metninden çıkarılması konusunda mutabakat sağlandığı belirtiliyor. Böylelikle Cumhurbaşkanının partisiyle ilişiğini kesilmesini öngören fıkra kaldırılıyor.
Yeni anayasada Yüce Divan’a sevk için 3 kademeli formülün benimsendiği öne sürüldü. Soruşturma önergesi için salt çoğunluk (276), komisyon için 330 imza gerekecek. Komisyon çalışmalarını tamamladıktan sonra rapor Genel Kurul’a gelecek. Yüce Divan içinse 367 oyu aranacak. Cumhurbaşkanı’nın cezai sorumluluğu da olacak. Ancak değişiklik teklifiyle birlikte milletvekili sayısının 550’den 600’e çıkartılması planlanıyor. Böylece gerekli sayı da değişmiş olacak.
20 madde var
20 madde olduğu belirtilen teklif, önce Anayasa Komisyonu’na sunulacak, daha sonra ise Genel Kurul’a gelecek. AK Parti ve MHP arasındaki görüşmelerde cumhurbaşkanının Yüce Divan’a gönderilmesi konusunda pürüz yaşanmıştı. AK Parti ve MHP’nin üzerinde anlaştığı teklifle, yedek milletvekilliği öngörülüyor. Başbakanlık kaldırılıp cumhurbaşkanı yürütmenin başına geçecek, başkan kendi yürütme alanını kararname ile düzenleyecek, bütçeyi Meclis’e cumhurbaşkanı sunacak, seçimler 5 yılda bir yapılacak, 25 olan seçilme yaşı 18’e indirilecek.
Meclis’i feshederse...
Başbakan’ın olmadığı sistemde hükümeti Cumhurbaşkanı atayacak. Veto ettiği yasayı TBMM basit çoğunlukla kabul ederse onaylamak zorunda. Avrupa’daki ‘giyotin’ mekanizması gibi Cumhurbaşkanı, Meclis’i feshederse kendisinin de görevi bitecek. MGK kalkacak, yerine Cumhurbaşkanlığı Ulusal Güvenlik Birimi kurulacak.
Kararnamelere kısıtlama var
“Diğer yandan, değişiklik paketinde, Cumhurbaşkanı’nın kararname çıkarma yetkisi de sınırlı şekilde yer alacak. Cumhurbaşkanı, özgürlükler konusunda kararname çıkaramayacak. Ayrıca Anayasa’da ‘münhasıran kanunla düzenlenir’ denilen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak. Kararnamelerin denetimini Anayasa Mahkemesi yapacak. Meclis çıkarılan kararnameyle ilgili kanun çıkardığında, kararname geçersiz olacak.
HSYK’nın yarısı Meclis’ten
HSYK üyelerinin yarısı Cumhurbaşkanı tarafından atanırken, diğer yarısı Meclis tarafından seçilecek. Anayasa Mahkemesi üyelerinin atanması konusunda herhangi bir değişiklik olmayacak. Anayasa değişiklik teklifinde dikkat çeken bir başka konu ise milletvekili sayısındaki artış olacak. Meclis’te şu anda sandalye sayısı 550, bu sayı sağlanan mutabakatla 600’e çıkacak.
